Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Genler, Yüzümüze Ait Özellikleri Nasıl Kontrol Ediyor? Sadece DNA'ya Bakarak Bir İnsanın Yüzünün Neye Benzeyeceğini Tahmin Edebilir miyiz?

Genlerimizin, Yüzümüzün Özelliklerini Nasıl Belirlediğini Öğrenmek İçin 8.000 İnsanın DNA'sı İncelendi!

Genler, Yüzümüze Ait Özellikleri Nasıl Kontrol Ediyor? Sadece DNA'ya Bakarak Bir İnsanın Yüzünün Neye Benzeyeceğini Tahmin Edebilir miyiz? Pixabay
3D Sanal Yüz Resmi
6 dakika
5,186

Genlerinizin yüz tipinizi belirlediği bilgisi, ilk etapta oldukça bariz bir bilgi gibi gelebilir. Hemencecik aile fotoğraf albümüne bir göz atıp aynı burun, göz ya da çeneyi dede, nine, kuzen, hala, teyze, amca ve dayılarınızda görebilirsiniz. Peki ya hiç daha önce genetik sendromu olan biriyle karşılaştınız mı? Bu sendromlar bir ya da daha fazla gendeki zararlı değişimlerden kaynaklanmaktadır ve dolayısıyla bu bireyler genellikle kendilerine özgü yüz özelliklerine sahiplerdir. Bu da dikkatinizi çekmiş olabilir.

Genetikçilerin, en basit yüz görünümü özelliklerinin bile DNA'mızın hangi kısımları tarafından kontrol edildiği konusunda yakın geçmişe kadar neredeyse hiçbir fikirlerinin olmadığı gerçeği sizi şaşırtabilir. Bu bilgi eksikliği, yüz özelliklerinin temel insan etkileşimlerindeki önemli rolü göz önüne alındığı zaman daha da bir gurur kırıcı hale gelmekteydi. Genetik bilgiyi yüz resimleriyle birleştirebilen geniş veri setlerinin geliştirilmesi, bu alanda yapılan keşiflerin hızını dikkate değer miktarda arttırdı.

Tüm Reklamları Kapat

Peki günümüzde, yüz görünümün genetiği hakkında ne biliyoruz? Bir insanın sadece genlerine bakarak, yüzünün neye benzediğini güvenilir bir şekilde tahmin edebilir miyiz? Bu tür bir teknolojinin sağlık ve hastalıklar açısından çıkarımları nedir?

Yüz Özelliklerini Belirleyen Kaç Gen Var?

Hala bu sorunun kesin cevabına sahip değiliz; lakin Nature Genetics'te yakın geçmişte yayınlanan bir araştırma, yüz şeklinin belirgin özellikleriyle bağlantılı 130'dan fazla kromozal bölge saptayabildi.[1] Bu bölgeleri saptamak, genetiğin yüzümüzü nasıl etkilediği ve bu bilginin gelecekte insan sağlığını nasıl etkileyeceğini anlamak için önemli bir ilk adım.

Tüm Reklamları Kapat

Bu başarıya ulaşabilmek için, 8.000'den fazla bireyin DNA'larını inceleyip, yaklaşık olarak 7 milyon genetik işaretleyici (genetik kodda insanların çeşitlilik gösterdiklerinin bilindiği bölgelere verilen ad) ile üç boyutlu yüz resimlerinden elde edilen düzinelerce şekil hesaplaması arasında istatistiksel bağlantılar aradık.

Bir yüz özelliği ile bir ya da daha fazla genetik işaretleyici arasında istatistiksel bir bağlantı bulduğumuzda, bu bizi, bir kromozom üzerindeki belli bir DNA bölgesinin oldukça net bir parçasına yönlendirir. Bunun sonrasında o bölge civarında bulunan genler, burun ve dudak şekli gibi yüz özellikleri için bir numaralı adayımız hallerine gelirler - özellikle de işlevleri hakkında diğer ilişkili bilgilere sahipsek (örneğin embriyoda yüz şekillenirken aktif olup olmamaları gibi).

