Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Işıktan Hızlı Yıldızlararası Yolculuk, Görelilik Teorisi Çerçevesinde Mümkün Olabilir!

Bilim insanları, geleneksel fizik kurallarını çiğnemeden ışıktan daha hızlı yolculuk yapmak için yeni modeller geliştirdiler!

Işıktan Hızlı Yıldızlararası Yolculuk, Görelilik Teorisi Çerçevesinde Mümkün Olabilir! Medium
8 dakika
4,578
  • Yıldızlararası Astrofiziği
  • Uzay Mühendisliği
Tarihi Geçmiş Haber

Bu haber 2 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.

İnsanlar olarak, diğer yıldız sistemlerini ziyaret etme düşüncesi onlarca yıldır hayallerimizi süslüyor. Ancak, bize en yakın yıldız sistemi olan Alpha Centauri bile, Dünya'dan çok ama çok uzaktadır. Öyle ki, geleneksel uzay araçları ile Alpha Centauri'ye ulaşmak binlerce yıl sürecektir. Yine de bilim insanları, bu hayali gerçeğe dönüştürecek araçlar aramaktan vazgeçmiyorlar.

Almanya'daki Göttingen Üniversitesi'nden fizikçi Erik Lentz'in Classical and Quantum Gravity dergisinde yayımlanan makalesinde Lentz, sadece geleneksel fiziği kullanarak ve diğer yöntemlerde olduğu gibi keşfedilmemiş egzotik madde formlarını kullanmaya ihtiyaç duymaksızın bir büküm sürücüsü (İng: "warp driver") oluşturmanın yeni bir yöntemini ortaya koyuyor.[1] Bu yöntem, diğer olası büküm sürücülerinden daha erişilebilir bir yol sunuyor olabilir.

Tüm Reklamları Kapat

Geleneksel fizikte, Albert Einstein'ın görelilik teorisinin söylediği gibi, ışık hızına ulaşmanın veya o hızı aşmanın gerçek hiçbir yolu yoktur. Ne var ki tamamen pratik nedenlerle, eğer ışık yıllarıyla ölçülen uzunluktaki herhangi bir yolculuk yapmak istiyorsak, ışık hızını aşmamız şarttır. Bir maddeyi ışık hızının ötesinde hareket ettirip ettiremeyeceğimiz sorusunun cevabı, bildiğimiz modern fizik çerçevesinde her zaman büyük bir hayır olacaktır. Ancak uzay-zamanın kendisi için böyle bir kural yoktur.

1994 yılında Meksikalı teorik fizikçi Miguel Alcubierre, herhangi bir fiziksel yasayı çiğnemeden, bir şeyin teorik olarak ışıktan daha hızlı hareket etmesine izin verebilecek gerçek bir warp sürücüsü tasarımının ana hatlarını çizdi. Model, bir nesnenin etrafında bir negatif enerji baloncuğu oluşturmayı içerir; böylece nesnenin önündeki uzay-zaman dokusu daralır; arkasındaki uzay-zaman dokusu ise genişler. Bu baloncuğun merkezinde, nesnenin rahatça seyahat edebileceği, herhangi bir yolcunun hareket ediyormuş gibi hissetmeyeceği, fizik yasalarının aynen geçerli olduğu "düz" bir uzay-zaman bölgesi bulunur. Aslında ışıktan hızlı ilerleyen uzay aracı değildir, uzay aracının üzerine "bindiği" uzay-zaman dokusunun, yani "büküm baloncuğu"nun kendisidir.

Tüm Reklamları Kapat

Yukarıda da belirttiğimiz üzere, uzay-zaman dokusunun kendisi için ışık hızı sınırı bulunmamaktadır: Yani uzay ışık hızında, ışık hızının ötesinde veya herhangi bir diğer hızda genişleyebilir veya hareket edebilir. Buna rağmen, Alcubierre Büküm (Warp) Sürüşü'nün önemli bir sorunu bulunmaktadır: Böyle bir büküm baloncuğu oluşturmak, "egzotik madde" ve "egzotik enerji" gibi henüz keşfedilmemiş olguların varlığını gerektirmektedir. Örneğin negatif enerji, büküm sürücüsüne güç sağlayabilir.

