Klonlanmış İlk Evcil Hayvan Olan "CC" ("Carbon Copy") Kod İsimli Kedi, Donörü ile Tamamen Aynı mıydı?

1997 yılında Dolly isimli koyunun klonlanma deneyinden bu yana araştırmacılar birçok hayvan üzerinde klonlama çalışmaları yaptılar. Maalesef Dolly çok uzun süre yaşayamadı ve 6 yaşındayken genelde yaşlı bireylerde gözlenen bir akciğer hastalığına tutuldu ve ötanazi ile hayatına son verildi. Ancak 2001 yılında Texas A&M Üniversitesi tarafından yapılan ve ilk evcil hayvan klonlama deneyi olarak bilinen deney gayet başarılı oldu ve başroldeki "CC" yani "Carbon Copy" (Türkçe: "Karbon Kopyası") isimli bir kedi 18 yıl boyunca sağlıklı bir hayat sürdü. Ancak donörü Rainbow (Gökkuşağı) ile tamamen aynı değildi. Evet birbirleriyle genetik olarak aynıydılar ancak bu onları tamamen aynı yapmıyordu! İzah edelim.

CC, tek dişi ebeveyni Rainbow'un genetik olarak aynısıydı. Rainbow'un hücrelerinden çekirdekler izole edilerek CC'nin oluşması sağlandı. CC, 22 Aralık 2001'de ilk evcil hayvan klon kopyası ünvanıyla tek dişi ebeveynden üretilmiş olarak dünyaya geldi. Birbirleriyle genetik olarak aynı bu iki kedi, iki farklı kedi olarak gözüküyordu.

Burada işin içine "aynı" kelimesinin kullanım alanı giriyor. Evet bu iki kedi genetik olarak aynıydı ama genetik donör Rainbow bir kaliko kedisiydi. Kaliko kedilerinin kürk renklerinin rastgele X kromozomu inaktivasyonları sonucu oluştuğunu buradaki yazımızda anlatmıştık. Yani tahmin edeceğiniz gibi bu iki kedinin kürk renkleri aynı olmadı. Rainbow turuncu renge de sahip bir kaliko kedisiyken, CC'nin kürkü beyazdı ve gri lekelere sahipti. CC'de turuncu renk üreten hücreler aktif değildi ve yerlerini siyah renk üreten hücreler almıştı. Bunun da implantasyondan önce döllenmiş embriyolarda görülebilen X inaktivasyonu ve epigenetik ters-programlama kaynaklı olduğu anlaşıldı.

Britannica

Bu durum, akıllara klonlamanın başarısıyla ilgili sorular getirince, bir "kör deney" yapıldı. Bunun için evcil kediler üzerine büyük bir genetik veri tabanına sahip olan UC Davis Veterinerlik Fakültesinde çalışan genetik profesörü Dr. Lesli Lyons'a örnekler gönderildi ve bu örneklerin birbiriyle aynı olup olmadığını incelemesi istendi. Ancak hücrelerin bir klonlama çalışmasından geldiği söylenmedi.

Dr. Lesli Lyons hücrelerin genetik yapılarının aynı olduğunu doğrulayınca Rainbow ve CC'nin klonlanma çalışmasının başarılı olduğu net bir şekilde anlaşıldı. Peki tek farklılık dış görünüşte miydi? Bu sorunun cevabını Dr. Lesli Lyons'un bir röportajından almak mümkün:

CC ile ilgili en güzel şey, iki hayvanın genetik olarak aynı olmasına rağmen, aynı görünmeyebileceğini veya aynı davranmayabileceğini göstermesidir. Bir klon aslında hiçbir zaman özdeş değildir çünkü devreye giren pek çok farklı çevresel faktör vardır.

Klon ve Donör Aynı Davranmıyorlardı!

Bilindiği gibi karakter oluşumu üzerinde çevresel faktörlerin büyük bir etkisi vardır. Bu durum iki canlının genetik olarak birbirinin aynı olması durumunda bile geçerlidir ve CC'de de öyle oldu. Her iki kedinin de kendilerine özgü kişilikleri vardı ve bu davranışlarından çok rahat bir şekilde gözlemlenebiliyordu. Rainbow görece sakin bir kediyken CC haylaz ve hareketli bir kediydi. Karakter gelişimine dahil olan parametreler bir hayli fazla olmalı.

İleri Yaşantısı

CC, 6 aylıkken Texas A&M Üniversitesi Üreme Bilimler Laboratuvarında profesör olan Dr. Duane Kraemer ve eşi Shirley Kraemer tarafından evlat edinildi. 2006 yılında ise başka bir laboratuvar kedisi olan Smokey'den 4 adet yavru doğurdu. Klonlanmış bir hayvanın üremesi ilk defa gözleniyordu. Yavruların hepsi genetik olarak özgündü. Yavrulardan 2 erkek ve 1 dişi sağlıklıydı ancak son dişi ölü doğmuştu.

Britannica

Yaşamı boyunca CC, diğer klonlanmış hayvanlarda ortaya çıkan sağlık sorunlarından arınmış gözüküyordu. CC'nin sahibi Shirley Kraemer "CC her zaman tamamen normal bir kedi olmuştur ve yavruları da bu şekilde. Aynı CC'de olduğu gibi yavruları da izliyoruz ve hepsi iyi" diyerek CC'nin ve yavrularının gayet sağlıklı bireyler olduğunu söylemiştir.

CC 18 yaşındayken, 3 Mart 2020'de doğduğu yer olan Texas A&M Üniversitesinde hayatını kaybetti. Ortalama ev kedisi ömrünün yaklaşık 16 yıl olduğu düşünülürse bu, sağlıklı yavrular doğurmuş, sağlıklı bir birey olan CC'nin insanoğlunun ilk tamamiyle başarılı klonlama deneyinin başrolü olduğunu doğruluyor. CC'nin çalışması bize klonlamanın başarılabileceğini göstermiş oldu ve bu alandaki çalışmalar hala devam etmekte.