Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

İndirgenemez karmaşıklıktaki yapıların evrilmiş olabilmesi mümkün mü?

İndirgenemez karmaşıklıktaki yapıların evrilmiş olabilmesi mümkün mü?
2 dakika
5,521
  • Evrimsel Biyoloji
  • Moleküler Biyoloji ve Genetik
Tüm Reklamları Kapat

Evet, evrimsel süreçlerle her türlü biyolojik karmaşıklığın evrimleşmesi mümkündür. 

İndirgenemez karmaşıklık, "tek bir parçası çıkarıldığında işlevini yitiren bir sistem" ya da "yarım olduğu zaman işlevsiz olacak olan sistem" olarak tanımlanıyorsa; bu onun sadece, işlevinde herhangi bir değişiklik olmaksızın parçalarının teker teker eklenmesiyle evrilmiş olamayacağını ifade eder. Oysa indirgenemez karmaşıklıktaki bir sistemin evrilmesini sağlamış olabilecek pek çok evrimsel mekanizma vardır. Bunlar:

Tüm Reklamları Kapat

- parçaların silinmesi

- (teker teker değil) birden fazla parçanın eklenmesi; örneğin tüm sistemin ya da sistemin büyük bir kısmının kopyalanması

Tüm Reklamları Kapat

- işlevin değişmesi

- bir parçaya ikinci bir işlev eklenmesi

- parçaların aşamalı değişimi

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Tüm bu mekanizmalar genetik mutasyonlarda gözlenmiştir. Özellikle, silinme ve gen ikilenmeleri hayli yaygındır ve bu ikisi evrim süreciyle gelişen indirgenemez karmaşıklığı sadece mümkün kılmakla kalmaz, beklenen bir durum haline getirir. Aslına bakarsanız bu, Nobel ödüllü genetikçi Hermann Muller tarafından neredeyse bir asır önce öngörülmüştür. Muller buna, "kilitlenmiş karmaşıklık" adını vermişti.

İndirgenemez karmaşıklıkta olan bazı sistemlerin evrimsel kökeni detaylı bir şekilde açıklanmıştır. Örneğin, Krebs sitrik asit döngüsünün evrimi üzerinde çok çalışılmış ve bir hormon-reseptör (almaç) sisteminin "indirgenemezliğinin” evrimi aydınlatılmıştır. Benzer şekillerde göz, beyin, hücresel kamçı gibi yapıların da "indirgenemez" bir karmaşıklık düzeyinde olduğu iddia edilmiş; sonrasında yapılan araştırmalarla her birinin evrimsel değişim basamakları gerek moleküler genetik, gerekse de taksonomik olarak ortaya koyulmuştur. İleri sürülen örneklerin hiçbirinde sözde indirgenemezlik, bu sistemlerin evrilmesinin önünde bir engel teşkil etmemiştir.

İndirgenemez karmaşıklık evrimi engelliyor olsaydı bile, buradan doğaüstü tasarım sonucuna varılamazdı. Bu sistemleri başka fiziksel süreçler de üretmiş olabilirdi. İndirgenemez karmaşıklık, inanılmazlık argümanının (bkz: argument from incredulity) başarısız bir örneğidir.

İndirgenemez karmaşıklığın tanımı da başarısızdır. Parçalardan bahseder ama bu parçaların "ne" olduğunu açıkça belirtmekten kaçınır. Mantıken bu parçaların atomlar olması gerekir çünkü biyokimyasal reaksiyonlarla daha fazla bölünemeyecek olan organizasyon seviyesi, yani biyokimyacıların analizlerinde kullandıkları en küçük seviye budur. Ancak Behe, molekül kümelerini birer "parça" olarak kabul eder ve bu belirlemeleri neye göre yaptığını da tanımlamaz.

Bunların yanı sıra, indirgenemez karmaşıklıkta oldukları iddia edilen sistemlerin bazıları, hiç de öyle değildirler. Örneğin:

