Garip Solucanımsı Fosil Nihayet Evrim Ağacı'ndaki Yerini Buldu!

Bulunan en tuhaf görünümlü fosillerden biri, bacakları ve dikenleri olan, kafası kuyruğundan ayırt edilemeyen solucan benzeri bir yaratık, kendisini ilk defa modern hayvanlar grubuyla ilişkilendiren evrimsel Yaşam Ağacı'nda yerini buldu. Başka dünyalara ait görüntüsü sebebiyle Hallucigenia olarak bilinen hayvan modern hayvanlar ile olan ilişkisi belli olmadığından "evrimin uyumsuzu" olarak görülüyordu.

Cambridge Üniversitesinden araştırmacılar Onychophoran grubu olarak da bilinen, tropik ormanlarda yaşayan solucan benzeri küçük bir hayvan grubu olan modern kadife solucanlarıyla Hallucigenia arasında önemli bir bağ keşfetti. Sonuçlar Nature dergisinin Ağustos 2014 sayısı online versiyonunda yayınlandı.

Genelde Lobopodianlar olarak bilinen diğer modern bacaklı solucanlar ile Hallucigenia'nın benzerliği çok tartışmalı bir konuydu. Ayrıca Hallucigenia'nın evrimsel yerini bulmak modern hayvanlarla benzer bariz karakteristik özelliklerin bulunamaması dolayısıyla oldukça zordu. Dahası 1970lerde tanımlanan Hallucigenia hakkında ilk yorumlamalar onu hem ters hem de tepetaklak şekilde tanımlamıştı. Yaratığın sırtındaki dikenler bacak olarak düşünülmüş, bacakları da sırt boyunca uzanan dokunaçlar olarak görülmüştü. Ayrıca kafası kuyruğu sanılmıştı. 

Hallucigenia yaklaşık 505 milyon yıl önce, hızlı bir evrime ev sahipliği yapan ve çoğu modern hayvan grubunun fosil kayıtlarının ortaya çıktığı Kambriyen Patlaması sırasında yaşadı. Bu fosiller Dünya'nın Kambriyen fosilleri açısından en zengin yerlerinden biri olan Kanada'nın Rocky Dağları'ndanki Burgess Şişt'inden geliyor.

Bilim kurgu ürünü gibi görünen Hallucigenia, sırtında bir sıra sert dikene ve yedi-sekiz çift pençeye sahipti. Bu hayvanlar 5 ile 35 milimetre uzunluğundaydı ve Kambriyen okyanuslarının tabanlarında yaşıyorlardı. Yeni bir araştırma Matruşka'ya benzer içiçe bir katiküle (tırnağa benzer sert bir yapı) sahip kadife solucanlarıyla Hallucigenia'nın pençeleri arasında yakın bir ilişki olduğunu ortaya çıkardı. Kadife solucanlarındaki bu içiçe yapı aynı zamanda çiğnemek için kullanılan bacaklardan ibaret olan çenelerinde de görülüyor. Cambridge Üniversitesi Yeryüzü Bilimlerinden Dr. Martin Smith şöyle söylüyor:

Genelde modern hayvan gruplarının tamamen Kambriyen Patlaması sırasında ortaya çıktığı düşünülüyor. Oysa evrim aşamalı bir süreç; bugünün karmaşık anatomileri adım adım, her seferinde bir özellik ile oluştu. Hallucigenia gibi arada kalmış fosillerle hayvan gruplarının modern beden planlarının ne denli farklı olduğunu belirleyebiliriz.

Geçmişte Hallucigenia'nın kadife solucanların atası olduğu düşünülse de onları bağlayan keskin karakteristik özellikleri keşfetmek oldukça zorlayıcıydı ve pençeleri daha önce detaylı olarak incelenmemişti. Tarih öncesi ve yaşayan canlıların incelenmesi sonucunda araştırmacılar pençelerin Hallucigenia ve kadife soluncalarını bir araya getiren nokta olduğunu keşfetti.

Kambriyen fosilleri karmaşık hayvanların kökenleri hakkında yeni bilgiler vermeye devam ediyor ve yüksek çözünürlüklü görselleştirme teknikleri ile yaşayan organizmalar hakkında edinilen bilgiler araştırmacıların ilkel canlıların esrarengiz evrimini gün ışığına çıkarmasında büyük önem taşıyor. Araştırmanın yardımcı yazarı Dr. Javier Ortega-Hernandez şöyle anlatıyor:

Bu çalışmanın heyecan verici bir sonucu da güncel anthropodların (örümcekler, böcekler ve kabukluları içeren bir grup) evrim ağacı anlayışımızı alt üst etmesi oldu. Çoğu gen bazlı araştırma kadife solucanları ile anthropodların yakından ilişkili olduğunu öne sürüyordu ancak uzak çekimi ve sıfır derece altında yaşayabilme gibi özellikleriyle bilinen oldukça sağlam mikroskobik hayvanlar olan terdigradeler (ya da su ayılarına) yakın olduğu ortaya çıktı. Bu da kadife solucanlarıyla anthropodların uzaktan kuzen konumuna getiriyor.

Dr. Smith ise şunları ekliyor: 

Hallucigenia'nın kendine has pençeleri uzun zamandır devam eden ateşli bir evrimsel biyoloji tartışmasına son veren baş karakterler ve diğer problemli Kambriyen varlıklarının gizeminin çözülmesine bile yardımcı olabilirler.

Çeviren: Gizem Şentürk