Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Küresel Isınma Memeli Evriminde Cüceliğe Neden Oldu: İki Defa!

3 dakika
1,305
Küresel Isınma Memeli Evriminde Cüceliğe Neden Oldu: İki Defa!
Tüm Reklamları Kapat

Bundan önceki en son iki küresel ısınma olayında memeli hayvanların vücut büyüklüğü ciddi bir oranda azalmıştı. Michigan Üniversitesi'nden bir taşılbilimciyle [fosil bilimi uzmanı, paleontolog] meslektaşlarının vardıkları yeni bir sonuçla da insanların yol açtığı iklim değişikliğinin benzeri sonuçlara yol açabileceği gösteriyor.

Araştırmacılar Paleosen-Eosen Isıl Maksimum [Paleocene-Eocene Thermal Maximum] (PETM) olarak adlandırılan, bundan yaklaşık 55 milyon yıl önce meydana gelmiş olan bir ısınma döneminde primatlarla atları ve geyikleri de içeren memelilerin büyük ölçüde küçüldüklerini yıllardır bilmekteydiler. 

Şimdi ise Michigan Üniversitesi taşılbilimcilerinden Philip Gingerich ile meslektaşları PETM’den yaklaşık 2 milyon yıl sonra, bundan 53 milyon yıl kadar önce meydana gelmiş olan daha kısa süreli ve daha küçük çapta başka bir küresel ısınma sırasında da memelilerde ufalma meydana gelmiş olduğunu açık bir şekilde saptadılar. Yeryüzü ve çevre bilimleri profesörü olan Gingerich, bu olayın iki kere ve belirgin bir şekilde meydana gelmiş olduğu olgusunun burada bir neden-sonuç ilişkisi bulunduğuna olan güvenlerini arttırdığını, geçmişte küresel ısınmaya ilginç bir tepki olarak memeli türlerinin vücutlarında önemli boyutlarda bir küçülme olduğunu belirtiyor. 

Tüm Reklamları Kapat

Araştırma ekibinde ayrıca New Hampshire Üniversitesi'nden, Colorado College’den ve Kaliforniya Teknoloji Enstitüsünden bilim insanları da bulunuyor. Araştırmacılar elde ettikleri sonuçları Omurgalılar Taşılbilimi Derneğinin (Society of Vertebrate Paleontology) 1 Kasım Cuma günü Los Angeles’te yapılacak yıllık toplantısında açıklayacaklar. Araştırmacılar şöyle bir sonuca vardılar: “Vücut büyüklüklerinin küçülmesi ‘hipertermi’ diye adlandırılan aşırı ölçülerde küresel ısınma durumlarında memelilerin gösterdikleri genel bir evrimsel yanıt gibi görünmektedir, bu ise gelecekteki küresel ısınmada bazı soylar için öngörülebilir bir doğal yanıt olabilir”. 

PETM 160.000 yıl kadar sürdü, bu sırada küresel sıcaklıkların da en sıcak dönemde 9 ilâ 14 derece Fahrenhayt arttığı değerlendirmesi yapılmaktadır. Son incelemede çözümlenen, daha sonra meydana gelen, daha kısa süren ve ETM2 (Eosen Termal Maksimum 2) diye adlandırılan olay ise 80.000 ilâ 100.000 yıl arasında sürmüş ve 5 derece Fahrenhaytlık bir azamî sıcaklık artışı ile sonuçlanmıştır. Bu son iklim olayı sırasında varlığını sürdüren toynaklı memelilere ve primatlara ait diş ve çene kemiği fosilleri Wyoming'deki Bighorn havzasında bulundu. Bunların arasındaki azı dişlerinin büyüklüğü canlının vücut büyüklüğünü kestirmeye yarayan bir ölçek olarak kullanıldı. Araştırmacılar vücut büyüklüğünün ETM2 sırasında azaldığını, ama bu küçülmenin PETM fosillerindekinden daha az olduğunu buldular. 

Örneğin incelemede Hyracotherium denilen, küçük bir köpek büyüklüğünde olan bir ilk at soyunun boyunun ETM2 sırasında %19 oranında küçüldüğü bulundu. Aynı at soyunda PETM sırsında ise %30’luk bir küçülme görülmüştü. Bu her iki iklim olayından sonra hayvanlar ısınma dönemi öncesindeki boylarına döndüler. Araştırma ekibi mensuplarından olan, New Hampshire Üniversitesi'nden Abigail D'Ambrosia, memelilerdeki ufalmanın boyutlarıyla hipertermi olayının şiddeti arasında ilginç bir şekilde ilişki kurulabileceğini söylüyor. Diacodexis adı verilen eski bir toynaklının boyu ETM2 sırasında %20 dolayında küçüldü, Cantius adındaki primatta ise %8’lik bir küçülme meydana geldi. 

