Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Işığın (Renklerin) Vücudumuzdaki Görünmeyen Etkisi

3 dakika
9,182
Işığın (Renklerin) Vücudumuzdaki Görünmeyen Etkisi
Tüm Reklamları Kapat

Renklerin insan vücudu ve zihninde farklı etkileri olduğunu çoğu zaman hissedebiliriz. Örneğin, kırmızı rengin insanı heyecanlandırdığı veya mavinin sakinleştirdiği gibi. Peki bu iddiayı destekleyen veri veya bilimsel bir araştırma var mı?

İnsanın doğayı renkli görmesini sağlayan fizyolojik mekanizmanın nasıl çalıştığını uzun zamandır biliyorduk ama son yıllarda ışığın görünmeyen etkisini aydınlatabilecek yeni bir yolağı keşfetmeye başladık.

Tıpkı kulağın dengemizi sağlamada etkisi olduğu gibi gözlerimizin de farklı iki fonksiyonu bulunmaktadır. Retinamızda bulunan koni ve çubuk hücreleri görmemizden sorumludur. Çubuk hücreler etrafımızı görmeyi, koni hücreleri ise renkleri algılayabilmemizi sağlar. Koni hücrelerimiz algıladığı ışığın, görsel imgelerin oluşacağı beyin bölgesine gitmesi için elektrokimyasal sinyaller üretir ve gözümüzdeki sinir hücreleri (Gangliyon hücreleri) sayesinde bu sinyaller beyne ulaştırılır. Ancak retinadaki bazı gangliyon hücreleri görsel görüntü oluşturmada herhangi bir görevi olmayan hipotalamusa da sinyal göndermektedir. İşte bu görüntü oluşturmayan yolak sayesinde ışığın psikolojimiz ve fizyolojimiz üzerine nasıl etki ettiğini anlayabiliriz. Ancak bu yolun henüz başındayız…

Tüm Reklamları Kapat

Işık Var Ama Görüntü Değil

Hipotalamus vücut sıcaklığının, uykunun ve açlığın düzenlenmesinde ve ayrıca hormonların salgılanmasında rol alır.

Sabah ışığa maruz kaldıysak (özellikle mavi/yeşil rengin olduğu bir ışıksa), bu ışık uyanmamızı sağlayan kortizol hormonu salgılanmasını sağlar ama melatonin salgılanmasını engeller. Melatonin hormonu karanlıkta salgılanan ve vücudun uyku düzenini ayarlayan hormonumuzdur. Akşam saatlerine doğru ise mavi ışığın azalması ile bu sefer tam tersi bir etki oluşur ve melatonin hormonu salgılanarak kişi uyku haline girer.

Göz ile hipotalamus arasında bulunan ve görüntü oluşturmayan retina hücreleri, görünür ışığın dalga boylarına karşı duyarlıdır. Bunun sayesinde ışığın veya rengin ruh halimizi etkileyebileceğini, kalp atışını hızlandırabileceğini veya bizi harekete geçirdiğini söyleyebiliyoruz. Örneğin hipotalamusa gelen bu uyartılar sonucu dönemsel olarak farklı ruh hallerine girebiliriz veya dolaylı bir şekilde kendi sağlığımıza bile etki edebiliriz. Örneğin, havanın kapalı olduğu zamanlarda depresif bir ruh hali içinde olabiliriz. Kısa dalga boylu ışıklarda vakit geçirmemiz, uyanıklığımızı artırarak uyku kalitemizi olumsuz yönde etkileyebilir. Akıllı telefon, tablet ve bilgisayarlar gibi teknolojik ürünlerin fazlasıyla mavi/yeşil ışık yayıyor oluşu melatonin hormonunun salgılanmasını engelleyerek uykumuzu kaçırabilir. Düşük uyku kalitesinin ise obezite, diyabet ve kalp rahatsızlığı risklerini artırdığı bilinmektedir.

