Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Kafatasında Bulunan Sella Turcica (Türk Eyeri) Nedir?

Kafatasında Bulunan Sella Turcica (Türk Eyeri) Nedir? Wikimedia Commons
3 dakika
60,549
Tıbbi İçerik Uyarısı

Bu içerik tıp ve sağlık ile ilişkilidir. Sadece bilgi amaçlı olarak hazırlanmıştır. Bireysel bir tıbbi tavsiye olarak görülmemelidir. Evrim Ağacı'ndaki hiçbir içerik; profesyonel bir hekim tarafından verilen tıbbi tavsiyelerin, konulan bir teşhisin veya önerilen bir tedavinin yerini alacak biçimde kullanılmamalıdır.

Daha Fazla Bilgi Al
Tüm Reklamları Kapat

Sella turcica (Türk eyeri), ünlü anatomi bilgini Adrianus Spigelius tarafından kullanılmış ve ölümünden iki yıl sonra öğrencisi tarafından yayımlanan De Corpora Humanis Fabrica adlı eserle de literatüre kazandırılmıştır. Bu isim, lateral kafa görüntülerinde izlenen bölgedeki ön ve arka kemik çıkıntılarının bir oturağın desteğine benzetilmesi ve bunun o dönemde binicilikle özdeşleştirilen Türkler'in eyerlerinde kullanması nedeniyle, herkesin gözünde canlanmasının kolay olmasından ötürü Sella turcica yani Türk eyeri ismi verilmiştir.

Sella turcica, nörokranyum kemiklerinden biri olan sfenoid kemikte bulunan, çukur kısmında hipofiz bezinin oturduğu, eyer şeklindeki yapıdır. İnsanların dışında goril, orangutan, şempanze gibi canlıların içerisinde bulunduğu İnsangiller (Hominidae) familyasının kafataslarında da aynı şekilde sfenoid kemik içerisinde bulunan oluşumdur.

Tüm Reklamları Kapat

Sella Turcica bölümleri
Sella Turcica bölümleri
Wikimedia Commons

Sella turcica; tuberculum sella, hipofizeal fossa ve dorsum sella denilen bölümlerden oluşur. Ön ve arkada bulunan clinoid process (çıkıntı) yapıları hipofizeal fossayı (çukuru), yani dolayısıyla içine yerleşen hipofiz bezini korur.

Gelişimsel olarak incelediğimizde sella turcica notokordun en kraniyal tarafında meydana gelmiştir. Sellanın ön kısmı nöral krest hücrelerinden, arka kısmı ise paraaksiyel mezodermden gelişmiştir.

Tüm Reklamları Kapat

Sella turcicanın büyümesi anterior ve posterior kemik duvarının remodelasyonu ile gerçekleşmektedir. Kemikte remodelasyonla gelişme "osteoblast" (kemik yapan hücre) ve "osteoklast" ( kemik yıkan hücre) yardımıyla gerçekleşir. Anterior kemik duvarı iç kısmındaki kemik yapımı erken dönemde sona ererken, posterior duvarındaki kemik yapımı uzun yıllar devam etmekte böylece sellanın boyu yaşla beraber artmakta ve kemik bütün olarak arkaya doğru yer değiştirmektedir.

Morfoloji

Sella turcica morfolojisi geçmişten günümüze bireyler arasındaki farklılıklarının ortaya çıkardığı klinik özelliklerinin araştırılması açısından merak konusu olmuştur. Farklı cinsiyetler, ikiz bireyler, aynı bölgede yaşayan insanlar morfolojik farklılıklar açısından incelenmiştir.

İkizler üzerinde yapılan çalışmalarda sella turcicanın boyutunun monozigotik ikizlerde benzer olduğu görülmüş; ancak bazı gözlenen ikizlerde de sella turcicaların birbirinden farklı olduğu belirlenmesi sonucu morfolojisinin genetik olarak belirlenmediği sonucuna varılmıştır.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Farklı toplumlardaki sağlıklı bireylerde yapılan çalışmalarda sella turcica yapısı yuvarlak, oval, düz şeklinde olmak üzere değişik gruplarda incelenmiştir. Bu çalışmalar, sella turcica morfolojisindeki varyasyonların hastalık belirtisi olmadığını, yani sağlıklı toplumlardaki morfolojik varyasyonların patoloji belirtisi olmadığını göstermiştir.

