Eklembacaklılar, Kabuk Değiştirdikten Sonra Eski Kabuklarını Yiyorlar!
Wikimedia
Tüm eklembacaklılar (böcekleri, kabukluları, kırkayakları ve örümcekleri içine alan bir grup) gibi bir böcek ömrü içerisinde büyüdükçe gitgide zırhı (dış iskeleti) ona küçük gelmeye başlar. Bu nedenle bir süre sonra bu zırhı eritmesi ve dışına çıkması gerekmektedir. Fiziksel olarak vücut büyüklüğü dış iskeleti zorlamaya başladıktan sonra hormonal dengede değişimler olur ve salgılanan kimyasallar sayesinde halihazırda var olan zırh ile böceğin kendisi birbirinden ayrılır. Bu sırada canlı yeni bir dış iskelet sentezlemeye başlar bile. Böcek artık hazır olduğunda, zırhını delerek açar ve zor bir şekilde eski zırhının içinden çıkar. Bu sırada bol miktarda hava tüketir ve ciddi miktarda kas kasılmaları yaşar. Bu zırh atımına ekdizi (dış deri değişimi) adı verilir.
Ekdizi ile ilgili en ilginç nokta, bir kere başladıktan sonra hiçbir şekilde durdurulamaz olmasıdır. Bu sebeple, zırhını atmaya çalışan bir eklembacaklıya dışarıdan yardım etmek de yapabileceğiniz en kötü işlerden biri olacaktır. Bu dönemde son derece hassastırlar ve kolaylıkla zedelenebilirler. Zorla, canla başla bir mücadele sonrasında, zırhını atan hayvanın hızlı bir şekilde derisi sertleşir ve büyümeyi sürdürür. Bu süreçte büyümesi oldukça hızlıdır, çünkü yeni iskeleti katılaşmadan belli bir miktarın üzerinde büyümesi gerekir. Yeni zırh katılaştıktan sonra yine büyümek çok zor olacaktır.
Ekdiziden sonra; ancak zırh katılalmasından önce hayvan son derece hassas bir dönemden geçer. Avcılara ve çevreye karşı son derece savunmasızdır. Örneğin hızlı bir şekilde su kaybeder ve bu onun için çok risklidir.
Bazı böcekler bu döngüyü ömürleri içerisinde yüzlerce defa tekrar edebilirler. Üstelik bunca zorluğuna rağmen, bu bilimde "basit zırh değişimi" olarak bilinir. Bir de kelebeklerde görülen "karmaşık zırh değişimi"ni ve ne kadar zor olduğunu hayal edin! Üstelik bu eklembacaklılar, zırh değişiminden sonra avlanabilecek kadar da güçlü değildir. Konuyla ilgili şu videoyu izleyebilirsiniz:
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
5
-
3
-
3
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 10/05/2025 05:55:37 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/1044
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
