Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Helyum Çekirdeğinin Boyutu, Tarihteki En Yüksek Hassasiyet ile Ölçüldü! Bu Ne Anlama Geliyor ve Ne İşe Yarayacak?

Helyum Çekirdeğinin Boyutu, Tarihteki En Yüksek Hassasiyet ile Ölçüldü! Bu Ne Anlama Geliyor ve Ne İşe Yarayacak? Helyum
6 dakika
2,894
  • Atomik Fizik
  • Düşük Enerji Fiziği
Tarihi Geçmiş Haber

Bu haber 2 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.

Helyum çekirdeğinin boyutu, içinde bir elektronun daha ağır kuzeni olan muon ile yer değiştirdiği egzotik helyum atomları kullanılarak ölçüldü. Bu bulgu, protonun yarıçapına yönelik on yıllık bir bilmeceyi açıklığa kavuşturuyor.

Helyum, evrende hidrojenden sonraki en yaygın elementtir. Helyumun en yaygın izotopu olan Helyum-4, α parçacığı (alfa parçacığı) olarak da adlandırılır ve çekirdeğinde iki proton ve iki nötron barındırır. Bu parçacık diğer hafif çekirdeklere göre daha yoğundur. Örneğin, hidrojenin izotopu olan ve çekirdeğinde yalnızca bir proton ve bir nötron barındıran döteryum atomundan %20 daha küçüktür. Alfa parçacığının gerçek boyutu, protonun yarıçapının sanılanın aksine çok daha küçük olduğunu öne süren on yıllık bir deney nedeniyle, özellikle ilgi çekicidir. Bu sonuç parçacık fiziği içerisinde değerlendirilen standart modeldeki kayıp parçalar hakkında daha fazla spekülasyon oluşmasına neden oldu. Krauth ve arkadaşları, Nature'da bu tür açıklamaları çok fazla sınırlandıran ve nükleer yapı teorisi için bir kıstas oluşturan alfa parçacığının boyutu ile ilgili bir tespit yapıyor.[1]

Tüm Reklamları Kapat

Ölçüm İçin Lazer Spektroskopisi Kullanıldı!

Yazarlar, lazer spektroskopisi olarak bilinen bir teknik kullanarak α-parçacık boyutunu ölçtüler. Bu yaklaşım, atomların ışığı yalnızca atomik yapının ayrıntıları tarafından belirlenen -yani negatif yüklü elektronların pozitif yüklü çekirdekle ve birbirleriyle etkileşimi ile belirlenen- kesikli frekanslarda yayabileceği ve soğurabileceği gerçeğine dayanmaktadır. Protonlar, çekirdeğin yüklü bileşenini oluşturur. Protonların sayısı elementi belirler ve uzamsal kapsamları, çekirdeğin boyutunu tanımlayan nükleer yük yarıçapı adı verilen bir özellik ile nitelendirilir.

Soğurma ve emisyonun tam frekansları, az da olsa çekirdek yüküne bağlıdır. Bu nedenle, bu özellik, atomik yapı, frekansları etkileyen diğer tüm faktörlerin yeterince doğru bir şekilde hesaplanması adına yeterince iyi anlaşılırsa belirlenebilir. Bu alanda göz ardı edilemeyecek kadar önemli gelişmeler olmasına rağmen, bu sonuçlar şu an yalnızca çekirdeğe bağlı bir elektron ya da benzer bir parçacık içeren iki yapılı sistemler için geçerli. Yeni bir parçacık eklemek ise karmaşıklığı akıl almayacak bir şekilde artırıyor ve bu yüzden kuantum mekaniği hesaplamaları şu an başa çıkılabilir değil. Sonuç olarak, lazer spektroskopisi yalnızca protonun ve döteryum çekirdeğinin boyutlarını elde etmek için kullanılabiliyor.[2], [3]

Tüm Reklamları Kapat

Krauth ve çalışma arkadaşları, bu yaklaşımı α parçacığı üzerinde uygulamak için zekice bir yöntem kullandılar. Elektronların ağır kuzeni olan negatif yüklü müonları az yoğunluklu bir helyum gazının içine enjekte ettiler. Müonlar arasındaki çarpışmalar ve gaz, müonların enerji kaybetmesine neden oldu ve belirli bir müon, helyum atomu içindeki iki elektrondan biri ile yer değiştirebildi (şekil 1). Bu müon sonrasında çok daha fazla enerji kaybederek atom çekirdeğine daha da yaklaştı. Bu aşamada ikinci elektron, α parçacığı ve bir müondan oluşan pozitif yüklü bir iyon oluşturarak atomdan dışarı atıldı.