Sella Turcica İle İlişkili Patolojiler

Sella turcica morfolojisindeki varyasyonların hastalık belirtisi olmadığı kabul edilmiş olmasına rağmen, son yıllarda yapılan çalışmalarda Down sendromlu bireylerde ve Tip-1 diyabetli çocuklarda morfolojik değişimlerin olduğu rapor edilmiştir. Başka bir vaka örneği verecek olursak, diş hekimine ortodontik tedavi görmek için başvuran hastaya yapılan sefalometrik değerlendirmeyle sella turcicanın genişlemiş olduğu saptanmıştır. Hastanın endokronoloji bölümüne yönlendirilmesiyle hipofizial tümör tanısı koyulmuştur. [2]

Radyografideki büyümüş sella turcica adenomlar, menenjiomlar, primer hipotiroidi, prolaktinoma, gigantizm, akromegali, boş sella sendromu, Nelson sendromu gibi patolojilerle ilişkilendirilebilirken, sella turcica boyutlarındaki küçüklük büyüme-gelişme geriliği ve boy kısalığı ile ilişkilendirilebilir. Ancak bunlar tek başlarına tanı koymak için yeterli kriterler değildir.

Boş Sella Sendromu:[3]

Nedeni bilinmeyen ya da kafa içi basıncının artışı gibi durumlarda nadir olarak görülen, genişlemiş ve deforme olmuş sella turcicanın bir kısmı ya da tamamının beyin omurilik sıvısı ile dolması sonucu oluşur. Sella turcicanın boyutu sabit ya da artmış olabilir ancak boyutundaki artma hipofiz tümörünü de akla getirebilir. Var olan semptomlarla birlikte hasta cerrahi tedavi ya da ilaç tedavisiyle takip edilir.

Radyolojik Önemi ve Kullanımı

Sefalometrik analizlerde kafatasının kaidesinin hesaplanmasında burun kemiği ve alın kemiğinin birleşme noktasıyla beraber rehber nokta olarak kullanılır. Prenatal ve postnatal dönemdeki gelişimi kafa-yüz bölgesini ilgilendiren anomalilerin tespiti ve araştırılması konusunda, postnatal dönemin ilk yıllarından beri sabit kaldığı için rehber nokta olarak kullanılır.

Diş hekimliğinde özellikle ortodontik değerlendirmeler öncesinde alınan lateral sefalometrik filmler tedavi planının ileriye dönük bir biçimde tasarlanması açısından önemlidir. Ayrıca sella turcica, normal morfolojisi dışında, patolojik bir biçimde olduğunu saptayan hekim hastasını nöroloji ve endokronoloji kliniğine yönlendirmesi sonucunda erken teşhisin konulması ve olası kötü durumların engellenmesi açısından önemli bir adım atmış olur.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
35
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 20
  • Merak Uyandırıcı! 14
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 6
  • Bilim Budur! 5
  • Muhteşem! 4
  • Umut Verici! 4
  • Grrr... *@$# 3
  • İnanılmaz 2
  • Korkutucu! 1
  • Güldürdü 0
  • Üzücü! 0
  • İğrenç! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 19/03/2024 07:47:37 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/9202

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Bellek
Genel Görelilik
Maske Takmak
İklim Değişikliği
Bilim İnsanları
Kök Hücre
Antibiyotik
Mers
Araştırmacılar
Nükleer Enerji
Evrim Ağacı
Böcek Bilimi
Çekirdek
Siyah
Avcı
Temel
Gıda Güvenliği
Uterus
Çevre
Amerika Birleşik Devletleri
Çiçek
Film
Karar Verme
Kuş
Demir
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
B. Kuloğlu, et al. Kafatasında Bulunan Sella Turcica (Türk Eyeri) Nedir?. (1 Eylül 2020). Alındığı Tarih: 19 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/9202
Kuloğlu, B., Bakırcı, Ç. M. (2020, September 01). Kafatasında Bulunan Sella Turcica (Türk Eyeri) Nedir?. Evrim Ağacı. Retrieved March 19, 2024. from https://evrimagaci.org/s/9202
B. Kuloğlu, et al. “Kafatasında Bulunan Sella Turcica (Türk Eyeri) Nedir?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 01 Sep. 2020, https://evrimagaci.org/s/9202.
Kuloğlu, Buse. Bakırcı, Çağrı Mert. “Kafatasında Bulunan Sella Turcica (Türk Eyeri) Nedir?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, September 01, 2020. https://evrimagaci.org/s/9202.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close