Genetiği Değiştirilmiş Pirinçler, Mars'ta Yetiştirilebilir!

Andy Weir'in çok satan Marslı adlı kitabında botanist Mark Watney, mahsur kaldığı Mars'ta bitki yetiştirmeye çalışıyordu. Kitapta ilk denenen bitki patates olsa da 54. Ay ve Gezegen Bilimi Konferansında sunulan çalışmaya göre Mars'ta pirinç yetiştirmek çok daha kolay olabilir!

Yeni bir araştırmada stresle ilgili genlerin kontrol edilmesi durumunda pirincin Mars toprağında büyüyebileceği gözlendi. Araştırma ekibi, NASA ve Jet Propulsion Laboratory'den bilim insanlarının geliştirdiği Mojave Çölü'nden alınan bazaltça zengin toprağı kullanarak Mars toprağını simüle etmeyi başardı.

Sonrasında ekip biri yabani, ikisi genetik olarak değiştirilmiş pirinç varyasyonunu bu toprakta yetiştirmeye başladı. Genetiği değiştirilen varyasyonda pirinçler kuraklık, şeker açlığı veya tuzluluk gibi stres durumlarına karşı daha iyi yanıt verebilmek üzere tasarlanmıştı. Bu varyasyonların her birinden MMS'de, normal toprakta ve bu ikisinin bir karışımında birer örnek yetiştirildi.

Bazaltça zengin topraklarda yetiştirilen pirinç bitkileri büyüyebilse de klasik toprakta büyüyen pirinçler kadar gelişemediler. Bazaltça zengin toprağın çeyreği alınıp yerine klasik toprak koyulduğunda ise pirinçlerin daha iyi geliştiği gözlendi.

Araştırma ekibi aynı zamanda topraktaki perklorat oranı üzerinde de deneyler yaptı. Bu deneylerde kilogram başına 3 gram perklorat bulunan topraklarda herhangi bir bitkinin gelişemeyeceği, ancak mutasyona uğramış suşların kilogramda 1 gramlık oranda bile büyüyebileceği tespit edildi.

Daha ileri araştırmalarda ise Mars toprağına benzeyen daha yeni bir toprak olan Mars Küresel Simülantı ile deneyler yapılacak. Bunun yanı sıra tuz toleransı daha yüksek suşlarla da denemeler yapılması planlanıyor. Ayrıca topraktaki perkloratın ne kadarının bitkiye geçtiği de araştırmaların önemli bir parçası olmalı.

Araştırmacılar, ilerleyen evrelerde pirinçleri Mars'ın atmosferini ve sıcaklığını taklit eden bir simülasyonda yetiştirmeyi de denemek istiyor.

Üstelik, insanlık Mars'a gidemese bile bu araştırmanın Dünya üzerinde etkileri olabilir. Araştırmanın yazarlarından Arkansas Uzay ve Gezegen Bilimleri Merkezinde doktora sonrası araştırmacı olan Abhilash Ramachandran, topraktaki tuzluluk oranının yüksek olduğu bir bölgede çalışan Avustralyalı bir araştırmacıyla görüştüğünü ve bu çalışmanın Dünya üzerindeki tuz yoğunluğu yüksek bölgelerde bitki yetiştirilmesi için de kullanılabileceği fikrini edindiğini söylüyor ve ekliyor:

Tohumları Mars'a göndermeden önce, Dünya'daki böyle alanlarda nasıl yetiştiklerini inceleyebiliriz.

Araştırmanın yazarlarından Hücresel ve Moleküler Biyoloji alanında doktora öğrencisi olan Peter James Gann ise araştırmanın Ramachandran ile bir öğrenci kulübünde tanışması sonucu başladığını belirtiyor:

Tanıştığımızda Ramachandran üniversiteye yeni gelmişti ve birbirimize laboratuvarlarımızda neler yaptığımızı anlatıyorduk. Onun gezegen bilimlerinde, benimse moleküler biyoloji alanında çalışıyor olmam bizi böyle bir araştırma yapmaya itti. Bir bardak kahve veya bira eşliğinde bir yabancıyla yaptığınız sohbet, ilginç araştırma fikirleri doğurabiliyor. Harika değil mi?