Şekil 1 /  Helyum çekirdeğinin boyutunu ölçmek. a, Helyum atomunun α parçacığı olarak da bilinen çekirdeği, iki elektronla çevrili iki proton ve iki nötrondan oluşur. Krauth, bir müonun dışarı atılarak helyum atomundaki bir elektron ile yer değiştirdiği bir deney yürüttü. b, Bu müon aşamalı olarak çekirdeğe yaklaştı ve atomdaki ikinci elektronu dışarı ittirdi. c, Bu sürecin sonunda α parçacığından ve bir müondan oluşan pozitif yüklü müonik helyum iyonu elde edildi. Araştırmacılar bu oluşumdan kısa bir süre sonra bu iyona bir lazer ışını ile ateş ettiler. Bazı durumlarda, müon çekirdeğe daha fazla yaklaşarak tek bir X-ray fotonu üretti. Araştırmacılar bu X-ray emisyonunu analiz ederek helyum çekirdek boyutunu daha önce görülmemiş bir hassasiyetle hesaplamayı başardılar.
Şekil 1 / Helyum çekirdeğinin boyutunu ölçmek. a, Helyum atomunun α parçacığı olarak da bilinen çekirdeği, iki elektronla çevrili iki proton ve iki nötrondan oluşur. Krauth, bir müonun dışarı atılarak helyum atomundaki bir elektron ile yer değiştirdiği bir deney yürüttü. b, Bu müon aşamalı olarak çekirdeğe yaklaştı ve atomdaki ikinci elektronu dışarı ittirdi. c, Bu sürecin sonunda α parçacığından ve bir müondan oluşan pozitif yüklü müonik helyum iyonu elde edildi. Araştırmacılar bu oluşumdan kısa bir süre sonra bu iyona bir lazer ışını ile ateş ettiler. Bazı durumlarda, müon çekirdeğe daha fazla yaklaşarak tek bir X-ray fotonu üretti. Araştırmacılar bu X-ray emisyonunu analiz ederek helyum çekirdek boyutunu daha önce görülmemiş bir hassasiyetle hesaplamayı başardılar.
Nature

Müonik helyum iyonunun atom yapısı teorik olarak çok yüksek bir kesinlikle belirlenebilir. Dahası, müon kütlesel olarak elektrondan yaklaşık 200 kat daha ağır olduğu için, helyum çekirdeğine elektronun duracağından 200 kat daha yakın bir konumda bulunuyor. Sonuç olarak lazer spektroskopisi, sıradan tek yüklü helyum iyonunun aksine müonik helyum iyonu kullanıldığında α parçacık boyutuna yaklaşık sekiz milyon kat daha hassas. Kayda değer hassaslık şu anki çalışma için gerekli olan deneysel eforun büyüklüğünü doğruluyor.

Bir müon, bir elektrona ve nötrinolar denilen yakalanması zor parçacıklara bölünmeden önce yalnızca iki mikrosaniye kadar bir süre var olabiliyor. Bu nedenle, Krauth ve ekibinin kendi deneysel çemberlerine giren ve bir müonik helyum iyonu yaratabilecek potansiyeli olan her bir müonu tespit etmesi ve daha sonra bu müonik helyum iyonu oluşumunun bir mikrosaniyesi içinde iyi tanımlanmış bir frekansta lazer ateş etmesi gerekiyordu (Şekil 1). Sonunda, lazer uyarımından sonra yayılmış olan iyondan çıkan tek bir X-ray fotonunu ve bir müonun bozunumundan sonra üretilen elektronu belirlemeleri gerekiyordu. Doğru lazer frekansında, bu aksiyonların saat başına yaklaşık 8 tanesi tespit edildi ve diğer atomik süreçlere bağlı olarak meydana gelen 50,000 tepkimeden ayırt edilmesi gerekti.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Bu cesur çabanın sonucu olarak α parçacığının yarıçapı yalnızca 1 attometre (10-18 metre) hassasiyetle ölçüldü - ki bu ölçüm, proton yarıçapının kabaca 1000'de birine denktir. Bu değer, elektron-helyum saçılımına dayanarak yapılan ölçümlerden 5 kat daha hassastır.[4] Bu bulgu kulağa oldukça akademik gelse de, temel fiziğin pek çok alanı için çok önemli. Özellikle ilk kez müonik atomların ve elektron saçılımının lazer spektroskopileri bu kadar tutarlı sonuçlar verdi, halbuki aynı durum proton ve döteryum çekirdeği için söz konusu değildi.

