Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Köpekler Neden Havlar? Neden Ataları Olan Kurtlar Gibi Daha Sıklıkla Ulumaktan Ziyade, Daha Sıklıkla Havlama Yoluyla İletişim Kuruyorlar?

Köpekler de Havlarken İnsanlar Gibi Kelimeler Kullanıyor Olabilir mi?

4 dakika
14,523
Köpekler Neden Havlar? Neden Ataları Olan Kurtlar Gibi Daha Sıklıkla Ulumaktan Ziyade, Daha Sıklıkla Havlama Yoluyla İletişim Kuruyorlar? YouTube
Tüm Reklamları Kapat

Köpeğiniz çok mu havlıyor? Yoksa sadece işler gerçekten heyecanlı hale geldiğinde havlayan, normalde sessiz sedasız olan köpeklerden biri mi? Hangi gruptan olursa olsun, köpekler hakkında bildiğimiz bir şey var: Çoğu köpek, biraz da olsa havlar; bu, onların iletişiminin en temel parçalarından birisidir.

Ama alt başlıktaki sorunun cevabını hemen verelim: Köpek havlamalarının, insan dilinde kelime olarak karşılığı yoktur. Yani köpeğiniz siz eve geldiğinizde heyecanla havladığında, "Merhaba, nasılsın?" gibi bir cümle kurmamaktadır. Veya öfkeli bir havlama, "Seni bir yakalarsam alırım ayağımın altına!" gibi bir örüntüye karşılık gelmez. Ama köpeklerin kelimeler kullanmıyor (veya havlamalarının kelimelere karşılık gelmiyor) olması, köpeğinizin sizinle aktif bir şekilde iletişim kuramadığı anlamına gelmez. Çünkü köpeğiniz size; kendi ebeveynleri, hava durumu veya dün sahip olduğu harika kemik hakkında asla bir şey söylemeyecek olsa da, havlama ile yine de önemli bilgiler iletir. Bu havlamaların kökenini çözebilir miyiz dersiniz? Ve bu sayede, köpek havlamalarını anlayabilir miyiz?

Köpek havlamaları, kelimelere karşılık gelmez ama; Türkçede "ünlem" (veya "nidâ") dediğimiz; sevinç, üzüntü, kızgınlık, korku, şaşkınlık gibi duyguları belirten; tabiat seslerini yansıtan, bir kimseye seslenmek için ve ani bir iş oluş hareketi bildiren cümlelerde kullanılan kelimeler ile çok benzerdir. Nasıl ki köpeklerin çıkardığı "hav" sesi tek başına ve bağlam olmaksızın anlamsızdır; bizlerin çıkardığı nidâlar da genellikle tek başlarına herhangi bir anlam ifade etmez. Ama nidâlardan da bileceğiniz gibi, bu ifadeler ile hiçbir bilginin aktarılmadığı düşüncesi tamamen hatalı olacaktır. Köpeklerin havlamaları da, bizim nidâlarımız kadar önemlidir.

Tüm Reklamları Kapat

İnsanların yanlışlıkla başparmağına çekiçle vurduklarında"Ah!" sesi çıkardığını veya harika bir hediye açtıklarında"Vay!" sesi çıkardıklarını bilirsiniz. Bu sesler, bir insanın nasıl hissettiğini aktarır; ancak neden böyle hissettiklerini anlatmaz. Diğer insanlar bu tür sesler duyduklarında ne olduğunu görmek için sık sık "Ne oldu, bir şey mi oldu?" ya da"Ooo o hediye ne göster bakayım!" gibi tepkiler verirler; yani o nidânın nedenini sorgulama ihtiyacı hissederler. Köpek havlamalarına da bu şekilde bakıldığında, o farklı "hav"ların önemi birden çok daha anlaşılır olacaktır: Köpeğiniz size, nasıl hissettiğini aktarmaktadır; ancak eğer neden öyle hissettiğini anlamak istiyorsanız, onunla biraz daha yakından ilgilenmeniz gerekir.

Kurtlar ve Köpekler: Uluma ve Havlama

En küçük Chihuahua'dan en büyük Danua'ya kadar tüm köpekler, gri kurtların soyundan gelir.[1] Kurtlar neredeyse hiç havlamazlar, ulurlar.[2] Bazen köpekler de ulur; ancak köpeklerde uluma daha nadirdir.[3] Neden kurtların ulumayı, köpeklerinse havlamayı seçtiğini anlamak, havlamanın ne işe yaradığını açıklamamızı sağlamaktadır.

Kurtlar Neden Ulur?

Öncelikle ulumaya bakalım: Kurtlarda yaygın olarak görülen uluma; neredeyse evrensel olarak kulağa "güzel" gelen bir sestir, hüzünlüdür, neredeyse bir tür müzik gibidir. Eğer ulumayı bir çeşit müzik olarak görecek olursak, müziğin insan toplumlarındaki yerine bakarak, kurtlar için değerini anlayabiliriz: Grup halinde şarkı söylemenin insanları bir araya getirmesi gibi, grup halinde uluma da bir kurt sürüsünün birliğine yardımcı olur.[4]

Köpekler Neden Havlar?

Köpek havlaması da bir yerde grupları bir araya getirir; ancak fark etmiş olabileceğiniz gibi havlama, "güzel" olarak nitelendirilebilecek bir ses değildir. Tıpkı incindiğinizde veya bir şeyden çok keyif aldığınızda çıkardığınız sesler gibi, daha ani, daha acılı, daha korkutucu bir sestir. Dolayısıyla insanların canı yandığında çıkardıkları seslerle veya çalı alakargaları, mirketler ve Kaliforniya tarla sincapları gibi birçok küçük hayvanın çıkardığı bu tür gürültülü seslere bakarak, havlamanın fonksiyonunu anlayabiliriz: Hayvanlar, bu tür sesleri bir şeyden korktuklarında çıkarırlar.[5] Köpeklerde havlama, tek başına baş edilemeyen bir tehlikeye karşı savunmak için bir grubu bir araya getirebilir ve tek başına bile bir tehdit unsurunu uzak tutmaya yetebilir.

