Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Karmaşık Yapılı Organizmalar Neden Derin Okyanuslarda Evrimleşti?

4 dakika
4,962
Karmaşık Yapılı Organizmalar Neden Derin Okyanuslarda Evrimleşti? Pexels
Tarihi Geçmiş Haber

Bu haber 5 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.

Tüm Reklamları Kapat

Başlangıçta canlılar oldukça küçüklerdi. Milyarlarca yıl boyunca, dünyadaki tüm yaşam mikroskobikti ve çoğunlukla tek hücrelilerden oluşuyordu. Sonra aniden, yaklaşık 570 milyon yıl önce, büyüklükleri bir metreye kadar varabilen, yumuşak, sünger benzeri gövdeli hayvanları da içeren karmaşık yapılı organizmalar ortaya çıktı. Bu büyüklük ve karmaşıklıktaki canlılar 15 milyon yıl boyunca sadece derin sularda yaşadılar.

Bilim insanları, bu organizmaların neden Dünya'nın atmosferindeki oksijenin son derece yetersiz olduğu bir zamanda, ışık ve besinin az olduğu derin okyanuslarda ortaya çıktığını uzun zaman sorguladılar. Yakın zamanda Stanford Üniversitesinde yapılan ve hakemli Proceedings of the Royal Society B dergisinde 12 Aralık 2018 tarihinde yayınlanan bir çalışma, okyanusun derinliklerindeki nispeten sabit sıcaklıkların, gelişen yaşam formlarının sınırlı oksijen kaynaklarını en iyi şekilde kullanmasını sağladığını öne sürüyor.

Yapılan tüm bu çalışmalar, Ediyakaran Dönemi'ne ait bu deniz canlılarının kökenlerini anlamak canlıların ve hatta kendi türümüzün evrimindeki eksik bağları aydınlatmakla da ilgili olduğundan önemlidir. Stanford Üniversitesi Yer Bilimi, Enerji ve Çevre Bilimleri Fakültesinde jeoloji doktorasını yapan ve makalenin başyazarı olan Tom Boag’a göre, karmaşık yapı olmadan akıllı bir yaşam formundan bahsetmek mümkün değildir.

Tüm Reklamları Kapat

Yeni araştırma, fosil buluntularını değişen bir ortam bağlamında anlamak için hayvan fizyolojisi bilgisini uygulama çabalarının bir parçası olarak karşımıza çıkıyor. Bu bilgi gelecekte farklı çevrelerde hayatta kalabilecek organizmalara da ışık tutabilir.

Makalenin kıdemli yazarı ve jeolojik bilimler profesörü Erik Sperling’in değerlendirmesi şöyle:

Fizyolojiden bu verileri almak, organizmaları nefes alıp veren, yaşayan canlılar olarak görmek ve bir günü veya bir üreme döngüsünü atlatıp nasıl hayatta kalmayı başarabildiklerini açıklamaya çalışmak, çoğu paleontolog ve jeokimyacının bu sorulara genel olarak yaklaşım yöntemi değildir.

Yaşama elverişli koşulların ve sıcaklığın değişimi

Başlangıçta bilim insanları, hayvanların en az miktarda oksijenle gelişebilecekleri optimum bir sıcaklık olduğuna dair bir teori geliştirdiler. Bu teoriye göre, oksijen ihtiyacı söz konusu sıcaklıktan daha sıcak ya da daha soğuk ortamlarda daha yüksekti. Boag, teorinin test edilmesi aşamasında, Ediyakaran okyanuslarının derinliklerinde gelişen canlıları anımsatan deniz şakayıklarının oksijen ihtiyaçlarını ölçtü. Deniz şakayıklarının seçilmesinin nedeni biyolojik yapılarının Ediyakaran okyanuslarından toplanan fosillerin yapılarına çok benzer olması, jelatinimsi gövdeli ve cilt yoluyla nefes alma kabiliyetleri olan canlılar olmasıydı.

Boag balık, ıstakoz ve yengeç gibi daha karmaşık yapıya sahip hayvanlarda düşük oksijen seviyesine olan dayanıklılığın sıcaklık arttıkça azaldığını, deniz şakayıklarının düşük oksijeni tolere etme kabiliyetlerinin de sıcaklık arttıkça kötüleşeceğini düşündüklerini belirtmektedir. Çalışma ekibi, ayrıca daha soğuk suların bu kabiliyeti ne yönde etkileyebileceğinden emin değildi. Nitekim deniz şakayıkları, deney tankı içerisindeki sıcaklıklar alışık oldukları sıcaklıkların dışına çıkarıldığında daha fazla oksijene ihtiyaç duydu.

