Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

"Hissedebilen" Zihin Kontrollü Kol Protezleri, Artık Günlük Yaşamın Bir Parçası!

4 dakika
7,199
"Hissedebilen" Zihin Kontrollü Kol Protezleri, Artık Günlük Yaşamın Bir Parçası! Dailymotion
Biyonik kol
Tüm Reklamları Kapat

Bir ilk gerçekleşti ve kol amputasyonu (kolu cerrahi müdahale ile kesilmiş) geçirmiş kişiler, günlük yaşamlarında kullandıkları "zihinle kontrol edilebilen bir kol protezi" ile, dokunma hissini deneyimleyebilir hale geldi. The New England Journal of Medicine dergisinde yayımlanan bir araştırmada, birkaç yıldır bu yeni teknolojiyle yaşayan üç İsveçli hasta hakkında bir rapor hazırlandı. Bu teknoloji, dünyada insan ve makine arasındaki en yüksek etkileşimli arayüzlerden biri.

Gelişim kayda değer: Hastalar, günlük yaşamlarında yedi yıla kadar zihin kontrollü bir protez kullandılar. Son birkaç yıldır ise, yepyeni bir işlevle yaşıyorlar: Protez ellerinde dokunma hissi ile... Bu; kullanıcının sinirlerine, kaslarına ve iskeletine bağlı olduğu için nöromüsküloskeletal protezler olarak adlandırılan yapay uzuvlar için yepyeni bir kavram.

Araştırma, Chalmers Teknoloji Üniversitesi'nde doçent olan Max Ortiz Catalan liderliğinde, Sahlgrenska Üniversitesi Hastanesi, Göteborg Üniversitesi ve İsveç Göteborg'taki Integrum AB Şirketi işbirliğiyle yapıldı. Viyana Tıp Üniversitesi ve Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nden araştırmacılar da araştırmada yer aldı. Max Ortiz Catalan şöyle söylüyor:

Tüm Reklamları Kapat

Çalışmamız; kemiğe bağlı, sinirlere ve kaslara implante edilen elektrotlar tarafından kontrol edilen protez bir elin, sıradan protez ellerden çok daha hassas bir şekilde çalışabileceğini gösteriyor. Hastaların bir nesneyi tutmanın veya sıkmanın ne kadar zor olduğunu belirten dokunsal-duyusal geri bildirimlerini değerlendirerek protezin kullanımını daha da geliştirdik. Zamanla, hastaların duyuların yoğunluğundaki küçük değişiklikleri ayırt etme yeteneğinin geliştiğini gördük.

Bu çalışmanın en önemli katkısı, bu yeni protez tipinin kaybedilen kolun yerini klinik olarak alabileceğini göstermekti. Sinirsel arayüz ne kadar karmaşık olursa olsun, protezin hastaya fayda sağlaması, hasta ile protez arasındaki bağlantının uzun vadede güvenli ve güvenilir olmasına dayanıyor. Sonuçlarımızı uzun yıllar süren çalışmaların ardından elde ettik ve şimdi nihayet implante elektrotlar kullanılarak güvenli bir şekilde kontrol edilebilen ilk biyonik kol protezini sunuyoruz. Aynı zamanda günlük yaşamında hastaya duyumlar iletebiliyoruz. Hastalar bu protezleri tüm mesleki ve kişisel faaliyetlerinde kullanabiliyorlar.

Nöromüsküloskeletal protezin bu yeni konsepti, dünyadaki diğer protez teknolojilerinde bir araya getirilmemiş birkaç farklı özellik sunması bakımından benzersiz:

  • Protezin, hastanın sinirleri, kasları ve iskeleti ile doğrudan bağlantısı bulunuyor.
  • Zihin kontrollü ve hastanın kaybettiği kolundan kaynaklanan duyu eksikliklerini hastaya iletiyor.
  • Kendi kendine yetiyor, bağımsız çalışıyor yani gerekli tüm elektronikler protezin içinde bulunuyor. Hastaların ek ekipman veya pil taşımasına gerek kalmıyor.
  • Uzun vadede güvenli ve istikrarlı; hastalar tarafından günlük aktiviteleri sırasında, araştırmacıların gözetimi olmaksızın kesintisiz olarak kullanılabiliyor.
Zihinle kontrol edilebilen kol protezi
Zihinle kontrol edilebilen kol protezi
Upriser

Dünya çapında bir milyondan fazla insan uzuv kaybından muzdarip. Integrum AB ile işbirliği içindeki araştırma ekibinin nihai hedefi, bu insanların çoğuna mümkün olduğunca uygun bir ürün geliştirmek. Max Ortiz Catalan konuyla ilgili şunları söylüyor:

Tüm Reklamları Kapat

Şu anda İsveç'teki hastalar, kol amputasyonu için bu yeni protez teknolojisinin klinik doğrulamasına katılıyor. Bu sistemin birkaç yıl içinde İsveç dışında da kullanılabilir olmasını bekliyoruz. Bu yılın ilerleyen zamanlarında ilk hastaya implant yapmayı planladığımız bacak protezleri için benzer bir teknoloji ile ilgili de önemli ilerleme kaydediyoruz.