Bu spekülatif konsept, varsayımsal bir uzay aracının etrafındaki alanı bükmek için negatif enerji ilkelerini kullanacak ve bu da, yukarıda açıklanan nedenler dışında, geleneksel fizik yasalarına meydan okumadan uzay aracının ışıktan daha hızlı ve etkili bir şekilde seyahat etmesini sağlayacaktır. Ancak, ışıktan hızlı gitme hayallerimiz, daha varlığını ya da yokluğunu bile kanıtlayamadığımız, sadece teorik olarak mümkün olan egzotik bir yakıt kaynağına dayanıyorsa, daha çok bekleriz.

Peki ya, Einstein'ın Görelilik teorileri dahilinde, herhangi bir egzotik fizik gerekmeden ışıktan hızlı hareket etmek mümkün olsaydı? Lentz, warp sürücüleriyle ilgili mevcut araştırmaları inceledikten sonra, araştırmacıların gözden kaçırdığı belirli uzay-zaman baloncuk formları olduğunu fark etti.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Lentz, "hiper-hızlı soliton sınıfı" olarak adlandırdığı yöntem sayesinde ışıktan hızlı yolculuk yapabileceğimiz bir yol öneriyor. Matematikte ve fizikte "soliton", sabit bir hızda hareket ederken şeklini ve enerjisini koruyan, kendi kendini güçlendiren bir tür tekil dalgayı ifade etmektedir. Bu konuda ise "soliton", ışıktan hızlı sabit bir hızı ifade etmektedir (durağan bir göl boyunca sürekli hareket eden tek bir dalgalanmayı düşünün).

Lentz, Einstein'ın farklı soliton konfigürasyonları için denklemlerini, herhangi bir egzotik maddeye ihtiyaç duymadan, geleneksel enerji kaynaklarıyla çalışan bir denklem bulana kadar yeniden yorumladı. Lentz'in teorik hesaplamalarına göre, aşırı hızlı soliton çözümleri Genel Görelilik içinde var olabilir ve tamamen pozitif enerji yoğunluklarından kaynaklanır. Bu, şu anlama gelmektedir: Işıktan hızlı hareket etmek için henüz varlığı doğrulanmamış egzotik negatif enerji yoğunluğu kaynaklarını hesaba katmaya gerek yoktur.

Farklı uzay gemisi tasarımlarını kaplayabilecek farklı "warp baloncuklarının" şekillerinin bir gösterimi.
Farklı uzay gemisi tasarımlarını kaplayabilecek farklı "warp baloncuklarının" şekillerinin bir gösterimi.
Eric Lentz

Lentz, son derece yüksek manyetizmaya sahip nötron yıldızlarını çevreleyen plazmaların, pozitif enerjili solitonların imzalarını aramak için doğal bir yer olabileceğine inanıyor. Yeterli enerjiyle, bu solitonların konfigürasyonları, süperlüminal (ışıktan hızlı) hareket yapabilen ve teorik olarak bir nesnenin aşırı gelgit kuvvetlerinden korunurken uzay-zamandan geçmesine olanak tanıyan "büküm baloncukları" olarak işlev görebilir.

Bununla birlikte, zamanın geçişi, uzay aracındaki yolcular için korunmuş olacaktır. Normalde, ışık hızında hareket eden gözlemci için zaman, dış dünyaya göre çok daha yavaş geçmektedir. Öyleyse, eski bir düşünce deneyinin önerdiği gibi, ışık hızında seyahat eden bir uzay gemisine bir ikiz koyarsanız, belli bir süre geçtikten sonra Dünya'daki ikizinden çok daha genç görünecektir. Lentz'in öne sürdüğü model, bu potansiyel paradoksun üstesinden geliyor. Çünkü solitonun merkezinde minimal gelgit kuvvetleri olduğundan, zaman, büküm baloncuğunun içinde ve dışında aynı hızda geçecektir.

Bu yöntem, teorik ilerleme için çok etkileyici bir başarı olsa da, yine de ihtiyaç duyulan enerji miktarı, bu büküm sürücüsünün şimdilik sadece varsayımsal bir olasılık olduğunu gösteriyor. Lentz, şöyle söylüyor:[2]

Tüm Reklamları Kapat

Yarıçapı 100 metre olan varsayımsal bir uzay aracını kapsayan ve ışık hızıyla ya da daha hızlı hareket etmeyi sağlayan bu sürücü için gereken enerji, Jüpiter gezegeninin kütlesinin yüzlerce katına eş değer bir miktardır. Bu değer, modern nükleer reaktörlerin gücünden yaklaşık 30 kat daha fazladır. Neyse ki, daha önceki araştırmalarda, yaklaşık 60 büyüklük mertebesinde gerekli olan enerjiyi potansiyel olarak düşürebilecek birkaç enerji tasarrufu mekanizması önerilmiştir.