  • Bakteri kamçısı indirgenemez karmaşıklıkta değildir, çünkü pek çok parçasını kaybetse de işlevini daha basit bir kamçı ya da salgı sistemi olarak sürdürmeye devam edebilir. Ökaryot kamçılarındaki pek çok proteinin vazgeçilebilir olduğu bilinmektedir, çünkü bu proteinlere sahip olmayan işlevsel kamçılar da vardır.
  • Hücre içi protein taşıma sistemi karmaşık olsa da, hiçbir taşıyıcıya ihtiyaç duymayan proteinler de mevcuttur.
  • Bağışıklık sistemi örneği, indirgenemez karmaşıklıkta değildir. Çünkü işgalci hücreleri, yok edici moleküller tarafından imha edilmek üzere işaretleyen antikorlar, bu işgalci hücreleri bizzat kendileri de engelleyebilir. Yani aslında sistem, yok edici moleküller olmadan da işler (her ne kadar diğer türlü daha iyi işlese de).
  • Göz indirgenemez karmaşıklıkta değildir ve tam tersine, evrimi çok net bir şekilde bilinmektedir. Bu evrimsel değişimden de gördüğümüz üzere, "yarım" bir göz (bu doğru bir kavram bile değildir), gayet de işlevsel olabilir ve "çeyrek" bir göze göre çok daha faydalı olabilir, evrimsel açıdan önem taşıyabilir.
Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
5
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Bilim Budur! 3
  • Muhteşem! 1
  • Tebrikler! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • İnanılmaz 1
  • Güldürdü 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • Ç. M. Bakırcı. Gözün Evrimi: Görme, Göz Kusurları, Gözde Evrimsel Hatalar Ve Çok Daha Fazlası.... (16 Temmuz 2020). Alındığı Tarih: 16 Temmuz 2020. Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
  • Evrim Ağacı. Evrim Karşıtlığı Ile Bilinen Michael Behe, Evrim'in Gerçekliğini Kabul Etti!. (16 Temmuz 2020). Alındığı Tarih: 16 Temmuz 2020. Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
  • Evrim Ağacı. Skeptikler İle Bilimsel Sohbet: Evrim Hakkındaki Mitler Ve Yanıtları. (16 Temmuz 2020). Alındığı Tarih: 16 Temmuz 2020. Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
  • Evrim Ağacı. Evrim Kuramı 101: Evrim Ile İlgili Genel Yanılgılar Ve Bunlar Hakkındaki Bilimsel Gerçekler. (16 Temmuz 2020). Alındığı Tarih: 16 Temmuz 2020. Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
  • A. Aharoni, et al. The 'Evolvability' Of Promiscuous Protein Functions. (16 Temmuz 2020). Alındığı Tarih: 16 Temmuz 2020. Alındığı Yer: U.S. National Library of Medicine | Arşiv Bağlantısı
  • J. T. Bridgham, et al. (2020). Evolution Of Hormone-Receptor Complexity By Molecular Exploitation. Science, sf: 97-101. | Arşiv Bağlantısı
  • B. Dujon. (2020). Genome Evolution In Yeasts. Nature, sf: 35-44. | Arşiv Bağlantısı
  • S. D. Hooper, et al. (2020). On The Nature Of Gene Innovation: Duplication Patterns In Microbial Genomes.. Molecular Biology and Evolution, sf: 945-954. | Arşiv Bağlantısı
  • M. Lynch, et al. (2020). The Evolutionary Fate And Consequences Of Duplicate Genes. Science, sf: 1151-1155. | Arşiv Bağlantısı
  • E. Meléndez-Hevia, et al. (2020). The Puzzle Of The Krebs Citric Acid Cycle: Assembling The Pieces Of Chemically Feasible Reactions, And Opportunism In The Design Of Metabolic Pathways During Evolution. Journal of Molecular Evolution, sf: 293–303. | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 09/06/2023 04:57:15 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/5513

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Jüpiter
Kas
Kamuflaj
Allah
İnternet
Diyet
Hastalık Yayılımı
İnsan
Biliş
Hidrojen
Kalp
Yaşlılık
Neandertal
Video
Enfeksiyon
Nöroloji
Plastik
Zehirli Mantar
Mers
Koaservat
Böcek
Sahtebilim
Uluslararası Uzay İstasyonu
Siyaset
Amerika Birleşik Devletleri
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Özgür İrade: Aldığımız Kararlarda *Gerçekten* Özgür müyüz?
Özgür İrade: Aldığımız Kararlarda *Gerçekten* Özgür müyüz?
Seçimler Ne Kadar Güvenli?
Seçimler Ne Kadar Güvenli?
Balinalar Su Altında Nefeslerini Nasıl 2 Saat Tutabiliyor?
Balinalar Su Altında Nefeslerini Nasıl 2 Saat Tutabiliyor?
Kuyruklu Yıldız Laneti: Hale-Bopp, 200 Milyon Kilometre Uzaktan 39 Kişiyi Nasıl Öldürdü?
Kuyruklu Yıldız Laneti: Hale-Bopp, 200 Milyon Kilometre Uzaktan 39 Kişiyi Nasıl Öldürdü?
Sivrisineklerden Kurtulmanın (Bilimsel Olarak Çalışan) Yolları Neler?
Sivrisineklerden Kurtulmanın (Bilimsel Olarak Çalışan) Yolları Neler?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. İndirgenemez karmaşıklıktaki yapıların evrilmiş olabilmesi mümkün mü?. (10 Şubat 2013). Alındığı Tarih: 9 Haziran 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/5513
Bakırcı, Ç. M. (2013, February 10). İndirgenemez karmaşıklıktaki yapıların evrilmiş olabilmesi mümkün mü?. Evrim Ağacı. Retrieved June 09, 2023. from https://evrimagaci.org/s/5513
Ç. M. Bakırcı. “İndirgenemez karmaşıklıktaki yapıların evrilmiş olabilmesi mümkün mü?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 10 Feb. 2013, https://evrimagaci.org/s/5513.
Bakırcı, Çağrı Mert. “İndirgenemez karmaşıklıktaki yapıların evrilmiş olabilmesi mümkün mü?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, February 10, 2013. https://evrimagaci.org/s/5513.
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close