Renk Deneyimi

Leeds Üniversitesindeki bir grup araştırmacı renk deneyimi üzerine olan araştırmalarında, ışığın insan davranışı ve psikolojisi üzerindeki etkilerini anlamak için bir çalışma yaparlar. Deneyim Tasarımı adını verdikleri bu sistemde bir oda herhangi bir dalga boyunda olan renkli bir ışıkla doldurulur.

Tüm Reklamları Kapat

Bu grup yaptığı son araştırmalarda renkli ışığın kalp atışı ve tansiyon üzerine küçük bir etkiye sahip olduğunu bulmuştur. Kırmızı ışığın az da olsa kalp atışını hızlandırdığını, mavi ışığın ise kalp hızını yavaşlattığını göstermiştir. Bundan önce de Tokyo’daki demiryollarında intiharları azaltmak için mavi ışık yerleştirilmiş ve bu alanlarda intiharlar %74 oranında azalmıştır.

Bazı demiryollarında alınan bu tarz önlemler mavi ışığın insanları daha az rahatsız edici ve sakinleştirici olması iddiası üzerine kuruluydu, fakat bu iddiayı destekleyen yeterli miktarda bilimsel bulgu yok. Aynı üniversiteden Nicholas Ciccone tarafından yürütülen bir araştırma, renkli ışığın kişilerin psikolojisi üzerindeki etkisine dair kesin bir kanıt bulamamış olsa da buna benzer çalışmalar renklerin yaratıcılık, öğrencilerin sınıf içinde anlatılanları daha iyi öğrenebilmesi ve uyku kalitesini artırabilmek üzerine devam etmektedir. Işık, özellikle renkler, bizleri normal bir görmenin de ötesine taşıyabilir.

Görüntü oluşturmayan bu görsel yolağın keşfi sayesinde çevremizdeki renklere psikolojik ve fizyolojik olarak nasıl tepkiler verdiğimizi anlamaya çalışan araştırmalara bir ivme kazandırılmış oldu.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
8
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

İçerikle İlgili Sorular
Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Merak Uyandırıcı! 11
  • Muhteşem! 6
  • Tebrikler! 4
  • Bilim Budur! 3
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 3
  • İnanılmaz 3
  • Umut Verici! 2
  • Güldürdü 1
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • S. Westland. Here's How Colours Really Affect Our Brain And Body, According To Science. (29 Mayıs 2020). Alındığı Tarih: 29 Mayıs 2020. Alındığı Yer: Science Alert | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 02/12/2024 22:43:24 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/5265

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Balık
Biyokimya
Uterus
Wuhan Koronavirüsü
Kanser
Darwin
İngiltere
Organ
Cinsiyet
Elektrik
Cansız
Kemik
Travma Sonrası Stres Bozukluğu
Bağışıklık
Yaşanabilir Gezegen
Yılan
Mers
Toplumsal Cinsiyet
Sars-Cov-2 (Covid19 Koronavirüs Salgını)
Diş Gelişimi
Taklit
Entomoloji
Türkiye
Biyolojik Antropoloji
Hematoloji
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
F. Çelik, et al. Işığın (Renklerin) Vücudumuzdaki Görünmeyen Etkisi. (29 Kasım 2017). Alındığı Tarih: 2 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/5265
Çelik, F., Bakırcı, Ç. M. (2017, November 29). Işığın (Renklerin) Vücudumuzdaki Görünmeyen Etkisi. Evrim Ağacı. Retrieved December 02, 2024. from https://evrimagaci.org/s/5265
F. Çelik, et al. “Işığın (Renklerin) Vücudumuzdaki Görünmeyen Etkisi.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 29 Nov. 2017, https://evrimagaci.org/s/5265.
Çelik, Furkan. Bakırcı, Çağrı Mert. “Işığın (Renklerin) Vücudumuzdaki Görünmeyen Etkisi.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, November 29, 2017. https://evrimagaci.org/s/5265.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close