Lentz'in çalışması, türünün bilinen ilk çözümü olduğunu gösteriyor olsa da, fiziksel olarak çalışması için negatif enerji gerektirmeyen olası bir büküm sürücüsü için alternatif bir yöntem öneren başka bir yeni analizle hemen hemen aynı zamanda geldi. Lentz, her iki çalışma ekibinin de artık iletişim halinde olduğunu ve bu konu üzerine çalışan diğer bilim insanlarının da çalışmalarını daha iyi anlayabilmeleri ve geliştirebilmeleri için daha fazla veri paylaşmayı planladıklarını söylüyor.[3] Ek olarak, Lentz, araştırmasını 18 Mart 2021'de YouTube üzerinden canlı olarak yaptığı sunumda açıkladı; aşağıdan bu sunumu izleyebilirsiniz:

Işıktan hızlı yıldızlarası yolculuk bulmacasının hâlâ çözülmesi gereken parçaları var, ancak bu tür fikirlerin serbest akışı, o uzak, parıldayan yıldızları ziyaret etme şansını elde etmek için en büyük umudumuz olmaya devam ediyor. Lentz, sözlerine şunları ekliyor:[2]

Bu çalışma, ışıktan hızlı yolculuk problemini temel fizikteki teorik araştırmalardan bir adım öteye ve mühendisliğe yaklaştırdı. Bir sonraki adım, büyük bir modern nükleer fisyon enerji santrali gibi günümüz teknolojilerinin kapsamı dahilinde ihtiyaç duyulan astronomik enerji miktarının nasıl azaltılacağını bulmaktır. Sonra ilk prototipleri yapmaktan bahsedebiliriz.

Neredeyse aynı zamanlarda, Lentz'den bağımsız bir şekilde büküm sürücüsü çalışmaları yapan Applied Physics'deki Advanced Propulsion Lab (APL) bilim insanları, klasik ve kuantum kütleçekiminde fiziksel bir warp sürücüsü için dünyanın ilk modelini yayımladılar.[4] Tıpkı Lentz'in araştırması gibi, bu model de ışık hızı ve üzeri hızlarda yolculuk için egzotik maddeye ihtiyaç duymuyor.

Alexey Bobrick ve Gianni Martire, fiziksel bir warp sürücüsü için bir makale yazdılar ve bunu Classical and Quantum Gravity dergisinde yayınladılar. Gerçek bir uzay aracı için mümkün olmayacak kadar büyük miktarda negatif enerji gerektiren Alcubierre büküm sürücüsü konseptinden yola çıkan Bobrick ve Martire, negatif enerji yerine, uzay-zaman dokusunu bükmek için büyük bir kütleçekim kuvvetinin kullanılabileceğini öne sürüyorlar. İşin püf noktası, kütleçekim kuvvetini kullanmak için gezegen büyüklüğündeki bir kütleyi kontrol edilebilir bir uzay aracı modülü boyutuna sıkıştırmanın bir yolunu bulmaktır. Frankfurt İleri Araştırmalar Enstitüsü'nde profesör ve araştırma görevlisi olan Sabine Hossenfelder'ın bulguları ayrıntılandırdığı yararlı bir videoyu aşağıdan izleyebilirsiniz.

Tüm Reklamları Kapat

Lund Üniversitesi'nden astrofizikçi Alexey Bobrick şöyle söylüyor:[5]

Bilim alanındaki birçok kişi, Alcubierre sürücüsünün farkındadır; ancak negatif enerji ihtiyacı nedeniyle büküm sürücülerinin fiziksel olmadığına inanmaktadır. Ancak bu, artık doğru değildir; NASA ve diğerlerinden farklı bir yöne gittik ve araştırmamız, aslında Genel Görelilik'te birkaç başka warp sürücü sınıfı olduğunu gösterdi. Özellikle, negatif enerji gerektirmeyen ve dolayısıyla fiziksel hale gelen yeni sınıf warp sürücü çözümleri formüle ettik.

Araştırmalarından elde edilen bir başka ilginç bulgu, büküm sürücüsünün şekli ile ilgilidir: Daha geniş, daha uzun bir gemi, uzun ve ince bir gemiden daha az enerjiye ihtiyaç duyacaktır.

