Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Gaia BH1: Dünya'ya En Yakın Kara Delik Rekoru Kırıldı!

Gaia BH1: Dünya'ya En Yakın Kara Delik Rekoru Kırıldı! Gemini Gözlemevi
Gaia BH1 ikili sisteminin bir tasviri.
4 dakika
25,982
Tarihi Geçmiş Haber

Bu haber 1 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.

Tüm Reklamları Kapat

Harvard & Smithsonian Astrofizik Merkezi ve Max Planck Astronomi Enstitüsü'nde görev alan Kareem El-Badry ve ekibi, Gaia uzay aracından gelen veriler doğrultusunda Dünya'ya en yakın kara deliği keşfettiklerini duyurdu!

Dünya'ya sadece 1560 ışık yılı uzaklıkta bulunan ve Güneş'ten 10 kat daha fazla kütleye sahip olan Gaia BH1, Dünya'ya en yakın kara delik rekorunun eski sahibine göre Dünya'ya yaklaşık iki kat daha yakın. Araştırmacılar, yıldız kütleli bu kara deliğin "kozmik arka bahçemizde" sayılabilecek kadar yakın mesafede olduğunu söylüyor.

Tüm Reklamları Kapat

Ancak Gaia BH1'i özel kılan tek şey bu değil. Kara delik; kendisine hemen hemen Dünya ile Güneş arasındaki mesafe kadar uzaklıkta bulunan, Güneş benzeri bir yıldız ile birlikte bulunuyor. El-Badry bu konuda şöyle konuşuyor:

Güneş Sistemi'ni alın, Güneş'in olduğu yere bir kara delik koyun, Dünya'nın olduğu yere de Güneş'i koyun; yeni bulduğumuz sistemi elde edeceksiniz. Bunun gibi sistemlerin tespit edildiğine dair birçok iddia olmasına rağmen bu keşiflerin neredeyse tamamı daha sonradan çürütülmüştü. Bu, galaksimizdeki yıldız kütleli bir kara deliğin etrafında geniş bir yörüngede dönen Güneş benzeri bir yıldızın ilk kesin tespitidir.

Gaia BH1'in Keşfi

Gaia BH1'in bize en yakın kara delik olmasına rağmen henüz keşfedilmesinin en büyük sebebi "beslenmeyen bir kara delik" olmasıdır. Doğalarından ötürü kara delikleri keşfetmek oldukça zordur. Ancak etrafındaki materyalleri içine çekerek beslenen bir kara delik, ironik şekilde evrendeki en parlak cisimlerden biri haline gelir. Öyle ki yaydığı ışınlar, milyonlarca ışık yılı uzaklıktan tespit edilebilir.

Tüm Reklamları Kapat

Aktif olarak beslenen kara deliklerin etrafında bir akresyon diski bulunur. Buradaki materyaller, gazlar ve tozlar çok hızlı bir şekilde hareket eder ve birbirlerine çarpar, sürtünür. Bu da diskin parlamasına ve güçlü ışınlar yaymasına sebep olur.
Aktif olarak beslenen kara deliklerin etrafında bir akresyon diski bulunur. Buradaki materyaller, gazlar ve tozlar çok hızlı bir şekilde hareket eder ve birbirlerine çarpar, sürtünür. Bu da diskin parlamasına ve güçlü ışınlar yaymasına sebep olur.
NASA

Bu yüzden araştırmacılar, Gaia BH1'i tespit edebilmek için yeni bir alternatif yöntem kullandılar. Galaksimizin üyeleri olan 2 milyar yıldızın konumlarını, hızlarını ve yörüngelerini detaylı olarak haritalayan Avrupa Uzay Ajansı (ESA) 'ya ait Gaia uzay aracı tarafından toplanan verileri incelediler. Araştırma ekibinin başındaki El-Badry şunları söyledi:

Son dört yıldır çok çeşitli veri kümeleri ve yöntemler kullanarak hareketsiz kara delikleri arıyorum. Bana (ve başkalarına) ait önceki girişimler ancak kara delik kılığına giren bir ikili sistem yelpazesi ortaya çıkarabildi, ancak bu sefer aramamız ilk kez meyve veriyor.

