Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Kırmızı Dev Tüp Solucanı (Riftia pachyptila): Kemosentez Yoluyla Beslenen İlginç Omurgasız Hayvan!

4 dakika
3,768
Kırmızı Dev Tüp Solucanı (Riftia pachyptila): Kemosentez Yoluyla Beslenen İlginç Omurgasız Hayvan! eol
Riftia pachyptila
Tüm Reklamları Kapat

1977 yılında, jeolog Jack Corliss’in liderliğini yaptığı Pasifik Okyanusu tabanındaki Galapagos Çöküntüsü'nü (İng: "Galapagos Rift") inceleme gezisinde, dev tüp solucanı olarak isimlendirilen Riftia pachyptila canlısı keşfedildi. Ancak bu canlının resmi olarak tanımlanması ve literatüre eklenmesi 1981 yılında Merredith Jones tarafından yapıldı.

Kırmızı Dev Tüp Solucanlarının Anatomisi

Dev tüp solucanın tüpünün en üst kısmında “plume” adı verilen, "solunum tüyü" olarak da bilinen parlak kırmızı ve geniş yüzey alanına sahip, tüye benzer bir organ bulunur. Plume organının kırmızı renkte olmasının nedeni, çok fazla hemoglobin, yani kan içermesidir. Ayrıca, oksijen (O2), karbondioksit (CO2) ve hidrojen sülfür (H2S) gibi bileşiklerin deniz suyu ile filtreleyerek değişimini sağlar.

Dev tüp solucanının, omurgaları yoktur onun yerine dış iskelet görevi gören tüp kısmı, kitin adı verilen sert ve doğal olan maddeden oluşur. Tüp kısmının asıl görevi ise avcılar ve zehirli kimyasallar gibi dışarıdan gelecek zararlara karşı korumaktır.

Tüm Reklamları Kapat

Tüpün içindeki solucanın vücudu renksizdir ve dev tüp solucanları kas yapısı sayesinde asla tüplerinden ayrılmaz çünkü kas yapısı, solucanı tüp içerisinde tutmaya yarar. Ayrıca, vestimentum bölgesinde kalp organına benzer bir organ bulunur ve kapalı dolaşım sistemine sahiptir.

Dev tüp solucanlarının gözleri yoktur. Fakat, görme yetisi olmamasına rağmen hareket ve titreşimleri algılayabilir ve tehdit edildiklerinde koruyucu tüplerine geri çekilirler.

Bunlara ek olarak, kırmızı dev tüp solucanlarının, ağız ve sindirim sistemi yapısı bulunmamaktadır ve dev tüp solucanlarının bu eşsiz yapısı diğer hayvan türlerinden ayıran en önemli özelliklerinden biridir. Ağız ve sindirim sistemine sahip olmayan tüp solucanlarının beslenebilmeleri için kendilerine özgü olan ve çok sayıda kükürt kristali içeren “trofozom” adı verilen bir iç organ bulunmaktadır ve bu organ, endosimbiyotik yani karşılıklı fayda sağladıkları bakterilere ev sahipliği yapmaktadır. Ağız ve sindirim sistemine sahip olmayan dev tüp solucanları besin ihtiyaçlarını trofozomda bulunan ve kükürt, bir diğer adı ile sülfür (S), metabolize edebilen bu bakteriler sayesinde karşılamaktadır. Peki bu işlem nasıl gerçekleşir?

Dev Tüp Solucanının Yapısı
Dev Tüp Solucanının Yapısı

Kırmızı Dev Tüp Solucanları Nasıl Besin Elde Eder?

Hidrotermal menfezlerde yaşayan toplulukların merkezinde yer alan neredeyse hiç ışık almayan dev tüp solucanları, plume organları sayesinde yaşadıkları bölgedeki hidrotermal kaynaklardan gelen oksijen (O2) ve hidrojen sülfür (H2S) soluyarak sülfürü yapılarına almaktadırlar. Kolayca bağlanabilme ve ayrılabilme özelliğe sahip olan hemoglobin yapısı sayesinde, topladıkları sülfürü kan aracılığı ile trofozom organına iletirler. Hemoglobin yapısı içerisinde bulunan sülfür ve oksijen, tepkimeye girerek sülfürün oksitlenmesine neden olmaktadır.