Araştırmanın Geleceğe Dönük Önemi

1. Proton Yarıçapı Bilmecesini Çözebilir!

Protonun yarıçapı için müonik hidrojenden elde edilen değer, elektron saçılması ve basit hidrojenin lazer spektroskopisi dahil olmak üzere diğer yaklaşımlardan elde edilmiş ve önceden kabul görmüş değerden yaklaşık olarak %4 daha küçüktü.[2] Proton yarıçapı hakkındaki bu bulmaca, müonlar ve standart modelde yer almayan diğer parçacıklar arasındaki etkileşimle ilgili süreçler hakkında birçok teorinin oluşmasına yol açtı.[5] Bununla birlikte, helyum konusundaki anlaşma, bu spekülatif süreçlerin birçoğunu dışarıda bırakıyor çünkü bunların müonik helyumda olduğu kadar müonik hidrojen ve müonik döteryumda da meydana gelmemesi için hiçbir neden yok.

2. Kuark Seviyesinde Nükleer Yapı Modeli İnşa Edilebilir!

Krauth ve meslektaşlarının ölçümleri başlangıçta nükleer yapı modellerini iyileştirmek için de kullanılabilir. Atomik yapı, iyi anlaşılmış elektromanyetik etkileşim tarafından belirlenirken nükleer yapı, çok daha karmaşık olan güçlü nükleer kuvvet tarafından yönetilir. Topluca nükleon olarak bilinen çekirdekteki proton ve yüksüz nötron birliği, karmaşık bir iç yapıya sahiptir. Her bir nükleon kuark denilen ve güçlü nükleer kuvvetle birbirine bağlı olan üç temel parçacıktan oluşur. Çekirdeğin kendisi, nükleon sınırlarının ötesinde devam eden ve yalnızca bir femtometreden (10-15 m) daha kısa mesafelerde etki eden güçlü kuvvet kalıntısıyla bağlanır.

Fizikçilerin nükleer yapıyı kuark seviyesindeki bir tanıma dayandırarak açıklayabilecek bir teorisi henüz yok. Bunun yerine fizikçiler, tek tek nükleonlar arasındaki 'etkili' kuvvetleri dikkate alan ilkin nükleer yapı modellerine güvenirler. Bu modellerin formülleştirilmesi için hafif nükleer sistemleri tanımlayan kritik parametrelerin bilinmesi gerekir. Şimdi elde edilen α parçacığının yük yarıçapı bu parametrelerden biri olarak işe yarayabilir.

3. Ağır Elementlerin Nükleer Yarıçapları Hassaslıkla Hesaplanabilir!

Araştırmacıların bulgusu, ayrıca, helyumdan daha ağır elementlerin nükleer yük yarıçaplarının hassas ölçümlerini sağlayacak planlı deneyler için bir mihenk taşı niteliğinde. Bu hedef, helyum benzeri iki elektronlu sistemler için gerekli kuantum mekaniksel hesaplamalar hazır olduğunda ulaşılabilir olacaktır. Bu yöndeki teorik ve deneysel çalışmalar hala devam etmektedir.[6], [7] Helyumun ölçülen yük yarıçapı, bu tür hesaplamalar için ideal bir ölçüm durumu olarak hizmet edecektir. Birlik sağlanırsa, lityumdan nitrojene en azından tüm kararlı izotopların yük yarıçaplarını, ilgili helyum benzeri iyonlar üzerinde lazer spektroskopisi yaparak belirlemek mümkün olmalıdır. Bu tür iyonlar, büyük parçacık hızlandırıcı tesislerinde benzer müonik sistem çalışmaları için gerekenden çok daha az bir çabayla küçük laboratuvar deneyleri sonucunda üretilebilir.

Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
18
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Umut Verici! 6
  • Tebrikler! 6
  • İnanılmaz 2
  • Bilim Budur! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • İğrenç! 1
  • Muhteşem! 0
  • Güldürdü 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: Nature | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 20/03/2023 22:31:54 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/10144

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Akış
İçerikler
Sosyal
Gündem
Yağ
Görme
Hastalık Kataloğu
Evrimsel
Sağlık Bakanlığı
Mühendislik
Doğru
Karanlık Enerji
Tespit
Diş Hastalıkları
Paleontoloji
Etimoloji
İmmünoloji
Hastalık
Öne Çıkan
Hücre Biyolojisi
Zooloji
Kan
Yeni Koronavirüs
Bilimsel
İnfografik
Hava
Sars-Cov-2 (Covid19 Koronavirüs Salgını)
Çiftleşme
Dil
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
W. Nörtershäuser, et al. Helyum Çekirdeğinin Boyutu, Tarihteki En Yüksek Hassasiyet ile Ölçüldü! Bu Ne Anlama Geliyor ve Ne İşe Yarayacak?. (27 Şubat 2021). Alındığı Tarih: 20 Mart 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/10144
Nörtershäuser, W., Dindar, M. S., Özdil, A. Ş. (2021, February 27). Helyum Çekirdeğinin Boyutu, Tarihteki En Yüksek Hassasiyet ile Ölçüldü! Bu Ne Anlama Geliyor ve Ne İşe Yarayacak?. Evrim Ağacı. Retrieved March 20, 2023. from https://evrimagaci.org/s/10144
W. Nörtershäuser, et al. “Helyum Çekirdeğinin Boyutu, Tarihteki En Yüksek Hassasiyet ile Ölçüldü! Bu Ne Anlama Geliyor ve Ne İşe Yarayacak?.” Edited by Ayşegül Şenyiğit Özdil. Translated by Mina Su Dindar, Evrim Ağacı, 27 Feb. 2021, https://evrimagaci.org/s/10144.
Nörtershäuser, Wilfried. Dindar, Mina Su. Özdil, Ayşegül Şenyiğit. “Helyum Çekirdeğinin Boyutu, Tarihteki En Yüksek Hassasiyet ile Ölçüldü! Bu Ne Anlama Geliyor ve Ne İşe Yarayacak?.” Edited by Ayşegül Şenyiğit Özdil. Translated by Mina Su Dindar. Evrim Ağacı, February 27, 2021. https://evrimagaci.org/s/10144.

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close
Geri Bildirim Gönder
Paylaş
Reklamsız Deneyim

Evrim Ağacı'ndaki reklamları, bütçenize uygun bir şekilde, kendi seçtiğiniz bir süre boyunca kapatabilirsiniz. Tek yapmanız gereken, kaç ay boyunca kapatmak istediğinizi aşağıdaki kutuya girip tek seferlik ödemenizi tamamlamak:

10₺/ay
x
ay
= 30
3 Aylık Reklamsız Deneyimi Başlat
Evrim Ağacı'nda ücretsiz üyelik oluşturan ve sitemizi üye girişi yaparak kullanan kullanıcılarımızdaki reklamların %50 daha az olduğunu, Kreosus/Patreon/YouTube destekçilerimizinse sitemizi tamamen reklamsız kullanabildiğini biliyor muydunuz? Size uygun seçeneği aşağıdan seçebilirsiniz:
Evrim Ağacı Destekçilerine Katıl
Zaten Kreosus/Patreon/Youtube Destekçisiyim
Reklamsız Deneyim
Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Destek Ol

Devamını Oku
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara
Moderatöre Bildir

Raporlama sisteminin amacı, platformu uygunsuz biçimde kullananların önüne geçmektir. Lütfen bir içeriği, sadece düşük kaliteli olduğunu veya soruya cevap olmadığını düşündüğünüz raporlamayınız; bu raporlar kabul edilmeyecektir. Bunun yerine daha kaliteli cevapları kendiniz girmeye çalışın veya size sunulan (oylama gibi) diğer araçlar ile daha kaliteli cevaplara teşvik edin. Kalitesiz bulduğunuz içerikleri eleyebileceğiniz, kalitelileri daha ön plana çıkarabileceğiniz yeni araçlar geliştirmekteyiz.

