Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Kaplumbağa Kabuğunun Evrimi: Boşluğu Kapatan Tür!

Kaplumbağa Kabuğunun Evrimi: Boşluğu Kapatan Tür! Odontochelys
4 dakika
22,594
Tüm Reklamları Kapat

Kaplumbağaların ataları, kabuksuz hayvanlardı. Dolayısıyla evrimsel süreçte, kabuksuz bir atasal türden, kabuklu türler evrimleşmiş olmalıdır. Evrimsel biyologlar, bu geçişte bulunan türlere yönelik yaptıkları keşiflerle, hem Evrim Teorisi'ni geçmek zorunda olduğu en zorlu testlere tabi tutuyorlar, hem de doğadaki evrim yasasının nasıl çalıştığını daha iyi anlamamıza katkı sağlıyorlar. Gelin hiçbir kabuğa sahip olmayan ataların, nasıl bugünkü meşhur kabuklu türlere evrimleştiğini hep birlikte öğrenelim.

Ön kaplumbağaların davranışlarını gösteren bir illüstrasyon.
Ön kaplumbağaların davranışlarını gösteren bir illüstrasyon.
BBC

Kaplumbağa Kabukları, Kaburga ve Omurlardan Evrimleşti!

Kabuk dediğimiz anatomik oluşum, kaynaşmış kaburga (costa) ve omur (vertebra) kemiklerinden köken alarak evrimleşmiştir. Dolayısıyla ağırlıklı olarak kollajen, kalsiyum fosfat ve birtakım mineraller içerir. Bu kemiklerin ilkin kaplumbağalarda henüz evrimleşmediğini görüyoruz.

Tüm Reklamları Kapat

Ancak bu geçişe dair tüm türler henüz eksiksiz olarak keşfedilememişti. Bu da, evrimsel süreci gösteren fosil kaydında bir boşluğun oluşmasına neden olmaktadır. Elbette bu "boşluk", böyle bir türün evrimleşmiş olamayacağı anlamına gelmemekteydi; sadece henüz bulunamadığı anlamına gelmekteydi. Bir diğer deyişle evrimsel biyologlar, atasal türler ile torun türler arasında çok spesifik bir tarihte yaşamış olması gereken bir türün var olması gerektiğini biliyorlardı; ancak böyle bir tür keşfedilemediği için, fosil kaydındaki bu eksikliğe "boşluk" deniyordu.

İşte yeni keşfedilen Eorhynchochelys sinensis türü antik ve kabuksuz ön-kaplumbağa fosili, fosil kaydındaki boşluğu harika bir şekilde doldurmayı başardı. Bu boşluğun doldurulmuş olması, evrimsel biyoloji ve bilim için büyük bir zaferdir!

Tüm Reklamları Kapat

 Eorhynchochelys sinensis türünün neredeyse bütün iskeleti.
Eorhynchochelys sinensis türünün neredeyse bütün iskeleti.
BBC

Kaplumbağaları Yakından Tanımak...

Kaplumbağalar, anapsid tipte kafatasına sahiptir. Yani kafatasında delikler bulunan diğer sürüngen kuzenlerinden farklıdır. Kafatası tiplerini anlattığımız yazımıza buradan ulaşabilirsiniz. Bu yüzden evrimsel olarak da kuzenlerinden farklı bir soy hattında seçilim göstermeye devam etmişlerdir. Evrimleşen anapsid, sinapsid ve diapsid kafatası tiplerinin yeni yeni türleştiği Permiyen Dönemi'nde (298-251 MYÖ) kaplumbağalar da karapaks (üst kabuk) ve plastron (alt kabuk) denilen anatomik oluşumlardan yoksundular.

Yaklaşık 280 milyon yıl önce yaşamış Eunotosaurus africanus türü, kabuk yapısından yoksun ve dişlere sahip bir canlıydı. Fakat geniş T şeklinde omurlara (vertebra) ve yassı kaburgalara (costa) sahipti. Dolayısıyla kabuğa evrimleşecek ilkin anatomik oluşumları seçilim göstermeye başlamıştı. Daha sonra keşfedilen, 240 milyon yıl önceye ait olduğu bilinen kabuksuz ön-kaplumbağa türünü ele aldığımız yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.

Kabuğun (karapaks) evrimini gösteren bir çalışma.
Kabuğun (karapaks) evrimini gösteren bir çalışma.
A New Approach to Earth History

Boşluğu Dolduran Yeni Fosil!