Yeni çalışma, warp sürücüsünün ilkelerinin bilimsel açıdan sağlam olduğunu öne süren, gittikçe büyüyen bir araştırma alanına yapılan en son eklemelerden bir diğeridir. Araştırmacılar, makalelerinde anlattıkları teknolojiyi tam olarak nasıl bir araya getireceklerinden hala emin olmadıklarını kabul ediyorlar. Ancak bu çalışmanın başlangıç için etkileyici bir ilerleme olduğu yadsınamaz. Araştırmacılar, gelecekte, warp sürücüsünün gerçeğe dönüşeceğinden eminler. Gianni Martire şunları söylüyor:[5]

Hâlâ ışık hızını aşamıyor olsak da yıldızlararası bir tür olmak için buna ihtiyacımız yok. Warp sürücüsü araştırmalarımız, hepimizi birleştirme potansiyeline sahiptir.

Daha yakın bir gelecekte, ışık hızından hızlı olmasa da, yıldızlararası yolculuğa imkan verebilecek bir diğer gelişmiş itki sistemi hakkında bilgi edinmek için, MEGA sürücü ile ilgili yazımızı okuyabilirsiniz.

Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
34
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 17
  • Tebrikler! 12
  • Bilim Budur! 11
  • Umut Verici! 9
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 8
  • Merak Uyandırıcı! 8
  • İnanılmaz 7
  • Güldürdü 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Türev İçerik Kaynağı: Science Alert | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 24/03/2023 18:31:56 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/10286

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Akış
İçerikler
Sosyal
Gündem
Eğilim
Atmosfer
Karar Verme
Sars Mers
Yeşil
Nobel Ödülü
Makine
Çeviri
Toprak
Görme
Türlerin Kökeni
Seçilim
Kök Hücre
Test
Zehirli Mantar
İnsan Türü
Kanat
Besin Değeri
Şehir
Beslenme Davranışı
İklim
Kimya Tarihi
Ağız Sağlığı
Argüman
Hidrotermal Baca
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
P. Dockrill, et al. Işıktan Hızlı Yıldızlararası Yolculuk, Görelilik Teorisi Çerçevesinde Mümkün Olabilir!. (22 Mart 2021). Alındığı Tarih: 24 Mart 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/10286
Dockrill, P., Köse, M., Bakırcı, Ç. M. (2021, March 22). Işıktan Hızlı Yıldızlararası Yolculuk, Görelilik Teorisi Çerçevesinde Mümkün Olabilir!. Evrim Ağacı. Retrieved March 24, 2023. from https://evrimagaci.org/s/10286
P. Dockrill, et al. “Işıktan Hızlı Yıldızlararası Yolculuk, Görelilik Teorisi Çerçevesinde Mümkün Olabilir!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 22 Mar. 2021, https://evrimagaci.org/s/10286.
Dockrill, Peter. Köse, Mücahid. Bakırcı, Çağrı Mert. “Işıktan Hızlı Yıldızlararası Yolculuk, Görelilik Teorisi Çerçevesinde Mümkün Olabilir!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, March 22, 2021. https://evrimagaci.org/s/10286.

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close
Geri Bildirim Gönder
Paylaş
Reklamsız Deneyim

Evrim Ağacı'ndaki reklamları, bütçenize uygun bir şekilde, kendi seçtiğiniz bir süre boyunca kapatabilirsiniz. Tek yapmanız gereken, kaç ay boyunca kapatmak istediğinizi aşağıdaki kutuya girip tek seferlik ödemenizi tamamlamak:

10₺/ay
x
ay
= 30
3 Aylık Reklamsız Deneyimi Başlat
Evrim Ağacı'nda ücretsiz üyelik oluşturan ve sitemizi üye girişi yaparak kullanan kullanıcılarımızdaki reklamların %50 daha az olduğunu, Kreosus/Patreon/YouTube destekçilerimizinse sitemizi tamamen reklamsız kullanabildiğini biliyor muydunuz? Size uygun seçeneği aşağıdan seçebilirsiniz:
Evrim Ağacı Destekçilerine Katıl
Zaten Kreosus/Patreon/Youtube Destekçisiyim
Reklamsız Deneyim
Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Destek Ol

Devamını Oku
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara
Moderatöre Bildir

Raporlama sisteminin amacı, platformu uygunsuz biçimde kullananların önüne geçmektir. Lütfen bir içeriği, sadece düşük kaliteli olduğunu veya soruya cevap olmadığını düşündüğünüz raporlamayınız; bu raporlar kabul edilmeyecektir. Bunun yerine daha kaliteli cevapları kendiniz girmeye çalışın veya size sunulan (oylama gibi) diğer araçlar ile daha kaliteli cevaplara teşvik edin. Kalitesiz bulduğunuz içerikleri eleyebileceğiniz, kalitelileri daha ön plana çıkarabileceğiniz yeni araçlar geliştirmekteyiz.