130'dan fazla kromozal bölge kulağa büyük bir sayı gibi gelse de, büyük olasılıkla daha her şeyin başındayız. Bu bölgelerden binlercesinin ve dolayısıyla da binlerce genin yüz görünümüne etki ettiğinin keşfedilmesi bekleniyor. Bu kromozal bölgelerdeki birçok genin o kadar minik etkileri olacak ki, bunları keşfetmemizi sağlayacak istatistiksel güce belki de asla sahip olamayacağız.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Şekil, kromozom 2'de yüz şekli ile ilişkili seçilmiş konumları gösterir. Her yüz, olası aday geni ve renk kodlu bir ısı haritası olarak görüntülenen yüz şekli üzerindeki gözlemlenen etkisini gösterir. Kırmızı, yüzün dışa doğru hareket eden bölgelerini, mavi ise içe doğru hareket eden yüz bölgelerini gösterir.
Şekil, kromozom 2'de yüz şekli ile ilişkili seçilmiş konumları gösterir. Her yüz, olası aday geni ve renk kodlu bir ısı haritası olarak görüntülenen yüz şekli üzerindeki gözlemlenen etkisini gösterir. Kırmızı, yüzün dışa doğru hareket eden bölgelerini, mavi ise içe doğru hareket eden yüz bölgelerini gösterir.
Nature Genetics

Bu Genler Hakkında Neler Biliyoruz?

Bu 130'dan fazla DNA bölgesi dahilinde kapsanan genlere toplu olarak baktığımız zaman, ilginç örüntüler ortaya çıkmaktadır.

İsteseniz de istemeseniz de burnunuz, genleriniz tarafından en çok etkilenen bölgenin bir parçası. Belki de şaşırtıcı değil; ancak beslenme alışkanlıkları gibi yaşam biçimi faktörleri tarafından yüksek derecede etkilenen bölgeler (örneğin yanaklarınız), aynı zamanda en az genetik bağlantıya sahip bölgelerdir.

Bu genlerin yüz şeklini etkileme yöntemleri hiç de tekdüze değil. Araştırmacıların bulgularına göre bazı genler yüksek derecede bölgesel etkilere sahip ve yüzün oldukça belirgin kısımlarını etkilerken, bazıları da birden fazla kısmı içeren geniş etkilere sahiptir.

Üstüne üstlük bu genlerin büyük bir kısmının vücudumuzu oluşturan diğer temel gelişimsel süreçlere (mesela kemik gelişimine) de dahil olduğu; dahası, çoğu zaman bu genlerin nadir gözlenen sendromlar ile yarık damak gibi yüz anomalilerinde bir role sahip olan genlerin ta kendileri olduğu da keşfedilmiştir.

Yüz gelişimi ile uzuv gelişimine dahil olan genler arasında büyük bir örtüşme olması ilginçtir. Bu bizlere, neden çoğu genetik sendromun hem el hem de yüz bozulmaları ile ayırt edildiği hakkında önemli bir ipucu sunabilir.[2] Başka bir tuhaf ve beklenmedik gelişme de şudur: Yüz şekline etkisi olan genlerin aynı zamanda kanserle de ilgili olabileceğine işaret eden kanıtlara rastlanmıştır. Pediyatrik onkoloji grubundan tedavi olanların ayırt edici yüz özellikleri belirtisi gösterdikleri kanıtlar göz önüne alınınca, bu oldukça ilgi çekici bir buluş sayılabilir.[3]

Tüm Reklamları Kapat

DNA'yı Kullanarak Yüzün Sahici Bir Resmi Çıkarılabilir mi?

Günümüz ya da yakın gelecekte birilerinin DNA örneğinizi alıp yüzünüzün bir resmini oluşturması pek olası değildir. Aynı herhangi bir karmaşık genetik özellikte olduğu gibi, bir bireyin yüz görünüşünü tahmin etmek çok zor bir iştir. Daha net ifade etmek gerekirse: Keşfedilen 130 küsür genetik bölge, yüz şeklindeki çeşitliliğin %10'undan da azını açıklayabilmektedir.

