Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Stephan Beşlisi: James Webb Uzay Teleskobu'nun İlk Fotoğrafları Arasındaki En Büyük Kare!

Stephan Beşlisi: James Webb Uzay Teleskobu'nun İlk Fotoğrafları Arasındaki En Büyük Kare!
3 dakika
9,022
  • Kızılötesi Astronomi
  • Optik Astronomi
Tarihi Geçmiş Haber

Bu haber 10 ay öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.

Tüm Reklamları Kapat

Bu fotoğrafta yatay bir kesidini gördüğünüz, aşağıdaysa çok daha büyük boyda tamamını görebileceğiniz Stephan Beşlisi, NASA'nın James Webb Uzay Teleskobu'ndun Temmuz 2022'de yayınladığı ilk fotoğraflar arasında en büyük olanıdır: Aşağıdaki kare, Ay'ın gökyüzünde kapladığı çapın yaklaşık %20'sini kaplamaktadır.

150 milyondan fazla piksel içeren fotoğraf, yaklaşık 1.000 ayrı görüntü dosyasının birleştirilmesiyle oluşturulmuştur. Beş galaksinin görsel olarak gruplandırılması, Webb'in Yakın Kızılötesi Kamerası (NIRCam) ve Orta Kızılötesi Aleti (MIRI) tarafından yakalanmıştır.

Tüm Reklamları Kapat

  • James Webb Uzay Teleskobu tarafından çekilen bu fotoğrafı çok yüksek çözünürlükte, TIF (150.67 MB) veya PNG (181.64 MB) formatında indirebilirsiniz. Dilerseniz sadece NIRCam tarafından çekilen kareyi TIF (160.01 MB) veya PNG (172.05 MB) olarak indirebilirsiniz.

Stephan Beşlisi Nedir?

Stephan Beşlisi'ndeki beş gökadasına aynı zamanda Hickson Kompakt Grup 92 (HCG 92) de denmektedir. "Beşli" olarak adlandırılsa da, gerçekte galaksilerden sadece 4 tanesi gerçekten birbirine yakındır ve adeta kozmik bir dans hâlindedir. NGC 7320 olarak adlandırılan beşinci ve en soldaki galaksi, diğer dördüne kıyasla fazlasıyla ön plandadır: NGC 7320, Dünya'dan 40 milyon ışıkyılı uzaklıkta yer alırken, diğer dört gökada (NGC 7317, NGC 7318A, NGC 7318B ve NGC 7319) yaklaşık 290 milyon ışıkyılı uzaklıkta bulunmaktadır. Bu mesafe kulağa çok gelse de, milyarlarca ışıkyılı uzaklıktaki daha uzak galaksilerle karşılaştırıldığında, kozmik açıdan hala oldukça yakın oldukları anlaşılabilir. Bu nispeten yakın galaksileri incelemek, bilim insanlarının çok daha uzak bir evrende görülen yapıları daha iyi anlamalarına yardımcı olmaktadır.

Stephan'ın Beşlisi
Stephan'ın Beşlisi
James Webb Uzay Teleskobu

Aynı zamanda bu astronomik yakınlık, gökbilimcilere, galaksilerin genel evrimini anlamak için çok önemli olan, galaksilerin birleşmesi ve aralarındaki etkileşimlere tanık olmalarını sağlamaktadır. Bilim insanları, etkileşim halindeki galaksilerin birbirleri içinde yıldız oluşumunu nasıl tetiklediğini ve bu galaksilerdeki gazın nasıl bozulduğunu bu kadar ince ayrıntılarla kolay kolay görememektedirler. Stephan'ın Beşlisi, tüm galaksiler için temel olan bu süreçleri incelemek için harika bir "astronomik laboratuvar" konumundadır.

Tüm Reklamları Kapat

Bunun gibi sıkı gruplar, aşırı sıcak olan ve dolayısıyla kendi içine çöken malzemelerin beslemiş olabileceği kuasar adlı enerjik kara deliklerin erken evrende daha yaygın bulunmasına neden olmuş olabilir. Bugün bile, grubun en üstteki galaksisi olan NGC 7319, aktif bir galaktik çekirdeğe ve aktif olarak malzeme biriktiren süper kütleli bir kara deliğe sahiptir.

James Webb Uzay Teleskobu Farkı

Güçlü ve kızılötesi görüşü ve son derece yüksek uzaysal çözünürlüğü sayesinde James Webb Uzay Teleskobu, bu galaksi grubunda daha önce hiç görülmemiş ayrıntıları gösterebilmektedir. Milyonlarca genç yıldızı barındıran parıl parıl kümeler ve taze yıldız doğumunun yaşandığı yıldız patlaması bölgeleri görüntüyü süslemektedir. Kütleçekimi etkileşimleri dolayısıyla birçok galaksiden aynı anda çekilen gaz, toz ve yıldızların geniş kuyrukları görülmektedir. En çarpıcı şekilde, Webb'in MIRI cihazı, galaksilerden biri olan NGC 7318B kümenin parçalanması sırasında oluşan devasa şok dalgalarını da yakalayabilmiştir. Merkezi galaksi çiftini çevreleyen bu bölgeler, kırmızı ve altın renklerle gösterilmiştir.