Şimdi ise iki kişilik yatak büyüklüğünde, 228 milyon yıl öncesine ait bir proto-kaplumbağa türü Çin'de keşfedildi. Bu ön-kaplumbağa veya ilkin-kaplumbağa türü Eorhynchochelys sinensis olarak isimlendirildi. Yani "Çin'e ait gagalı ön kaplumbağa" demek. Çünkü günümüz kaplumbağalardan farklı olarak tuhaf bir gagaya ve dişlere sahip. Peki evrimleşen kabukların yararı nedir? Aslında kaplumbağaları dış etmenlerden koruduğu bilinir; fakat daha da önemlisi suyun altında daha fazla kalabilmelerini sağlar. Zira yaklaşık 50-60 kemiğin kaynaşarak oluşturduğu kabuğun içerisinde potasyum ve magnezyum depolanır. Böylece nefesini tutan kaplumbağalarda kana salınarak, laktik asit birikimini azaltır. Bu yüzde saatler boyunca 3 derece sıcaklıkta nefesini tutan kaplumbağanın anoksik asidoz olma riski önlenir. Bu türde, kaburgalarının (costa) genişlediğini görüyoruz. Aslında kaplumbağa evrimindeki bütün ara basamaklar harika bir şekilde yerine oturuyor.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Yeni tanımlanan türün tuhaf gagasını ve dişlerini gösteren bir illüstrasyon.
Yeni tanımlanan türün tuhaf gagasını ve dişlerini gösteren bir illüstrasyon.
BBC

Çünkü önceden Geç Trias'a ait 220 milyon yıl önce yaşadığı bilinen Odontochelys semitestacea türü keşfedilmişti. Bu türü özgün kılan, günümüz kaplumbağalara nazaran tamamen oluşmuş bir plastron (alt kısım) ve yeni oluşmaya başlamış bir karapaks (üst kısım) bulunduruyordu. Yani kaburgalar artık fazlası ile genişlemiş ve kaynaşmış; fakat omurlar günümüz kaplumbağalar gibi bütün olarak kaynaşmamıştı. Ayrıca dişleri de vardı. Demek ki plastron, karapakstan daha önce evrimleşmişti. Dolayısıyla yeni tanımlanan Eorhynchochelys sinensis türü ve daha sonra yaşadığı bilinen Odontochelys semitestacea türü bize plastronun evrimini harika bir şekilde gösteriyor.

Unutmamak gerekir ki evrimsel süreçte, embriyonik süreç gibi bir "tamamlanma" söz konusu değildir. Evrim, sonlanan veya biten bir süreç değildir; tıpkı kütleçekiminin, tamamen hareketsiz olan cisimler için bile "bitmemiş" olması gibi... Dolayısıyla hiçbir kaplumbağa, bütünsel halde bir kabuk oluşturma peşinde değildir. Sadece evrimin mekanizmaları ile seçilim gösteren popülasyon içerisindeki gen frekansının değişimi ile ilgilidir. Bu seçilim, kaplumbağa kabuklarına gidecek yoldaki her bir varyasyonun (çeşidin) avantajlı konuma geçmesi yönünde meydana geldiği için, kaplumbağaların soy hattında da giderek daha sert ve büyük kabuklar evrimleşmiştir. Bu da, tamamen kabuksuz atalardan, kabuk sahibi bambaşka canlıların, tamamen doğal süreçlerle evrimleşebileceğini göstermektedir.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
19
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 22
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 10
  • Muhteşem! 8
  • Bilim Budur! 6
  • Merak Uyandırıcı! 6
  • İnanılmaz 5
  • Umut Verici! 1
  • Grrr... *@$# 1
  • Güldürdü 0
  • Üzücü! 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Türev İçerik Kaynağı: BBC | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 30/11/2023 07:02:29 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/7373

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Su
İlaç
Doğal Seçilim
Nöronlar
Klinik Mikrobiyoloji
Vaka
Entomoloji
Balık Çeşitliliği
Doğa Yasası
Yer
Beslenme
Uterus
Deney
Yeşil
Damar
Tüyler
Venüs
Olumsuz
Odontoloji
Böcek
Kuantum Fiziği
Bağırsak
Regülasyon
Kuş
Cinsiyet
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Kurtlar Neden Dolunayda Ulur?
Kurtlar Neden Dolunayda Ulur?
Oppenheimer: Ben Şimdi, Dünyaların Yok Edicisi Olan Ölüm Oldum!
Oppenheimer: Ben Şimdi, Dünyaların Yok Edicisi Olan Ölüm Oldum!
Özgür İrade: Aldığımız Kararlarda *Gerçekten* Özgür müyüz?
Özgür İrade: Aldığımız Kararlarda *Gerçekten* Özgür müyüz?
Sokrates Demokrasiden Neden Nefret Etti?
Sokrates Demokrasiden Neden Nefret Etti?
Büyük Patlama Neden Evrenin Başlangıcı Olamaz?
Büyük Patlama Neden Evrenin Başlangıcı Olamaz?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
P. Türkoğlu. Kaplumbağa Kabuğunun Evrimi: Boşluğu Kapatan Tür!. (24 Ağustos 2018). Alındığı Tarih: 30 Kasım 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/7373
Türkoğlu, P. (2018, August 24). Kaplumbağa Kabuğunun Evrimi: Boşluğu Kapatan Tür!. Evrim Ağacı. Retrieved November 30, 2023. from https://evrimagaci.org/s/7373
P. Türkoğlu. “Kaplumbağa Kabuğunun Evrimi: Boşluğu Kapatan Tür!.” Edited by Pedram Türkoğlu. Evrim Ağacı, 24 Aug. 2018, https://evrimagaci.org/s/7373.
Türkoğlu, Pedram. “Kaplumbağa Kabuğunun Evrimi: Boşluğu Kapatan Tür!.” Edited by Pedram Türkoğlu. Evrim Ağacı, August 24, 2018. https://evrimagaci.org/s/7373.
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close