Lakin, yüz görünümüne dahil olan bütün genleri anlamış olsak bile tahmin etme işi yine çok büyük bir sıkıntı olurdu. Çünkü yüz şekli gibi karmaşık özellikler, basitçe birkaç ayrı genin etkisinin özetlenmesi ile belirlenmez. Yüz özellikleri biyolojik olan ve olmayan pek çok faktör tarafından etkilenir: yaş, beslenme alışkanlıkları, iklim, hormonlar, travma, hastalıklar, güneşe maruz kalma, biyomekanik etkenler ve ameliyat gibi.

Bütün bu etkenler, daha anlamaya başlama noktasında bile olmadığımız, kompleks biçimlerde genomumuzla etkileşir. Bu karmaşıklığa ek olarak, bir de genler kendi aralarında da etkileşirler; buna epistasis adı verilir ve etkileri karmaşık ve öngörülemez olabilir.[4]

Bunlardan dolayı da, DNA yoluyla bireylerin yüz özelliklerini tahmin etmeye çalışan araştırmacıların başarısız olması hiç de şaşırtıcı değildir.[5], [6] Bu, bu tarz bir öngörmenin asla mümkün olmayacağı anlamına gelmez; ama eğer biri bunu günümüzde yapabildiklerini iddia ediyor ise, buna şüphe ile bakmanız gerekir.

Tüm Reklamları Kapat

Genler ile Yüzler Arasında Bir Bağlantı Kuran Araştırmaların İnsanlara Ne Gibi Bir Katkısı Olabilir?

21. yüzyıl içerisinde tıp alanındaki en heyecan verici gelişmelerden biri de, nihai hedefi sağlık sonuçlarını geliştirmek olan, hastaların genetik bilgilerinin onlara özelleştirilmiş tedavi planları oluşturulması için kullanılmasıdır.[7]

Genlerin yüz gelişiminin zamanlaması ve orantılanmasını nasıl etkilediğinin daha iyi anlaşılması, ağız ve diş sağlığında ya da estetik ameliyatlarda tedavilerin planlanması için paha biçilmez bir araç olabilir. Örneğin; günün birinde bir çocuğun çenesinin büyüme potansiyelinin zirve yapacağı anı öğrenebilmek için genetik bilimini kullanabilirsek, diş hekimleri ve diş düzeltim uzmanları bu bilgiyi kullanarak azami etkiye sahip olarak, en ideal müdahale zamanına karar verebilirler.[8]

Benzer bir şekilde genlerin yüz özelliklerinin boyutu ve biçimini belirlemek için teker teker ve birlikte nasıl çalıştıklarını bilmek, yüz gelişim bozukluklarını düzeltmeye yönelik tasarlanan ilaç terapilerine yeni moleküler hedefler sağlayabilir.

Son olarak da, insan yüzlerini oluşturan genler hakkında daha fazla bilgiye sahip olmak bize doğuştan gelen yüz bozukluklarının temel nedenleri üzerine anlayış sağlayabilir ve bu, bu bozukluklardan etkilenen kişiler ve aileleri için yaşam kalitesini derinden etkileyebilir.

Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
36
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 9
  • Merak Uyandırıcı! 7
  • Muhteşem! 5
  • İnanılmaz 3
  • Bilim Budur! 2
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • Güldürdü 1
  • Umut Verici! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: The Conversation | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 30/03/2023 13:49:50 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/10231