Kural İhlali Seç
Öncül Ekle
Sonuç Ekle
Mantık Hatası Seç
Kural İhlali Seç
Soru Sor
Aşağıdaki "Soru" kutusunu sadece soru sormak için kullanınız. Bu kutuya soru formatında olmayan hiçbir cümle girmeyiniz. Sorunuzla ilgili ek bilgiler vermek isterseniz, "Açıklama" kısmına girebilirsiniz. Soru kısmının soru cümlesi haricindeki kullanımları sorunuzun silinmesine ve UP kaybetmenize neden olabilir.
Görsel Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, aklınıza takılan soruları sorabilmeniz ve diğerlerinin sorularını yanıtlayabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Gerçekten soru sorun, imâdan ve yüklü sorulardan kaçının.
Sorularınızın amacı nesnel olarak gerçeği öğrenmek veya fikir almak olmalıdır. Şahsi kanaatinizle ilgili mesaj vermek için kullanmayın; yüklü soru sormayın.
2
Bilim kimliğinizi kullanın.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla sorular ve cevaplar, bilimsel perspektifi yansıtmalıdır. Geçerli bilimsel kaynaklarla doğrulanamayan bilgiler veya reklamlar silinebilir.
3
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Sahtebilimi desteklemek yasaktır.
Sahtebilim kategorisi altında konuyla ilgili sorular sorabilirsiniz; ancak bilimsel geçerliliği bulunmayan sahtebilim konularını destekleyen sorular veya cevaplar paylaşmayın.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Soru Ara
Aradığınız soruyu bulamadıysanız buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Alıntı Ekle
Eser Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Formu olabildiğince eksiksiz doldurun.
Girdiğiniz sözün/alıntının kaynağı ne kadar açıksa o kadar iyi. Açıklama kısmına kitabın sayfa sayısını veya filmin saat/dakika/saniye bilgisini girebilirsiniz.
2
Anonimden kaçının.
Bazı sözler/alıntılar anonim olabilir. Fakat sözün anonimliğini doğrulamaksızın, bilmediğiniz her söze/alıntıya anonim yazmayın. Bu tür girdiler silinebilir.
3
Kaynağı araştırın ve sorgulayın.
Sayısız söz/alıntı, gerçekte o sözü hiçbir zaman söylememiş/yazmamış kişilere, hatalı bir şekilde atfediliyor. Paylaşımınızın site geneline yayılabilmesi için kaliteli kaynaklar kullanın ve kaynaklarınızı sorgulayın.
4
Ofansif ve entelektüel düşünceden uzak sözler yasaktır.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Sözlerinizi tırnak (") içine almayın.
Sistemimiz formatı otomatik olarak ayarlayacaktır.
Gönder
Tavsiye Et
Aşağıdaki kutuya, [ESER ADI] isimli [KİTABI/FİLMİ] neden tavsiye ettiğini girebilirsin. Ne kadar detaylı ve kapsamlı bir analiz yaparsan, bu eseri [OKUMAK/İZLEMEK] isteyenleri o kadar doğru ve fazla bilgilendirmiş olacaksın. Tavsiyenin sadece negatif içerikte olamayacağını, eğer bu sistemi kullanıyorsan tavsiye ettiğin içeriğin pozitif taraflarından bahsetmek zorunda olduğunu lütfen unutma. Yapıcı eleştiri hakkında daha fazla bilgi almak için burayı okuyabilirsin.
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform; okuduğunuz kitaplara, izlediğiniz filmlere/belgesellere veya takip ettiğiniz YouTube kanallarına yönelik tavsiylerinizi ve/veya yapıcı eleştirel fikirlerinizi girebilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Önceliğimiz pozitif tavsiyelerdir.
Bu platformu, beğenmediğiniz eserleri yermek için değil, beğendiğiniz eserleri başkalarına tanıtmak için kullanmaya öncelik veriniz. Sadece negatif girdileri olduğu tespit edilenler platformdan geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
2
Tavsiyenizin içeriği sadece negatif olamaz.
Tavsiye yazdığınız eserleri olabildiğince objektif bir gözlükle anlatmanız beklenmektedir. Dolayısıyla bir eseri beğenmediyseniz bile, tavsiyenizde eserin pozitif taraflarından da bahsetmeniz gerekmektedir.