Bu birleşik (kompozit) NIRCam-MIRI görüntüsü, galaksideki sıcak tozu ve yapıyı en iyi şekilde göstermek ve ayırt etmek için üç MIRI filtresinden ikisini kullanmaktadır. MIRI, galaksilerdeki toz ile, etkileşen galaksiler arasındaki şok dalgaları arasındaki belirgin bir renk farkını ayırt edebilmektedir. Ancak bu veri farkları James Webb Uzay Teleskobu'na farklı renkler olarak gelmemektedir. Baltimore'daki Uzay Teleskobu Bilim Enstitüsü'ndeki görüntü işleme uzmanları, NIRCam'in odaklandığı dalga boylarındaki yıldızlara mavi ve beyaz renkleri atamayı seçmişlerdir; MIRI verilerineyse sarı ve turuncu renkler vererek veride görülen bu renk farkını vurgulamışlardır.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Görsel gruplandırmada en soldaki ve en yakın gökada olan NGC 7320'de, NIRCam tek tek yıldızları ve hatta galaksinin parlak çekirdeğini dikkate değer bir şekilde çözebilmeyi başarmıştır. Toz üreten eski ve ölmekte olan yıldızlar, NIRCam ile açıkça kırmızı noktalar olarak öne çıkmaktadır.

James Webb Uzay Teleskobu'ndan gelen yeni bilgiler, galaktik etkileşimlerin erken evrende galaksi evrimini nasıl yönlendirmiş olabileceğine dair paha biçilmez bilgiler sağlamaktadır.

Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
56
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

Feragatname: Evrim Ağacı, doğrudan üniversiteler, akademik dergiler veya resmi bilim kurumları tarafından yayınlanan bu basın açıklamalarını temel editöryal düzenlemeden geçirmektedir; ancak açıklamaların isabetliliğinden sorumlu değildir. Basın açıklaması konusundaki sorularınızı aşağıdaki medya irtibat kişisine yöneltebilirsiniz.

Medya İrtibat

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 34
  • Bilim Budur! 18
  • Tebrikler! 16
  • İnanılmaz 10
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 5
  • Merak Uyandırıcı! 4
  • Umut Verici! 2
  • Güldürdü 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 03/06/2023 09:53:07 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/12100

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hominid
Alan
Çocuk
Newton
Biyokimya
Kanıt
Yaşamın Başlangıcı
Makine
Ara Tür
Çekirdek
Mitler Ve Gerçekler
Beslenme Davranışı
Yapay
Antibiyotik
Kan Hastalıkları
Samanyolu Galaksisi
Moleküler Biyoloji
Anne
Sars-Cov-2 (Covid19 Koronavirüs Salgını)
Nasa
Viral Enfeksiyon
Evrimsel Psikoloji
Çağ
Psikoloji
Üreme
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Zamanın İleri Aktığını Nereden Biliyoruz?
Zamanın İleri Aktığını Nereden Biliyoruz?
Karanlık Enerji: Evreni Genişleten Gizemli Enerjinin Kaynağı Ne?
Karanlık Enerji: Evreni Genişleten Gizemli Enerjinin Kaynağı Ne?
Büyük Deprem Nerede, Ne Zaman ve Ne Büyüklükte Olacak? | Deprem Tahmini!
Büyük Deprem Nerede, Ne Zaman ve Ne Büyüklükte Olacak? | Deprem Tahmini!
Hastayken Sesimiz Neden Kalın ve Boğuk Çıkıyor?
Hastayken Sesimiz Neden Kalın ve Boğuk Çıkıyor?
Elektrik Tellerindeki Renkli Toplar Ne İşe Yarıyor?
Elektrik Tellerindeki Renkli Toplar Ne İşe Yarıyor?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. Stephan Beşlisi: James Webb Uzay Teleskobu'nun İlk Fotoğrafları Arasındaki En Büyük Kare!. (12 Temmuz 2022). Alındığı Tarih: 3 Haziran 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/12100
Bakırcı, Ç. M. (2022, July 12). Stephan Beşlisi: James Webb Uzay Teleskobu'nun İlk Fotoğrafları Arasındaki En Büyük Kare!. Evrim Ağacı. Retrieved June 03, 2023. from https://evrimagaci.org/s/12100
Ç. M. Bakırcı. “Stephan Beşlisi: James Webb Uzay Teleskobu'nun İlk Fotoğrafları Arasındaki En Büyük Kare!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 12 Jul. 2022, https://evrimagaci.org/s/12100.
Bakırcı, Çağrı Mert. “Stephan Beşlisi: James Webb Uzay Teleskobu'nun İlk Fotoğrafları Arasındaki En Büyük Kare!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, July 12, 2022. https://evrimagaci.org/s/12100.
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close