Tüm Reklamları Kapat

Kurtların böyle sesler çıkarmalarına gerek yoktur; çünkü halihazırda büyük ve korkutucudurlar. Genellikle kendilerini tehdit altında hissetmezler; çoğu durumda, bulundukları ortamda besin zincirinin en üzerindeki canlılar onlardır. Öte yandan köpekler, kurt atalarından çok daha küçük ve çok daha zayıftır. Bu durum da genellikle grubu bir araya çağırmalarını ve kendi başlarının çaresine bakmalarına yardımcı olacak, kesintili, gürültülü ve rahatsız edici sesler çıkarmalarını gerektirir.

İşte köpeklerin havlamasının nedeni budur. Kendi başlarına halledebileceklerinden emin olmadıkları bir konuda yardım almak için gruplarını ararlar. Bu, havlayan bir köpeğin her zaman korktuğu anlamına gelmez. Sadece çok heyecanlı da olabilir - ki bu da, havlamanın köpekler için sosyal bir fonksiyona sahip olduğu fikrini güçlendirmektedir. Köpekler, kapıya gelen bir yabancıyı veya eve yaklaşan başka bir köpeği aileye bildirmeye ihtiyaç duyar; bu sayede, insanlarla iletişimlerini de geliştirmişlerdir.

Köpeğinize Kulak Verin!

Köpeğinizin havlaması insan dilinde kelimelere karşılık gelmeyebilir; ancak muhtemelen onu ne tür bir şeyin heyecanlandırdığına bağlı olarak havlamaları farklılık gösterebilir. Dikkatlice dinlerseniz, bir kargo çalışanına yöneltilen havlama ile kapıdaki bir arkadaşa yöneltilen havlama arasındaki farkı görebilirsiniz. Köpeğin yoldan geçen bir köpeğe havlaması, yoldan geçen bir arabaya havlamasından farklı olabilir.

Köpeğiniz, söylediklerinizden pek anlamıyor; ama insan dilini anlamaya çalışmak için dikkatle dinliyor.[6] Üstelik köpeklerinizin iltifata ve güzel sözlere verdiği tepkiler, biz insanların iltifata ve güzel sözlere verdiği tepkiyle çok büyük oranda benzeşiyor: Onların beyni de bu sözleri işittiğinde, bizimkisi gibi hiyerarşik bir analiz yapıyor ve önce sözlerin duygusal bileşenlerini daha eski (korteks-altı bölgelerde) değerlendiriyor, sonrasında sözcüklerin anlamını kortekste, yani daha yeni beyin bölgelerinde değerlendiriyor.[7] Köpeğinizin olumlu seslerine iltifatla karşılık verirseniz ve sesini dikkatle dinlerseniz, onu daha iyi anlayabileceğinizi ve daha keyifli bir hayata sahip olacağını görebilirsiniz.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
76
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

İçerikle İlgili Sorular
Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 32
  • Tebrikler! 22
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 12
  • Merak Uyandırıcı! 12
  • İnanılmaz 11
  • Bilim Budur! 6
  • Güldürdü 3
  • Umut Verici! 1
  • Grrr... *@$# 1
  • Üzücü! 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Türev İçerik Kaynağı: The Conversation | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 14/12/2024 06:24:43 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/10260

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Zihin
Keşif
Diş Hastalıkları
Bilimkurgu
İletişim
Kalori
Habercilik
Saç
Antarktika
Mitler Ve Gerçekler
Mers
Manyetik
Doğa Olayları
Yiyecek
Editör Seçkisi
Evrimsel Tarih
Mantık
Köpek
İnfografik
Higgs Bozonu (Parçacığı)
Bitki
Coronavirus
Dinozorlar
Gün
Genom
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
C. Wynne, et al. Köpekler Neden Havlar? Neden Ataları Olan Kurtlar Gibi Daha Sıklıkla Ulumaktan Ziyade, Daha Sıklıkla Havlama Yoluyla İletişim Kuruyorlar?. (12 Mart 2021). Alındığı Tarih: 14 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/10260
Wynne, C., Devecioğlu, İ., Bakırcı, Ç. M. (2021, March 12). Köpekler Neden Havlar? Neden Ataları Olan Kurtlar Gibi Daha Sıklıkla Ulumaktan Ziyade, Daha Sıklıkla Havlama Yoluyla İletişim Kuruyorlar?. Evrim Ağacı. Retrieved December 14, 2024. from https://evrimagaci.org/s/10260
C. Wynne, et al. “Köpekler Neden Havlar? Neden Ataları Olan Kurtlar Gibi Daha Sıklıkla Ulumaktan Ziyade, Daha Sıklıkla Havlama Yoluyla İletişim Kuruyorlar?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 12 Mar. 2021, https://evrimagaci.org/s/10260.
Wynne, Clive. Devecioğlu, İzem. Bakırcı, Çağrı Mert. “Köpekler Neden Havlar? Neden Ataları Olan Kurtlar Gibi Daha Sıklıkla Ulumaktan Ziyade, Daha Sıklıkla Havlama Yoluyla İletişim Kuruyorlar?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, March 12, 2021. https://evrimagaci.org/s/10260.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close