3
Negatif eleştiriler yapıcı olmak zorundadır.
Eğer tavsiyenizin ana tonu negatif olacaksa, tüm eleştirileriniz yapıcı nitelikte olmak zorundadır. Yapıcı bir tarafı olmayan veya tamamen yıkıcı içerikte olan eleştiriler silinebilir ve yazarlar geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
4
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Eser Ara
Aradığınız eseri bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.
Tür Ekle
Üst Takson Seç
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, yaşamış ve yaşayan bütün türleri filogenetik olarak sınıflandırdığımız ve tanıttığımız Yaşam Ağacı projemize, henüz girilmemiş taksonları girebilmeniz için geliştirdiğimiz bir platformdur. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Takson adlarını doğru yazdığınızdan emin olun.
Taksonların sadece ilk harfleri büyük yazılmalıdır. Latince tür adlarında, cins adının ilk harfi büyük, diğer bütün harfler küçük olmalıdır (Örn: Canis lupus domesticus). Türkçe adlarda da sadece ilk harf büyük yazılmalıdır (Örn: Evcil köpek).
2
Taksonlar arası bağlantıları doğru girin.
Girdiğiniz taksonun üst taksonunu girmeniz zorunludur. Eğer üst takson yoksa, mümkün olduğunca öncelikle üst taksonları girmeye çalışın; sonrasında daha alt taksonları girin.
3
Birden fazla kaynaktan kontrol edin.
Mümkün olduğunca ezbere iş yapmayın, girdiğiniz taksonların isimlerinin birden fazla kaynaktan kontrol edin. Alternatif (sinonim) takson adlarını girmeyi unutmayın.
4
Tekrara düşmeyin.
Aynı taksonu birden fazla defa girmediğinizden emin olun. Otomatik tamamlama sistemimiz size bu konuda yardımcı olacaktır.
5
Mümkünse, takson tanıtım yazısı (Taksonomi yazısı) girin.
Bu araç sadece taksonları sisteme girmek için geliştirilmiştir. Dolayısıyla taksonlara ait minimal bilgiye yer vermektedir. Evrim Ağacı olarak amacımız, taksonlara dair detaylı girdilerle bu projeyi zenginleştirmektir. Girdiğiniz türü daha kapsamlı tanıtmak için Taksonomi yazısı girin.
Gönder
Tür Gözlemi Ekle
Tür Seç
Fotoğraf Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, bizzat gözlediğiniz türlerin fotoğraflarını paylaşabilmeniz için geliştirilmiştir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Net ve anlaşılır görseller yükleyin.
Her zaman bir türü kusursuz netlikte fotoğraflamanız mümkün olmayabilir; ancak buraya yüklediğiniz fotoğraflardaki türlerin özellikle de vücut deseni gibi özelliklerinin rahatlıkla ayırt edilecek kadar net olması gerekmektedir.
2
Özgün olun, telif ihlali yapmayın.
Yüklediğiniz fotoğrafların telif hakları size ait olmalıdır. Başkası tarafından çekilen fotoğrafları yükleyemezsiniz. Wikimedia gibi açık kaynak organizasyonlarda yayınlanan telifsiz fotoğrafları yükleyebilirsiniz.
3
Paylaştığınız fotoğrafların telif hakkını isteyemezsiniz.
Yüklediğiniz fotoğraflar tamamen halka açık bir şekilde, sınırsız ve süresiz kullanım izniyle paylaşılacaktır. Bu fotoğraflar nedeniyle Evrim Ağacı’ndan telif veya ödeme talep etmeniz mümkün olmayacaktır. Kendi fotoğraflarınızı başka yerlerde istediğiniz gibi kullanabilirsiniz.
4
Etik kurallarına uyun.
Yüklediğiniz fotoğrafların uygunsuz olmadığından ve başkalarının haklarını ihlâl etmediğinden emin olun.
5
Takson teşhisini doğru yapın.
Yaptığınız gözlemler, spesifik taksonlarla ilişkilendirilmektedir. Takson teşhisini doğru yapmanız beklenmektedir. Taksonu bilemediğinizde, olabildiğince genel bir taksonla ilişkilendirin; örneğin türü bilmiyorsanız cins ile, cinsi bilmiyorsanız aile ile, aileyi bilmiyorsanız takım ile, vs.
Gönder
Tür Ara
Aradığınız türü bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.