Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

İncir Ağaçları, Yerel Olmayan Türlerin Diğer Türlerle Beklenmedik İşbirlikleri Yaparak Ekosistemleri İşgal Edebileceklerini Gösteriyor!

6 dakika
1,938
İncir Ağaçları, Yerel Olmayan Türlerin Diğer Türlerle Beklenmedik İşbirlikleri Yaparak Ekosistemleri İşgal Edebileceklerini Gösteriyor! Pixabay
İncir üzerinde iki arı
Tarihi Geçmiş Haber

Bu haber 3 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.

Tüm Reklamları Kapat

2017 yılında istilacı bitkiler bulmak için Hawaii'deki Kauai Adasını inceleyen bitkibilimci Kelsey Brock, sıra dışı bir keşifte bulundu: Yerli olmayan bazı inci türleri, yeni evlerine adapte oluyorlardı![1], [2]

İnsanlar, ticaret ya da gezi amacıyla gezegenin bir ucundan diğerine gidip geldikçe, yanlarında pek çok canlı türünü de götürüp getiriyorlar. Bu türlerin çoğu, geldikleri yeni bölgede tutunmayı başararak, zamanla yerel türlerin yerini alabiliyor.[3], [4] Ancak incir biyolojisinin sıra dışı yapısı dolayısıyla bu konuda araştırma yapan bilim insanları, Kauai Adası'nda yeni bir popülasyon oluşturan bu incirlerin nasıl ürediklerini merak ettiler.

İncir tozlaştırıcıları (polinatörleri), sadece tek bir incir türünün taşıyıcılığını yapmalarıyla meşhurdur.[3] Ancak artık Kauai Adası'ndaki yeni incir türlerinde yapılan araştırmalar, bu bilgiyi çürütmüştür; çünkü araştırma içerisinde, bir polinatörün daha önce tozlaştırmadığı pek çok incir türüne konduğu gözlenmiştir.[4]

Tüm Reklamları Kapat

Bu Doğu Avustralya'ya özgü olan Port Jackson inciri (Ficus rubiginosa) , kendine özgü polinatörü (Pleistodontes imperalis) ile birlikte Kauai Adasındaki bir orman rezervinde derinliklerinde yetişmektedir.
Bu Doğu Avustralya'ya özgü olan Port Jackson inciri (Ficus rubiginosa) , kendine özgü polinatörü (Pleistodontes imperalis) ile birlikte Kauai Adasındaki bir orman rezervinde derinliklerinde yetişmektedir.
The Conversation

İncirlerin Sıra Dışılığı

İncirin meyvesi olarak bahsedilen şey, aslında içerisinde çiçekleri bulunan, kapalı bir koruyucu zardır. Teknik olarak bu, içten dışa doğru gerçekleşen çiçeklenmedir diyebiliriz. Bu sebeple de incir ağacı, lojistik bir problemi bünyesinde barındırır: Yeni ağaçlara dönüşecek tohumların üretilebilmesi için, kapalı olan çiçekler nasıl tozlaşacak?

Bunun çözümü ise şöyle açıklanabilir: İncir, özel bir koku yayarak, belirli bir yabanarısı türünü kendine çeker.[5] Bu kokuya çekilen yabanarıları, incirin içine girmek için mikroskobik bir anahtar deliğine benzeyen açıklıktan geçmelidir. Sonrasında ise yabanarısı, her bir çiçeğe bir yumurta bırakmaya çalışır.[6] Yavru yabanarıları büyüdükçe, incirin üreme hücrelerini besin kaynağı olarak kullanırlar.

Ancak bazı çiçeklerin üreme hücrelerine açılan sapları, yabanarıları için fazla uzundur. Bu çiçekler, yabanarısının yumurtalarını içine almak yerine, yabanarısının yumurta bırakmayı denemesi süresince tozlaşır. Böylece incir tohumlarına dönüşmeye devam ederler.

İncire yerleşen birkaç tozlaştırıcı hayvan ise içeride hapsolur. Gerçekten de incir yerken, kimi zaman aynı zamanda yabanarısı da yersiniz. Çünkü incirin ağız kısmı, tozlaşmış incir olgunlaştıkça kapanır ve yabanarıları da içeride hapsolup ölürler.

Tüm Reklamları Kapat

Yavru yabanarılarının erkekleri yumurtalardan ilk çıkanlardır. Kanatsız ve cılız olsalar da sonrasında dölledikleri kızkardeşlerini kurtarmak için incirin dış tabakasını çiğnerler. Erkek yabanarıları, incirin dışına çıkamazlar.

