Kasırgalar, Artçı Depremleri Tetikleyebiliyor!
Utah’da gerçekleştirilen Amerika Sismoloji Derneği yıllık toplantısında bilim insanları, 2011 yılında Virginia’da gerçekleşen 5,8 büyüklüğündeki depremden 4 gün sonra oluşan İrene kasırgasının, bu depremden sonra olan artçı sarsıntıları tetiklemiş olabileceğini bildirdiler. Araştırmayı yürüten ekibin başında bulunan Zhigang Peng şöyle diyor:
Normalde artçı sarsıntılar zamanla azalır. Fakat depremden sonra İrene’in de geçmesiyle artçı sarsıntılarda kesin bir artış var. Bilim insanları ilk olarak bu olağan dışı şablonu fark etmediler çünkü artçılar son derece küçüktü ve kasırgalar çok fazla sismik gürültü oluşturabiliyorlar. Ve siz bu gürültülerle karışmış durumda olan artçı sarsıntıları tespit etmek için özel şablon tanıma teknikleri kullanmalısınız.
Peng’in ekip arkadaşları, ana depremden sonraki sismik kayıtları incelemek için daha önce kullanılandan 10 kat daha duyarlı olan algılama teknikleri kullandı ve yaklaşık 700 artçı sarsıntı tespit edildi.
Daha sonra Peng ve Georgia Tech mezunu Xiaofeng Meng, fırtınanın Doğu kıyısına hareketiyle oluşan alçak basıncın fayların hareketine olanak sağlayacak kadar basınç kuvvetini azalttığı yolundaki tahminlerini test etmek için artçı sarsıntı zamanlamalarını atmosferik basınç değerleriyle karşılaştırdılar. Meng, bu etkinin Virginia depremindeki gibi bindirme faylarında özellikle daha güçlü olacağını belirtti. Bu tip faylarda, iki yerkabuğu bloğu birbirine itilir ve bir kabuk diğerinin üzerine biner.
Fakat araştırmacılar, barometrik basıncın en düşük olduğu anda artçı sarsıntı oranında büyük bir artış kaydedemedi. Peng şöyle diyor:
Bu, atmosfer basıncının düşüşünün kasırgaların artçı sarsıntıları tetiklemesinin sebebi olmadığını gösteriyor, fakat fırtına sırasında artçıların oranın arttığı kesindir.
Bu araştırmacılar sismik aktivite ve kasırga arasındaki ilişkiyi çözmeye çalışan ilk grup değil. Daha önce Tayvan’da ki tropikal siklonlardan sonraki 3 yıl içerisinde gerçekleşen büyük depremler arasında bir ilişki tespit eden kişi Miami Üniversitesinden bir sismolog, Shimon Wdowinski. Wdowinski büyük fırtınalar sonucu oluşan erozyon, heyelan gibi olayların sonucu deprem üretecek fayların tetiklenebileceğini düşünüyor.
Bu çalışmalar devam etmekte. Bu konu hakkında konuşan Virginia Politeknik Enstitüsü ve Blacksburg Devlet Üniversitesi'nden sismolog Martin Chapman artçıların kasırga tarafından tetiklendiğini söylemek için erken olduğunu söylüyor. Gelgit ve daha birçok etkenin artçıları oluşturabileceğini belirten Chapman, Peng ve ekibinin diğer faktörlerle kasırga faktörünün karşılaştırması gerektiğini söylüyor. Peng’de Chapman’a katılıyor ve şöyle diyor:
Halihazırda yürütülen tek hedefli bir çalışma var, ilerleyen zamanlarda çalışmalarımızı diğer faktörlere de yönlendirmemiz gerekiyor.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 6
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- Çeviri Kaynağı: Nature | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 08/12/2024 17:43:19 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/1192
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
This work is an exact translation of the article originally published in Nature. Evrim Ağacı is a popular science organization which seeks to increase scientific awareness and knowledge in Turkey, and this translation is a part of those efforts. If you are the author/owner of this article and if you choose it to be taken down, please contact us and we will immediately remove your content. Thank you for your cooperation and understanding.