Tüm Reklamları Kapat

Dünyadaki en eski metabolizma şekillerinden biri olan kemosentez işlemi, özünde kısmen fotosenteze benzemektedir. Kemosentez, fotosentezden farklı olarak, güneş ışığını kullanmak yerine, inorganik kimyasalları enerji için kullanır. Fakat hem kemosentez hem de fotosentezde kullanılan enerji kaynakları farklı olsa da, işlemin sonucunda enerji dönüştürülerek organik madde sentezlenir. Trofozomda bulunan kemosentetik bakteriler, sülfür ve oksijenin oksitlenmesi sırasında ortaya çıkan enerjiyi kullanarak, karbondioksiti indirger ve enerji bakımından zengin organik madde üretmektedir.

Trofozomun içerisinde bulunan kemosentetik bakteriler aynı zamanda sülfür bakterileridir ve H2S’yi oksitleyerek kemosentez işlemini gerçekleştirirler.

Kemosentez Denklemi:

18H2S + 6CO2 + 3O2 → C6H12O6 + 12H2O + 18S

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.

Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Veya kimyasal formülleri okumayı bilmeyenler için:

18 Hidrojen sülfür + 6 Karbondioksit + 3 Oksijen → Glukoz + 12 Su + 18 Sülfür

Üreme

Kırmızı dev tüp solucanları, her canlı gibi genlerini bir sonraki nesle aktarmak için üreyerek çoğalmak zorundadır. Dişiler, yavaşça yukarıya doğru yüzen yağ (lipit) bakımından zengin ve sperme göre daha büyük boyutta olan yumurtalar üretir ve suya bırakırken; erkekler de yüzlerce sperm içeren sperm demetlerini suya bırakırlar. Yumurta ve sperm birleşerek döllenme olayı gerçekleşir. Yumurtanın içerisinden larvalar çıkar ve bulundukları bölgeden aşağı doğru yüzerek kayalara yapışırlar bu sayede yeni tüp solucan toplulukları oluştururlar. Larvalar olgunlaşarak küçük solucanlara dönüşürken, geçici olarak simbiyotik bakterilerin içeriye girebilmesi için ilkel bir ağız ve bağırsak geliştirirler. Daha sonrasında ise solucanlar yaşlandıkça, ağız ve bağırsak yapısı yok olur ve bakteriler içeride kalır.[1]

Ağız ve sindirim sistemi olmayan kırmızı dev tüp solucanları, besin ihtiyacını bu işlem sayesinde karşılayabilmektedirler. Üretilen organik maddeler hem riftia hem de bakterilerin gelişimi için yeterli besin kaynağı olmaktadır. Dev tüp solucanları yılda 20-30 cm uzamaktadır ve 10 yıldan kısa bir süre içerisinde 2 metre uzunluğuna ulaşabilmektedir.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
16
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • İnanılmaz 13
  • Muhteşem! 7
  • Bilim Budur! 7
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 7
  • Merak Uyandırıcı! 7
  • Tebrikler! 6
  • Umut Verici! 4
  • Üzücü! 1
  • Güldürdü 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/01/2025 21:18:43 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/9201

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Geometri
Doğru
Virüs
Kahve
Uçuş
İnsan Türü
Tür
Hastalık Kontrolü
Felsefe
Aminoasit
Küresel
Tarım
Ay Görevleri
Nüfus
Öğrenme Teorileri
Jeoloji
Genetik
Makroevrim
Genetik Değişim
Görüş
Covid-19
Görme
Gazetecilik
Irk
Sinirbilim
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
A. E. Koçak, et al. Kırmızı Dev Tüp Solucanı (Riftia pachyptila): Kemosentez Yoluyla Beslenen İlginç Omurgasız Hayvan!. (29 Ağustos 2020). Alındığı Tarih: 22 Ocak 2025. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/9201
Koçak, A. E., Bakırcı, Ç. M. (2020, August 29). Kırmızı Dev Tüp Solucanı (Riftia pachyptila): Kemosentez Yoluyla Beslenen İlginç Omurgasız Hayvan!. Evrim Ağacı. Retrieved January 22, 2025. from https://evrimagaci.org/s/9201
A. E. Koçak, et al. “Kırmızı Dev Tüp Solucanı (Riftia pachyptila): Kemosentez Yoluyla Beslenen İlginç Omurgasız Hayvan!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 29 Aug. 2020, https://evrimagaci.org/s/9201.
Koçak, Aslı Ece. Bakırcı, Çağrı Mert. “Kırmızı Dev Tüp Solucanı (Riftia pachyptila): Kemosentez Yoluyla Beslenen İlginç Omurgasız Hayvan!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, August 29, 2020. https://evrimagaci.org/s/9201.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close