Bu Teknoloji Nasıl Çalışıyor?

Kol protezinin implant sistemi e-OPRA olarak adlandırılıyor ve Integrum AB tarafından oluşturulan OPRA implant sistemine dayanıyor. İmplant sistemi, protezi, osseointegrasyon (osseo=kemik; kemikle bütünleşme) adı verilen bir işlemle, ampute uzvun kütüğündeki iskelete bağlıyor. Elektrotlar, amputasyon kütüğü içindeki kaslara ve sinirlere implante ediliyor ve e-OPRA sistemi, tıpkı biyolojik bir kolda olduğu gibi, protez ve beyin arasında her iki yönde de sinyaller gönderiyor.

Protez, kol kütüğünden gönderilen ve elektrotlar tarafından yakalanan elektriksel kas ve sinir sinyalleri yoluyla zihin kontrollü hale geliyor. Sinyaller, deriden geçen ve proteze bağlanan implanta iletiliyor. Daha sonra bu sinyaller, araştırmacılar tarafından geliştirilen gömülü bir kontrol sistemi tarafından yorumlanıyor. Kontrol sistemi protezin içine sığacak kadar küçük. Bu sistem, gelişmiş yapay zeka algoritmaları kullanarak sinyalleri işliyor ve bu da protez elin hareketlerine olanak sağlayan kontrol sinyalleriyle sonuçlanıyor.

Dokunma hissi, protezin başparmağındaki kuvvet sensörleriyle oluşuyor. Sensörlerden gelen sinyaller, protezdeki kontrol sistemi tarafından kol kütüğündeki bir siniri uyarmak için gönderilen elektrik sinyallerine dönüştürülüyor. Sinir beyni uyarıyor, bu da eldeki basınç seviyelerini algılamaya olanak sağlıyor. Nöromüsküloskeletal implant, piyasada bulunan herhangi bir kol protezine bağlanabiliyor; bu durum protezlerin daha etkili çalışmasını sağlıyor.

Yapay His Nasıl Yaşanıyor?

Bir kolunu veya bacağını kaybeden insanlar, fiziksel olarak mevcut olmasa da uzuv oradaymış gibi, genellikle hayalet hisler yaşıyorlar. Protez başparmağındaki kuvvet sensörleri tepki verdiğinde hastalar, hissin hayalet ellerinden geldiğini hissediyorlar. Hayalet elin tam olarak nerede olduğu, kök içindeki hangi sinirlerin sinyalleri aldığına bağlı olarak hastalar arasında değişim gösteriyor. En düşük basınç seviyesi, bir kalem ucu ile cilde dokunmakla karşılaştırılabilir. Basınç arttıkça his daha güçlü oluyor ve giderek 'elektriksel' iletime daha açık hale geliyor.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
18
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Bilim Budur! 20
  • Tebrikler! 8
  • İnanılmaz 7
  • Umut Verici! 6
  • Muhteşem! 5
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 3
  • Merak Uyandırıcı! 2
  • Korkutucu! 1
  • Güldürdü 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: Science Daily | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 05/12/2024 12:47:39 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/8654

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Işık
İspat Yükü
Olumsuz
Diyabet
Moleküler Biyoloji
Endokrin Sistemi
Nöron
Kurbağa
Fizyoloji
Dünya Dışı Yaşam
Uzay Aracı
Metal
Doğru
Kanser Tedavisi
Toprak
Coğrafya
Doku
Kahve
Doğum
Tehlike
Cinsellik Araştırmaları
Yatay Gen Transferi
Fobi
Odontoloji
Biyoteknoloji
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
C. T. Üniversitesi, et al. "Hissedebilen" Zihin Kontrollü Kol Protezleri, Artık Günlük Yaşamın Bir Parçası!. (8 Mayıs 2020). Alındığı Tarih: 5 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/8654
Üniversitesi, C. T., Bozkurt, K., Özdil, A. Ş. (2020, May 08). "Hissedebilen" Zihin Kontrollü Kol Protezleri, Artık Günlük Yaşamın Bir Parçası!. Evrim Ağacı. Retrieved December 05, 2024. from https://evrimagaci.org/s/8654
C. T. Üniversitesi, et al. “"Hissedebilen" Zihin Kontrollü Kol Protezleri, Artık Günlük Yaşamın Bir Parçası!.” Edited by Ayşegül Şenyiğit Özdil. Translated by Kübra Bozkurt, Evrim Ağacı, 08 May. 2020, https://evrimagaci.org/s/8654.
Üniversitesi, Chalmers Teknoloji. Bozkurt, Kübra. Özdil, Ayşegül Şenyiğit. “"Hissedebilen" Zihin Kontrollü Kol Protezleri, Artık Günlük Yaşamın Bir Parçası!.” Edited by Ayşegül Şenyiğit Özdil. Translated by Kübra Bozkurt. Evrim Ağacı, May 08, 2020. https://evrimagaci.org/s/8654.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close