Bu çalışmada hakkında veri toplanan yıldızlardan birisi de Gaia BH1 ile birlikte bir ikili sistem oluşturan bu yıldızdı. Kuzey Gemini Gözlemevi'nin de doğruladığı veriler, çok büyük ve görünmeyen bir cismin yıldızın yörüngesinde düzensizliklere sebep olduğunu ve bu cismin her 186 Dünya gününde bir sistemin kütle merkezinin etrafındaki yörüngesini tamamladığını göstermektedir. El-Badry bu konuda şunları söylemiştir:

Sistemin bir kara delik içerdiğine dair ilk belirtileri aldığımızda iki nesnenin yörüngelerindeki en yakın mesafeye gelmesine sadece bir hafta vardı. Cisimlerin birbirine en yakın olduğu noktada yapılan ölçümler, ikili bir sistemde doğru kütle tahminleri yapmak için gereklidir. Bu nedenle Gemini'nin kısa bir zaman ölçeğinde gözlem sağlama yeteneği, projenin başarısı için kritik öneme sahipti. Mesafenin en aza indiği o kısa dönemeci kaçırmış olsaydık bir yıl daha beklememiz gerekecekti.

Teorik Modellerdeki Potansiyel Eksiklikler

Bu ilgi çekici keşif, birçok soruyu da beraberinde getiriyor. Bilim insanlarına göre Gaia BH1'i oluşturan ata yıldız Güneş'ten 20 kat daha kütleli olmalıdır. Ancak eğer bu doğruysa, yıldız sadece birkaç milyon yıl yaşamalıdır. Bu bir yıldız için çok kısa bir ömürdür. Ayrıca bu varsayıma göre yıldızın, süpernova geçirip kara deliğe dönüşmeden önce süperdev evresinde iken kendisine eşlik eden komşusunu yutmuş olması gerekirdi. Ancak gözlemlerde de açıkça görülebileceği gibi, yutulmuş olması gereken yoldaş yıldız hala orada.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Bu durum, teorik modellerimizde bazı eksiklikler olabileceği anlamına geliyor. El-Badry bu konuda şunları söylüyor:

Bu sistemin standart ikili sistem evrimi modelleriyle uyum sağlamaması ilginçtir. Bu durum, bu ikili sistemin nasıl oluştuğu ve bu hareketsiz karadeliklerden kaç tanesinin orada olduğu hakkında pek çok soru ortaya çıkarıyor.

ABD Ulusal Bilim Vakfı üyesi ve Gemini Gözlemevi çalışanı Martin Still de bu konuya şöyle değiniyor:

Bu durum galaksimizde varlığını tahmin ettiğimiz hareketsiz karadeliklerin ileride keşfedilebileceğini müjdelese de gözlemler, aynı zamanda çözülmesi gereken bir gizemi ortaya çıkarıyor: Bu ikili sistemdeki refakatçi yıldız, ortak bir geçmişi paylaştığı komşusunun egzotikliğine rağmen neden tamamen normal bir hayat sürüyor?
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
96
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

Feragatname: Evrim Ağacı, doğrudan üniversiteler, akademik dergiler veya resmi bilim kurumları tarafından yayınlanan bu basın açıklamalarını temel editöryal düzenlemeden geçirmektedir; ancak açıklamaların isabetliliğinden sorumlu değildir. Basın açıklaması konusundaki sorularınızı aşağıdaki medya irtibat kişisine yöneltebilirsiniz.

Medya İrtibat

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • İnanılmaz 40
  • Merak Uyandırıcı! 19
  • Bilim Budur! 10
  • Umut Verici! 8
  • Tebrikler! 6
  • Korkutucu! 4
  • Muhteşem! 3
  • Güldürdü 1
  • Üzücü! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Sıkça Sorulan Sorular

4 Kasım 2022 itibariyle Dünya'ya en yakın kara delik Gaia BH1 olarak saptanmıştır.

Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2024 05:39:46 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/13473

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
S. B. Evren, et al. Gaia BH1: Dünya'ya En Yakın Kara Delik Rekoru Kırıldı!. (11 Aralık 2022). Alındığı Tarih: 29 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/13473
Evren, S. B., Alparslan, E. (2022, December 11). Gaia BH1: Dünya'ya En Yakın Kara Delik Rekoru Kırıldı!. Evrim Ağacı. Retrieved March 29, 2024. from https://evrimagaci.org/s/13473
S. B. Evren, et al. “Gaia BH1: Dünya'ya En Yakın Kara Delik Rekoru Kırıldı!.” Edited by Eda Alparslan. Evrim Ağacı, 11 Dec. 2022, https://evrimagaci.org/s/13473.
Evren, Sadık Berk. Alparslan, Eda. “Gaia BH1: Dünya'ya En Yakın Kara Delik Rekoru Kırıldı!.” Edited by Eda Alparslan. Evrim Ağacı, December 11, 2022. https://evrimagaci.org/s/13473.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close