Fosil yakıtların kullanılması ve bunun sonucunda ısınmayı arttıran sera gazları –büyük ölçüde karbondioksit- salınımı meydana gelmesi günümüzdeki iklimdeki ısınmanın nedeni olarak gösterilmektedir. Gingerich, geçmişteki ısınmaların ise denizlerin dibinde, okyanuslardaki tortullarda bulunan buz şeklindeki bir metan çeşidi olan metan klatratın salınımıyla meydana gelmiş olabileceğini belirtiyor. Metan karbondioksitten çok daha etkili bir sera gazıdır; okyanuslardaki metan ise son tahlilde karbondioksit ve suya dönüşmektedir. Ekip üyelerinden, New Hampshire üniversitesinden Will Clyde eski hipertermilerle günümüzdeki ısınma arasındaki paralelliklerin fosillerle ilgili incelemeleri özellikle değerli bir duruma getirdiğini belirtiyor. Clyde şöyle diyor: 

Tüm Reklamları Kapat

Memelilerin vücut büyüklüklerindeki değişmelerle yerbilimsel geçmişte sera gazının yol açtığı küresel ısınma arasındaki ilişki konusunda daha iyi bir anlayış geliştirilmesi günümüzde yeryüzünün ikliminde meydana gelmekte olan değişikliklere yanıt olarak ortaya çıkabilecek ekolojik değişiklikleri tahmin etmemize yardımcı olabilir.

2006 yılında Gingerich memelilerdeki ufalmanın yüksek karbondioksit ortamında yetişen bitkilerin besleyici değerlerinin düşük olmasına verilmiş bir yanıt olabileceği tezini öne sürdü. Bu koşullarda bitkiler daha hızlı büyümekle birlikte normal zamandakinden daha az besleyici olurlar. Gingerich bu bitkileri yiyen hayvanların zamanla ufalarak kendilerini duruma uyarladıklarını, ETM2 fosillerinden elde edilen kanıtların bu varsayıma uyduklarını; bu konuda araştırmaların sürmekte olduğunu belirtti.

Bu araştırma ABD Ulusal Bilim Vakfı (EAR0958821), Amerika Jeoloji Derneği, Paleontoloji Derneği ve Sigma Xi tarafından finanse edilmiştir.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
0
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Bilim Budur! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Korkutucu! 1
  • Muhteşem! 0
  • Tebrikler! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: ScienceDaily | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 06/12/2024 14:09:56 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/1663

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Su
Periyodik Tablo
Sars-Cov-2 (Covid19 Koronavirüs Salgını)
Enfeksiyon
Fotosentez
Karbon
Metal
Diyabet
Sağlık Örgütü
Factchecking
İnsanın Evrimi
Farmakoloji
Evrimleşme
Göğüs
Yaşlanma
Taklit
Bellek
Güneş Sistemi
Homo Sapiens
Sıcak
Mit
Travma
Yüksek
Kilometre
Ecza
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
U. o. Michigan, et al. Küresel Isınma Memeli Evriminde Cüceliğe Neden Oldu: İki Defa!. (17 Kasım 2013). Alındığı Tarih: 6 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/1663
Michigan, U. o., Keskinoğlu, M. İ., Bakırcı, Ç. M. (2013, November 17). Küresel Isınma Memeli Evriminde Cüceliğe Neden Oldu: İki Defa!. Evrim Ağacı. Retrieved December 06, 2024. from https://evrimagaci.org/s/1663
U. o. Michigan, et al. “Küresel Isınma Memeli Evriminde Cüceliğe Neden Oldu: İki Defa!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Mustafa İrvem Keskinoğlu, Evrim Ağacı, 17 Nov. 2013, https://evrimagaci.org/s/1663.
Michigan, University of. Keskinoğlu, Mustafa İrvem. Bakırcı, Çağrı Mert. “Küresel Isınma Memeli Evriminde Cüceliğe Neden Oldu: İki Defa!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Mustafa İrvem Keskinoğlu. Evrim Ağacı, November 17, 2013. https://evrimagaci.org/s/1663.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close