Kural İhlali Seç
Öncül Ekle
Sonuç Ekle
Mantık Hatası Seç
Kural İhlali Seç
Soru Sor
Aşağıdaki "Soru" kutusunu sadece soru sormak için kullanınız. Bu kutuya soru formatında olmayan hiçbir cümle girmeyiniz. Sorunuzla ilgili ek bilgiler vermek isterseniz, "Açıklama" kısmına girebilirsiniz. Soru kısmının soru cümlesi haricindeki kullanımları sorunuzun silinmesine ve UP kaybetmenize neden olabilir.
Görsel Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, aklınıza takılan soruları sorabilmeniz ve diğerlerinin sorularını yanıtlayabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Gerçekten soru sorun, imâdan ve yüklü sorulardan kaçının.
Sorularınızın amacı nesnel olarak gerçeği öğrenmek veya fikir almak olmalıdır. Şahsi kanaatinizle ilgili mesaj vermek için kullanmayın; yüklü soru sormayın.
2
Bilim kimliğinizi kullanın.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla sorular ve cevaplar, bilimsel perspektifi yansıtmalıdır. Geçerli bilimsel kaynaklarla doğrulanamayan bilgiler veya reklamlar silinebilir.
3
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Sahtebilimi desteklemek yasaktır.
Sahtebilim kategorisi altında konuyla ilgili sorular sorabilirsiniz; ancak bilimsel geçerliliği bulunmayan sahtebilim konularını destekleyen sorular veya cevaplar paylaşmayın.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Soru Ara
Aradığınız soruyu bulamadıysanız buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Alıntı Ekle
Eser Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Formu olabildiğince eksiksiz doldurun.
Girdiğiniz sözün/alıntının kaynağı ne kadar açıksa o kadar iyi. Açıklama kısmına kitabın sayfa sayısını veya filmin saat/dakika/saniye bilgisini girebilirsiniz.
2
Anonimden kaçının.
Bazı sözler/alıntılar anonim olabilir. Fakat sözün anonimliğini doğrulamaksızın, bilmediğiniz her söze/alıntıya anonim yazmayın. Bu tür girdiler silinebilir.
3
Kaynağı araştırın ve sorgulayın.
Sayısız söz/alıntı, gerçekte o sözü hiçbir zaman söylememiş/yazmamış kişilere, hatalı bir şekilde atfediliyor. Paylaşımınızın site geneline yayılabilmesi için kaliteli kaynaklar kullanın ve kaynaklarınızı sorgulayın.
4
Ofansif ve entelektüel düşünceden uzak sözler yasaktır.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Sözlerinizi tırnak (") içine almayın.
Sistemimiz formatı otomatik olarak ayarlayacaktır.
Gönder
Tavsiye Et
Aşağıdaki kutuya, [ESER ADI] isimli [KİTABI/FİLMİ] neden tavsiye ettiğini girebilirsin. Ne kadar detaylı ve kapsamlı bir analiz yaparsan, bu eseri [OKUMAK/İZLEMEK] isteyenleri o kadar doğru ve fazla bilgilendirmiş olacaksın. Tavsiyenin sadece negatif içerikte olamayacağını, eğer bu sistemi kullanıyorsan tavsiye ettiğin içeriğin pozitif taraflarından bahsetmek zorunda olduğunu lütfen unutma. Yapıcı eleştiri hakkında daha fazla bilgi almak için burayı okuyabilirsin.
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform; okuduğunuz kitaplara, izlediğiniz filmlere/belgesellere veya takip ettiğiniz YouTube kanallarına yönelik tavsiylerinizi ve/veya yapıcı eleştirel fikirlerinizi girebilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Önceliğimiz pozitif tavsiyelerdir.
Bu platformu, beğenmediğiniz eserleri yermek için değil, beğendiğiniz eserleri başkalarına tanıtmak için kullanmaya öncelik veriniz. Sadece negatif girdileri olduğu tespit edilenler platformdan geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
2
Tavsiyenizin içeriği sadece negatif olamaz.
Tavsiye yazdığınız eserleri olabildiğince objektif bir gözlükle anlatmanız beklenmektedir. Dolayısıyla bir eseri beğenmediyseniz bile, tavsiyenizde eserin pozitif taraflarından da bahsetmeniz gerekmektedir.