Bu sebeple incir ve yabanarısı, hayatta kalabilmek için birbirine bağlıdır. Zaman içerisinde birbirlerine uyum sağlamaya başlarlar. Birlikte evrimleşirler. Böylece yeni incir türleri, yeni yabanarısı türlerinin evrimine sebep olur. İncir türleri, genelde tozlaştırıcılarını diğer türlerle nadiren paylaşır. Sadece birbirlerine yakın türde olan ve birlikte yaşayan incirler arasında tozlaştırıcı paylaşımı olabilir.

O zaman Kauai Adası'ndaki incirler, o eşsiz tozlaştırıcıları olmaksızın nasıl bu adaya yerleşebildiler? Tozlaştırıcıları da yanlarında mı geldi? Yoksa bu noktada, bambaşka bir olay mı gerçekleşti?

Alışılmadık Bir İncir Grubu

Kauai Adası'nda yerli incir ağaçları yoktur. Ancak ada, dünyanın dört bir yanından gelen düzinelerce egzotik incir türünün bir karışımına ev sahipliği yapmaktadır. Buna rağmen bu türlerin çoğu, kendi orijinal ekosistemlerinde aynı anda var olamazlar. Bu egzotik incirler, 1 asır kadar önce Kauai Adası'ndaki orman bekçilerinin, her birinin kendine özel tozlaştırıcısı olan bazı incir türlerini adaya getirtmesiyle, ilk defa bir arada adada yetişmeye başlamıştır.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Bu yeni incirlerin kendilerine özgü tozlaştırıcıları olmadan nasıl adaya yerleşebildiğini incelemek üzere araştırma için hem Ulusal Tropik Botanik Bahçesi'nden hem de adanın dört bir yanından çeşitli incirler toplandı.[7] Mikroskop kullanarak yabanarısı bulmak ve tohum toplamak amacıyla, toplanan her incirin içi açıldı. Çoğu incirde ne yabanarısı ne de tohum bulunabildi. Ancak birkaç tür; beklenmedik, küçük yabanarıları ve pek çok tohumla doluydu. George Weiblen'in laboratuvarından araştırmacılar, türleri tam olarak teşhis edebilmek için, bunların DNA'larını incelemeye aldılar.[8] Ana araştırmadan Seana Walsh ile Dustin Wolkis ise, içerisinde yabanarısı olan incirlerdeki tohumların filizlenebileceğini, yani başarılı bir şekilde tozlaşmış olduğunu keşfetti.[12], [13]

Watkins inciri (Ficus watkinsiana), kendine özgü polinatörü yerine yumurtasından yeni çıkmış Port Jackson yabanarısı ile etkileşime geçer.
Watkins inciri (Ficus watkinsiana), kendine özgü polinatörü yerine yumurtasından yeni çıkmış Port Jackson yabanarısı ile etkileşime geçer.
The Conversation

Bu çalışma sonucunda, Doğu Avustralya'nın Port Jackson incirine özgü olan bir yabanarısının, Kauai Adası'ndaki 2 ayrı incir türüyle etkileşime girdiği görüldü: Watkins inciri ile red affouche inciri...

Watkins inciri, tür bakımından Port Jackson incirine oldukça benzemekte olup Avustralya'daki dağılımları da birbirleriyle örtüşmektedir. Ancak bölgede yapılan kapsamlı araştırmalar, bahsi geçen bu yabanarısının, ana yurdunda Watkins inciriyle hiçbir zaman etkileşime geçmediğini göstermiştir.[9] Avustralya'da yaşayan Watkins incirine ait tozlaştırıcı, büyük bir olasılıkla Port Jackson yabanarısını kendi incirinden uzak tutmakta oldukça başarılıdır. Kauai Adası'nda ise Watkins yabanarısı olmadığından, Port Jackson yabanarısı her iki incir türünü de kullanabilmektedir.

Red affouche inciri ise Port Jackson inciriyle tür bakımından pek yakınlık göstermez. Madagaskar'a yakın adalardan gelmektedir. Bu da, Port Jackson incirine tür bakımından yakınlık göstermesinin, yabanarısının hangi türleri tozlaştıracağına bir etkisi olmadığı anlamına gelmektedir. Bunu destekleyen bir diğer kanıt, Kauai Adası'ndaki Port Jackson incirine yakın bir diğer türden incirin, yabanarıları ile etkileşime geçmemesidir.

İncirlerin boyutları ve ağız kısımlarının şekillerine dair özelliklerinin Port Jackson yabanarısının tozlaştıracağı türlerle olan uygunluğu da araştırıldı. Araştırma sonucunda bu yabanarılarının, belirli bir ağız yapısı bulunan incirlerle etkileşime geçtiği gözlemlendi. Ev anahtarınızın bambaşka bir ülkedeki evleri açabileceğini düşünün! İşte bu olay da tam olarak bunun karşılığıdır.