Tüm Reklamları Kapat

Tüm bu veriler Boag ve çalışma arkadaşlarını, deniz şakayıkları gibi Ediyakaran canlılarının da okyanusun sınırlı oksijen kaynaklarını en verimli şekilde kullanması için sabit sıcaklıklara gereksinim duyacağından kuşkulandırmıştır.

Derinlere Sığınmak

Ediyakaran hayvanlarının soğuk ve derin okyanus sularında bulunan az miktardaki oksijeni kullanması sıcak ve sığ sulardakini kullanmasından daha zor olurdu. Çünkü gazın dokulara nüfuz etmesi soğuk deniz sularında çok daha yavaş gerçekleşmektedir. Soğuk sularda yaşayan hayvanlar, oksijenli deniz suyunu vücutlarından geçirmek için bile enerjilerinin daha büyük bir kısmını harcamak zorundadır.

Fakat Ediyakaran okyanusunun derin suları, kullanılabilir oksijenin az olmasını stabil sıcaklıkla telafi etmiştir. Günümüz okyanuslarının sığ sularında, güneş ışığı ve mevsim geçişleri sıcaklıkta neredeyse 10°C kadar şiddetli değişimlere sebep olabiliyor. Bu değişimler 1 kilometrenin altındaki derinliklerde 1°C'den daha az mevsimsel değişimlerle kıyaslandığında yaşam için çok da uygun olmayan bir çevre oluşturuyor. Sperling, sığ sulardaki günlük ve yıllık sıcaklık değişimlerinin derin sulara göre çok daha hızlı gerçekleştiğini belirtiyor.

Düşük oksijen seviyesine sahip bir dünyada, vücut ısını düzenleyemeyen hayvanların, kendileri için doğru sıcaklıkların dışına düzenli olarak çıkan bir çevreye uyum sağlamaları çok mümkün gözükmüyor.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Yale Üniversitesindeki araştırmacılar ile iş birliği içinde olan Stanford ekibi, bu tür sıcaklık değişimlerinden uzak bir sığınağa duyulan ihtiyacın, daha büyük canlıların nerede evrimleşebileceğini belirlediğini öne sürüyor. Sperling’e göre, sıcaklık değişimlerinin minimum ve istikrarlı olduğu tek yer derin okyanus sularıydı. Çünkü sınırlı oksijenin bulunduğu bir dünyada, yeni evrimleşmekte olan canlılar mümkün olduğu kadar verimli olmak zorundaydı ve bu ancak nispeten stabil derinliklerde gerçekleştirilebilirdi. Sperling'e göre, bu nedenle ilk hayvanlar burada ortaya çıktı.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
118
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Merak Uyandırıcı! 5
  • Tebrikler! 4
  • Bilim Budur! 3
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 3
  • İnanılmaz 3
  • Muhteşem! 2
  • Umut Verici! 2
  • Güldürdü 1
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: Science Daily | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 05/12/2024 18:36:27 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/7544

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Işık
İspat Yükü
Olumsuz
Diyabet
Moleküler Biyoloji
Endokrin Sistemi
Nöron
Kurbağa
Fizyoloji
Dünya Dışı Yaşam
Uzay Aracı
Metal
Doğru
Kanser Tedavisi
Toprak
Coğrafya
Doku
Kahve
Doğum
Tehlike
Cinsellik Araştırmaları
Yatay Gen Transferi
Fobi
Odontoloji
Biyoteknoloji
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
A. Kocaarslan, et al. Karmaşık Yapılı Organizmalar Neden Derin Okyanuslarda Evrimleşti?. (12 Ocak 2019). Alındığı Tarih: 5 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/7544
Kocaarslan, A., Ölez, Ş. (2019, January 12). Karmaşık Yapılı Organizmalar Neden Derin Okyanuslarda Evrimleşti?. Evrim Ağacı. Retrieved December 05, 2024. from https://evrimagaci.org/s/7544
A. Kocaarslan, et al. “Karmaşık Yapılı Organizmalar Neden Derin Okyanuslarda Evrimleşti?.” Edited by Şule Ölez. Translated by Azra Kocaarslan, Evrim Ağacı, 12 Jan. 2019, https://evrimagaci.org/s/7544.
Kocaarslan, Azra. Ölez, Şule. “Karmaşık Yapılı Organizmalar Neden Derin Okyanuslarda Evrimleşti?.” Edited by Şule Ölez. Translated by Azra Kocaarslan. Evrim Ağacı, January 12, 2019. https://evrimagaci.org/s/7544.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close