3
Negatif eleştiriler yapıcı olmak zorundadır.
Eğer tavsiyenizin ana tonu negatif olacaksa, tüm eleştirileriniz yapıcı nitelikte olmak zorundadır. Yapıcı bir tarafı olmayan veya tamamen yıkıcı içerikte olan eleştiriler silinebilir ve yazarlar geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
4
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Eser Ara
Aradığınız eseri bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.
Tür Ekle
Üst Takson Seç
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, yaşamış ve yaşayan bütün türleri filogenetik olarak sınıflandırdığımız ve tanıttığımız Yaşam Ağacı projemize, henüz girilmemiş taksonları girebilmeniz için geliştirdiğimiz bir platformdur. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Takson adlarını doğru yazdığınızdan emin olun.
Taksonların sadece ilk harfleri büyük yazılmalıdır. Latince tür adlarında, cins adının ilk harfi büyük, diğer bütün harfler küçük olmalıdır (Örn: Canis lupus domesticus). Türkçe adlarda da sadece ilk harf büyük yazılmalıdır (Örn: Evcil köpek).
2
Taksonlar arası bağlantıları doğru girin.
Girdiğiniz taksonun üst taksonunu girmeniz zorunludur. Eğer üst takson yoksa, mümkün olduğunca öncelikle üst taksonları girmeye çalışın; sonrasında daha alt taksonları girin.
3
Birden fazla kaynaktan kontrol edin.
Mümkün olduğunca ezbere iş yapmayın, girdiğiniz taksonların isimlerinin birden fazla kaynaktan kontrol edin. Alternatif (sinonim) takson adlarını girmeyi unutmayın.
4
Tekrara düşmeyin.
Aynı taksonu birden fazla defa girmediğinizden emin olun. Otomatik tamamlama sistemimiz size bu konuda yardımcı olacaktır.
5
Mümkünse, takson tanıtım yazısı (Taksonomi yazısı) girin.
Bu araç sadece taksonları sisteme girmek için geliştirilmiştir. Dolayısıyla taksonlara ait minimal bilgiye yer vermektedir. Evrim Ağacı olarak amacımız, taksonlara dair detaylı girdilerle bu projeyi zenginleştirmektir. Girdiğiniz türü daha kapsamlı tanıtmak için Taksonomi yazısı girin.
Gönder
Tür Gözlemi Ekle
Tür Seç
Fotoğraf Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, bizzat gözlediğiniz türlerin fotoğraflarını paylaşabilmeniz için geliştirilmiştir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Net ve anlaşılır görseller yükleyin.
Her zaman bir türü kusursuz netlikte fotoğraflamanız mümkün olmayabilir; ancak buraya yüklediğiniz fotoğraflardaki türlerin özellikle de vücut deseni gibi özelliklerinin rahatlıkla ayırt edilecek kadar net olması gerekmektedir.
2
Özgün olun, telif ihlali yapmayın.
Yüklediğiniz fotoğrafların telif hakları size ait olmalıdır. Başkası tarafından çekilen fotoğrafları yükleyemezsiniz. Wikimedia gibi açık kaynak organizasyonlarda yayınlanan telifsiz fotoğrafları yükleyebilirsiniz.
3
Paylaştığınız fotoğrafların telif hakkını isteyemezsiniz.
Yüklediğiniz fotoğraflar tamamen halka açık bir şekilde, sınırsız ve süresiz kullanım izniyle paylaşılacaktır. Bu fotoğraflar nedeniyle Evrim Ağacı’ndan telif veya ödeme talep etmeniz mümkün olmayacaktır. Kendi fotoğraflarınızı başka yerlerde istediğiniz gibi kullanabilirsiniz.
4
Etik kurallarına uyun.
Yüklediğiniz fotoğrafların uygunsuz olmadığından ve başkalarının haklarını ihlâl etmediğinden emin olun.
5
Takson teşhisini doğru yapın.
Yaptığınız gözlemler, spesifik taksonlarla ilişkilendirilmektedir. Takson teşhisini doğru yapmanız beklenmektedir. Taksonu bilemediğinizde, olabildiğince genel bir taksonla ilişkilendirin; örneğin türü bilmiyorsanız cins ile, cinsi bilmiyorsanız aile ile, aileyi bilmiyorsanız takım ile, vs.
Gönder
Tür Ara
Aradığınız türü bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.