İnternet Erişimi Bir İnsan Hakkı Olmalıdır, Aksi Halde Büyümekte Olan Eşitsizliği Durduramayız!

Günümüzde eğitim, sağlık, istihdam ve barınma gibi sosyoekonomik hakların kullanımı internet kullanımına o kadar bağımlı ki internet erişiminin artık bir insan hakkı olması gerektiği düşünülüyor. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde insanların eğitim, sağlık, barınma ve istihdam gibi haklarını kullanıp kullanamayacaklarını, büyük ölçüde internete olan erişimleri belirliyor. Bu haklara internet olmadan da erişmek mümkün; ancak internet erişimi olmayanlar, olanlara kıyasla dezavantajlı konuma düşüyor.

Birmingham Üniversitesi'nde Küresel Etik dersi veren Dr. Merten Reglitz, bu konuyu araştırdı. Politics, Philosophy & Economics dergisinde yayınlanan araştırmada, internet erişiminin birçok insan hakkının kullanılabilmesi için bir gereklilik olduğu ve bir insan hakkı olarak tanınması gerektiği vurgulanıyor.

Reglitz, devlet yetkililerini internete erişemeyen vatandaşlar için ücretsiz internet sağlamaya, tüm vatandaşlara dijital eğitim vermeye ve internet erişimini devlet veya kurumların keyfi müdahalelerinden korumaya davet ediyor. Dr. Reglitz bu konuda şunları söylüyor:

Sosyoekonomik insan haklarının kullanılmasında internetin temel ve benzersiz bir görevi var. İnternet insanların iş başvuruları yapmalarını, sağlık çalışanlarına tıbbi bilgilerini göndermelerini, varlıklarını ve işlerini yönetmelerini, sosyal güvenlik taleplerinde bulunmalarını ve çevrimiçi sınavlarına girmelerini sağlıyor.

İnternetin karşılıklı bilgi alışverişine imkân sağlayan yapısı, insanlığın bir bütün olarak ilerlemesine katkı sağlayabilir. Bu potansiyel nedeniyle internet erişiminin bir insan hakkı kabul edilmesi ve herkese ulaştırılması gerekiyor.

Araştırmada gelişmiş ülkelerde internet erişimi olmadan kullanılamayacak sosyoekonomik haklar incelendi. Bunlar arasında şu alanlardaki haklar bulunuyor:

• Eğitim: İnternet erişiminin olmadığı evlerde yaşayan öğrenciler, çevrimiçi materyallere ve öğrenmeye yardımcı içeriklere erişemediklerinden eğitim konusunda dezavantajlı konumdadır.
• Sağlık: Uzak bölgelere yüz yüze sağlık hizmeti sağlamak özellikle de ABD ve Kanada gibi ülkelerde oldukça zor olabilir. Çevrimiçi sağlık hizmetlerinin kullanılması bu zorluğu çözebilir.
• Barınma: Gelişmiş ülkelerin çoğunda kiralık konut piyasası büyük ölçüde internet üzerinden yürümektedir.
• Sosyal Güvenlik: Kamu hizmetlerine erişmek, internet kullanılmadığı durumda makul sayılamayacak derecede zordur.
• İstihdam: Birçok iş ilanı gerçek zamanlı ve çevrimiçi olarak yayınlanmakta ve insanların internet üzerinden başvuru yapması beklenmektedir.

Dr. Reglitz, gelişmiş ülkelerde görülen bu problemlerin yanı sıra gelişmekte olan ülkelerdeki benzer sorunlara da dikkat çekiyor. Örneğin Sahra Altı Afrikasında 6 ila 11 yaş arası çocukların %20'si okula gidemiyor. Okula gidebilenlerin çoğuysa yetersiz sayıda öğretmene sahip, hijyenik olmayan ve fazla yüksek sınıf mevcutlarıyla çökmekte olan okullarına ulaşmak için uzun mesafeler kat ediyor.

Bu sorun çevrimiçi eğitim araçları kullanılarak çözülebilir. Böylece çocukların okula gitmesine gerek kalmadan daha fazla öğrenci eğitilebilir.

Yine gelişmekte olan ülkelerde kişinin yeterli sağlık hizmeti alabilmesi de internet erişimine bağlıdır. Bu konudaki zorlukları gidermek için dijital sağlık araçları ile bazı hastalıkların teşhisi yapılabilir. Örneğin Kenya'da akıllı telefon temelli bir uygulama ile görüşünde sorun olan ve tedaviye ihtiyaç duyan insanlar tespit edilmiştir.

Son olarak gelişmekte olan ülkelerde sadece yüz yüze çalışan bankaların azlığı, insanların finansal katılım için internete ihtiyaç duymasına neden olmaktadır. Ayrıca küçük işletmeler de çevrimiçi kitlesel fonlama sayesinde para toplayabilirler. Dünya Bankası'na göre Afrika'da bu şekilde toplanan toplam miktar 2015'te 32 milyon $ iken, 2025'te 2.5 milyar $ gibi bir para toplanması beklenmektedir.