Port Jackson inciri ile etkileşime geçen kanatsız bir erkek yabanarısı (Pleistodontes immperialis), kendi partner türü olmayan Watkins incirinden (Ficus watkinsiana) çıkarılmıştır.
Port Jackson inciri ile etkileşime geçen kanatsız bir erkek yabanarısı (Pleistodontes immperialis), kendi partner türü olmayan Watkins incirinden (Ficus watkinsiana) çıkarılmıştır.
The Conversation

İncirler Neden Umurumuzda Olsun ki?

Doğal alanlarındaki incir ve yabanarıları, kendilerine özgü olan eş türlerini diğerlerinden ayırt edebildiği sürece yaşamlarına devam eder; bu nedenle evrimsel süreçte bunlar giderek daha hassas bir şekilde ayarlanır. Buna karşılık, dünyanın dört bir yanındaki ekosistemlere ait diğer incirler ve yabanarıları, en nihayetinde birbirlerine çok benzer yöntemler kullanırlar. Bu benzerlikler, ekosistemler birbirinden ayrı kaldığı sürece büyük bir önem taşımasa da, türlerin insanlarla birlikte bir yandan öbür yana taşınmasıyla, doğal olmayan tür karışımları oluşmaya başlar.

Tüm Reklamları Kapat

Kauai Adası'nın ekosistemindeki yepyeni canlı türleri, Port Jackson yabanarısının bambaşka incir türleriyle etkileşime girmesine olanak tanımıştır. Bu yabanarılarının Port Jackson inciriyle arasındaki ilişkisi de değişmiştir; çünkü artık sadece bu incir türüne bağlı değildir, pek çok seçeneği bulunmaktadır. Watkins ve red affouche incirleri de artık yeni yaşam yollarına sahiptir.

Yapılan araştırma, hayatta kalmak için belirli bir partnere ihtiyaç duyan egzotik bir türün bile kendine başka bir partner tür bulduğunda yaşama tutunabileceğini göstermiştir. Araştırmacılar bu bulgudan önce evrim ile bilenip duran bu yakın tür ilişkilerinin değiştirilmesinin oldukça zor olduğunu düşünüyordu. Ancak bizler, bu bulgular sayesinde, artık böyle sıkı bir bağı olan türlerin de var olanları bozup, yeni ilişkiler oluşturarak ekosistemleri işgal edebileceğini biliyoruz.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
12
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • İnanılmaz 3
  • Tebrikler! 2
  • Muhteşem! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: The Conversation | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 08/12/2024 18:45:25 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/10321

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Halk Sağlığı
Uçak
Kartal
Diş Gelişimi
Ağız Sağlığı
Retrovirüs
Diş Sorunları
Freud
Sağlık
Bilim İnsanı
Aşılar
Tıp
Sinek
Astrofizik
Zeka
Ekoloji
Kimyasal Bağ
Kimya
Allah
İnsanlık
Gerçek
Organ
Mitler
Şempanzeler
Cinsiyet
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
J. Bernard, et al. İncir Ağaçları, Yerel Olmayan Türlerin Diğer Türlerle Beklenmedik İşbirlikleri Yaparak Ekosistemleri İşgal Edebileceklerini Gösteriyor!. (3 Nisan 2021). Alındığı Tarih: 8 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/10321
Bernard, J., Gür, B., Bakırcı, Ç. M. (2021, April 03). İncir Ağaçları, Yerel Olmayan Türlerin Diğer Türlerle Beklenmedik İşbirlikleri Yaparak Ekosistemleri İşgal Edebileceklerini Gösteriyor!. Evrim Ağacı. Retrieved December 08, 2024. from https://evrimagaci.org/s/10321
J. Bernard, et al. “İncir Ağaçları, Yerel Olmayan Türlerin Diğer Türlerle Beklenmedik İşbirlikleri Yaparak Ekosistemleri İşgal Edebileceklerini Gösteriyor!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Begüm Gür, Evrim Ağacı, 03 Apr. 2021, https://evrimagaci.org/s/10321.
Bernard, Jared. Gür, Begüm. Bakırcı, Çağrı Mert. “İncir Ağaçları, Yerel Olmayan Türlerin Diğer Türlerle Beklenmedik İşbirlikleri Yaparak Ekosistemleri İşgal Edebileceklerini Gösteriyor!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Begüm Gür. Evrim Ağacı, April 03, 2021. https://evrimagaci.org/s/10321.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close