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Sosyal
Gündem
Amerika Birleşik Devletleri
Doktor
Sanat
Tümör
Çağ
Göz
Kuyruk
Hasta
Biyocoğrafya
Makine
Yaşam
Evrim Ağacı Duyurusu
İmmünoloji
Çevre
Yapay Zeka
Beslenme Davranışları
Hamile
Kadın
Doğal Seçilim
Yemek
İnsanlar
Neandertal
Bağırsak
Radyasyon
Fotosentez
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
T. Conversation, et al. Genler, Yüzümüze Ait Özellikleri Nasıl Kontrol Ediyor? Sadece DNA'ya Bakarak Bir İnsanın Yüzünün Neye Benzeyeceğini Tahmin Edebilir miyiz?. (9 Mart 2021). Alındığı Tarih: 30 Mart 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/10231
Conversation, T., Gür, T. M., Bakırcı, Ç. M. (2021, March 09). Genler, Yüzümüze Ait Özellikleri Nasıl Kontrol Ediyor? Sadece DNA'ya Bakarak Bir İnsanın Yüzünün Neye Benzeyeceğini Tahmin Edebilir miyiz?. Evrim Ağacı. Retrieved March 30, 2023. from https://evrimagaci.org/s/10231
T. Conversation, et al. “Genler, Yüzümüze Ait Özellikleri Nasıl Kontrol Ediyor? Sadece DNA'ya Bakarak Bir İnsanın Yüzünün Neye Benzeyeceğini Tahmin Edebilir miyiz?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Tuğçem Müge Gür, Evrim Ağacı, 09 Mar. 2021, https://evrimagaci.org/s/10231.
Conversation, The. Gür, Tuğçem Müge. Bakırcı, Çağrı Mert. “Genler, Yüzümüze Ait Özellikleri Nasıl Kontrol Ediyor? Sadece DNA'ya Bakarak Bir İnsanın Yüzünün Neye Benzeyeceğini Tahmin Edebilir miyiz?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Tuğçem Müge Gür. Evrim Ağacı, March 09, 2021. https://evrimagaci.org/s/10231.

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close
Geri Bildirim Gönder
Paylaş
Reklamsız Deneyim

Evrim Ağacı'ndaki reklamları, bütçenize uygun bir şekilde, kendi seçtiğiniz bir süre boyunca kapatabilirsiniz. Tek yapmanız gereken, kaç ay boyunca kapatmak istediğinizi aşağıdaki kutuya girip tek seferlik ödemenizi tamamlamak:

10₺/ay
x
ay
= 30
3 Aylık Reklamsız Deneyimi Başlat
Evrim Ağacı'nda ücretsiz üyelik oluşturan ve sitemizi üye girişi yaparak kullanan kullanıcılarımızdaki reklamların %50 daha az olduğunu, Kreosus/Patreon/YouTube destekçilerimizinse sitemizi tamamen reklamsız kullanabildiğini biliyor muydunuz? Size uygun seçeneği aşağıdan seçebilirsiniz:
Evrim Ağacı Destekçilerine Katıl
Zaten Kreosus/Patreon/Youtube Destekçisiyim
Reklamsız Deneyim
Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Destek Ol

Devamını Oku
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara
Moderatöre Bildir

Raporlama sisteminin amacı, platformu uygunsuz biçimde kullananların önüne geçmektir. Lütfen bir içeriği, sadece düşük kaliteli olduğunu veya soruya cevap olmadığını düşündüğünüz raporlamayınız; bu raporlar kabul edilmeyecektir. Bunun yerine daha kaliteli cevapları kendiniz girmeye çalışın veya size sunulan (oylama gibi) diğer araçlar ile daha kaliteli cevaplara teşvik edin. Kalitesiz bulduğunuz içerikleri eleyebileceğiniz, kalitelileri daha ön plana çıkarabileceğiniz yeni araçlar geliştirmekteyiz.

Kural İhlali Seç
Öncül Ekle
Sonuç Ekle
Mantık Hatası Seç
Kural İhlali Seç
Soru Sor
Aşağıdaki "Soru" kutusunu sadece soru sormak için kullanınız. Bu kutuya soru formatında olmayan hiçbir cümle girmeyiniz. Sorunuzla ilgili ek bilgiler vermek isterseniz, "Açıklama" kısmına girebilirsiniz. Soru kısmının soru cümlesi haricindeki kullanımları sorunuzun silinmesine ve UP kaybetmenize neden olabilir.
Görsel Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, aklınıza takılan soruları sorabilmeniz ve diğerlerinin sorularını yanıtlayabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Gerçekten soru sorun, imâdan ve yüklü sorulardan kaçının.
Sorularınızın amacı nesnel olarak gerçeği öğrenmek veya fikir almak olmalıdır. Şahsi kanaatinizle ilgili mesaj vermek için kullanmayın; yüklü soru sormayın.
2
Bilim kimliğinizi kullanın.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla sorular ve cevaplar, bilimsel perspektifi yansıtmalıdır. Geçerli bilimsel kaynaklarla doğrulanamayan bilgiler veya reklamlar silinebilir.
3
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Sahtebilimi desteklemek yasaktır.
Sahtebilim kategorisi altında konuyla ilgili sorular sorabilirsiniz; ancak bilimsel geçerliliği bulunmayan sahtebilim konularını destekleyen sorular veya cevaplar paylaşmayın.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Soru Ara
Aradığınız soruyu bulamadıysanız buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Alıntı Ekle
Eser Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Formu olabildiğince eksiksiz doldurun.
Girdiğiniz sözün/alıntının kaynağı ne kadar açıksa o kadar iyi. Açıklama kısmına kitabın sayfa sayısını veya filmin saat/dakika/saniye bilgisini girebilirsiniz.
2
Anonimden kaçının.
Bazı sözler/alıntılar anonim olabilir. Fakat sözün anonimliğini doğrulamaksızın, bilmediğiniz her söze/alıntıya anonim yazmayın. Bu tür girdiler silinebilir.
3
Kaynağı araştırın ve sorgulayın.
Sayısız söz/alıntı, gerçekte o sözü hiçbir zaman söylememiş/yazmamış kişilere, hatalı bir şekilde atfediliyor. Paylaşımınızın site geneline yayılabilmesi için kaliteli kaynaklar kullanın ve kaynaklarınızı sorgulayın.
4
Ofansif ve entelektüel düşünceden uzak sözler yasaktır.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Sözlerinizi tırnak (") içine almayın.
Sistemimiz formatı otomatik olarak ayarlayacaktır.
Gönder
Tavsiye Et
Aşağıdaki kutuya, [ESER ADI] isimli [KİTABI/FİLMİ] neden tavsiye ettiğini girebilirsin. Ne kadar detaylı ve kapsamlı bir analiz yaparsan, bu eseri [OKUMAK/İZLEMEK] isteyenleri o kadar doğru ve fazla bilgilendirmiş olacaksın. Tavsiyenin sadece negatif içerikte olamayacağını, eğer bu sistemi kullanıyorsan tavsiye ettiğin içeriğin pozitif taraflarından bahsetmek zorunda olduğunu lütfen unutma. Yapıcı eleştiri hakkında daha fazla bilgi almak için burayı okuyabilirsin.
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform; okuduğunuz kitaplara, izlediğiniz filmlere/belgesellere veya takip ettiğiniz YouTube kanallarına yönelik tavsiylerinizi ve/veya yapıcı eleştirel fikirlerinizi girebilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Önceliğimiz pozitif tavsiyelerdir.
Bu platformu, beğenmediğiniz eserleri yermek için değil, beğendiğiniz eserleri başkalarına tanıtmak için kullanmaya öncelik veriniz. Sadece negatif girdileri olduğu tespit edilenler platformdan geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
2
Tavsiyenizin içeriği sadece negatif olamaz.
Tavsiye yazdığınız eserleri olabildiğince objektif bir gözlükle anlatmanız beklenmektedir. Dolayısıyla bir eseri beğenmediyseniz bile, tavsiyenizde eserin pozitif taraflarından da bahsetmeniz gerekmektedir.
3
Negatif eleştiriler yapıcı olmak zorundadır.
Eğer tavsiyenizin ana tonu negatif olacaksa, tüm eleştirileriniz yapıcı nitelikte olmak zorundadır. Yapıcı bir tarafı olmayan veya tamamen yıkıcı içerikte olan eleştiriler silinebilir ve yazarlar geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
4
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Eser Ara
Aradığınız eseri bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.
Tür Ekle
Üst Takson Seç
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, yaşamış ve yaşayan bütün türleri filogenetik olarak sınıflandırdığımız ve tanıttığımız Yaşam Ağacı projemize, henüz girilmemiş taksonları girebilmeniz için geliştirdiğimiz bir platformdur. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Takson adlarını doğru yazdığınızdan emin olun.
Taksonların sadece ilk harfleri büyük yazılmalıdır. Latince tür adlarında, cins adının ilk harfi büyük, diğer bütün harfler küçük olmalıdır (Örn: Canis lupus domesticus). Türkçe adlarda da sadece ilk harf büyük yazılmalıdır (Örn: Evcil köpek).
2
Taksonlar arası bağlantıları doğru girin.
Girdiğiniz taksonun üst taksonunu girmeniz zorunludur. Eğer üst takson yoksa, mümkün olduğunca öncelikle üst taksonları girmeye çalışın; sonrasında daha alt taksonları girin.
3
Birden fazla kaynaktan kontrol edin.
Mümkün olduğunca ezbere iş yapmayın, girdiğiniz taksonların isimlerinin birden fazla kaynaktan kontrol edin. Alternatif (sinonim) takson adlarını girmeyi unutmayın.
4
Tekrara düşmeyin.
Aynı taksonu birden fazla defa girmediğinizden emin olun. Otomatik tamamlama sistemimiz size bu konuda yardımcı olacaktır.
5
Mümkünse, takson tanıtım yazısı (Taksonomi yazısı) girin.
Bu araç sadece taksonları sisteme girmek için geliştirilmiştir. Dolayısıyla taksonlara ait minimal bilgiye yer vermektedir. Evrim Ağacı olarak amacımız, taksonlara dair detaylı girdilerle bu projeyi zenginleştirmektir. Girdiğiniz türü daha kapsamlı tanıtmak için Taksonomi yazısı girin.
Gönder
Tür Gözlemi Ekle
Tür Seç
Fotoğraf Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, bizzat gözlediğiniz türlerin fotoğraflarını paylaşabilmeniz için geliştirilmiştir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Net ve anlaşılır görseller yükleyin.
Her zaman bir türü kusursuz netlikte fotoğraflamanız mümkün olmayabilir; ancak buraya yüklediğiniz fotoğraflardaki türlerin özellikle de vücut deseni gibi özelliklerinin rahatlıkla ayırt edilecek kadar net olması gerekmektedir.
2
Özgün olun, telif ihlali yapmayın.
Yüklediğiniz fotoğrafların telif hakları size ait olmalıdır. Başkası tarafından çekilen fotoğrafları yükleyemezsiniz. Wikimedia gibi açık kaynak organizasyonlarda yayınlanan telifsiz fotoğrafları yükleyebilirsiniz.
3
Paylaştığınız fotoğrafların telif hakkını isteyemezsiniz.
Yüklediğiniz fotoğraflar tamamen halka açık bir şekilde, sınırsız ve süresiz kullanım izniyle paylaşılacaktır. Bu fotoğraflar nedeniyle Evrim Ağacı’ndan telif veya ödeme talep etmeniz mümkün olmayacaktır. Kendi fotoğraflarınızı başka yerlerde istediğiniz gibi kullanabilirsiniz.
4
Etik kurallarına uyun.
Yüklediğiniz fotoğrafların uygunsuz olmadığından ve başkalarının haklarını ihlâl etmediğinden emin olun.
5
Takson teşhisini doğru yapın.
Yaptığınız gözlemler, spesifik taksonlarla ilişkilendirilmektedir. Takson teşhisini doğru yapmanız beklenmektedir. Taksonu bilemediğinizde, olabildiğince genel bir taksonla ilişkilendirin; örneğin türü bilmiyorsanız cins ile, cinsi bilmiyorsanız aile ile, aileyi bilmiyorsanız takım ile, vs.
Gönder
Tür Ara
Aradığınız türü bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.