Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Fransız İhtilali Nedir? Fransa'da Monarşi Nasıl Devrildi?

6 dakika
28,267
Fransız İhtilali Nedir? Fransa'da Monarşi Nasıl Devrildi? Fransız İhtilali.
Tüm Reklamları Kapat

Fransız İhtilali, 1789'da başlayıp 1790'ların sonunda Napolyon'un yükselişiyle sona eren oldukça etkili tarihi bir olaydır. Bu dönemde Fransız vatandaşları, politik görüşlerinde kökten bir değişime gitmiş ve yüzyıllardır devam eden monarşi ve feodal sisteme karşı çıkmıştır.

Ayaklanmanın başlangıç noktası, Fransız aristokrasisine ve eşi Marie Antoinette gibi kendisi de giyotinle idam edilen Kral 16.Louis'nin ekonomik politikalarına duyulan antipatidir. Fransız Devrimi sonrasında Fransa'da yaşanan Terör Dönemi ile ülkede büyük miktarda kan dökülmüş olsa da Fransız halkı bu devrimle birlikte iradesinin gücünü fark etmiş ve modern demokrasinin temelini atmıştır.

Fransız İhtilalinin Başlangıcı

18. yüzyılın sonlarında Fransa'nın Amerikan Devrimi'ne pahalıya mal olan katılımı, Kral 16. Louis ve eşinin savurgan harcamalarıyla birleşince Fransa iflasın eşiğine gelmişti. Kraliyet hazinesi tükenmiş; birkaç yıldır süren kötü hasat, kuraklık, büyükbaş hayvan hastalıkları ve hızla artan ekmek fiyatları gibi etkenler köylüler ve kent yoksulları arasında büyük bir huzursuzluğa yol açmıştı. Halk kendisinden ağır vergiler alıp karşılığında kendilerine hiçbir faydası dokunmayan rejime karşı çaresizliklerini ve kızgınlıklarını isyan edip grev yaparak ve etrafı yağmalayarak göstermeye başlamıştı.

Tüm Reklamları Kapat

1786 sonbaharında, Kral 16.Louis'nin mali işler sorumlusu Charles Alexandre de Calonne, aristokrat sınıfların artık muaf tutulmayacağı evrensel bir arazi vergisini içeren bir reform paketi önerdi. Bu reformlara destek toplamak ve giderek büyüyen aristokrat isyanının önüne geçmek için kral; 1614'ten beri ilk kez Fransa'nın din adamlarını, soylularını ve orta sınıfını temsil eden bir kurul olan Genel Meclisi toplantıya çağırdı.

Toplantının 5 Mayıs 1789'da yapılması planlanmıştı. Toplantıya kadar din adamları, soylular ve orta sınıfı temsil eden üç kamara, krala sunmak üzere şikâyet listeleri hazırlayacaktı. Oysa Fransa'nın nüfus yapısı meclisin son toplandığı tarih olan 1614'ten bu yana önemli ölçüde değişmişti. Üçüncü kamaranın orta sınıf üyeleri artık halkın %98'ini temsil ediyordu ancak yine de diğer iki kamaraya karşı azınlık durumundalardı.

Üçüncü Kamara, 5 Mayıs'taki toplantı öncesinde eşit temsil ve soylu vetosunun kaldırılması için destek toplamaya başladı. Başka bir deyişle, statüye göre değil nüfus çoğunluğuna göre oylama istiyorlardı. Her üç kamara da mali ve adli reformun yanı sıra daha temsili bir hükümet biçimine geçilmesini istiyordu. Ancak özellikle soylular geleneksel sistem sayesinde uzun süredir sahip oldukları ayrıcalıklardan vazgeçmek niyetinde değildi.

Tenis Kortu Yemini

Genel Meclis Versailles'da toplandığında oylama sürecine ilişkin kamuoyuna açık tartışmalar üç kamara arasında açık bir düşmanlığa dönüşmüş, toplantının asıl amacını ve toplantıyı düzenleyen kralın otoritesini gölgede bırakmıştı. Görüşmelerin bir sonuca varamadığı 17 Haziran'da Üçüncü Kamara tek başına toplandı ve kendilerini Ulusal Meclis ilan etti; üç gün sonra da yakındaki kapalı bir tenis kortunda bir araya gelerek Tenis Kortu Yemini olarak bilinen yeminlerini ettiler ve anayasal reform gerçekleşene kadar dağılmayacaklarına dair söz verdiler. Bir hafta içinde ruhban sınıfı milletvekillerinin çoğu ve 47 liberal soylu bu yeni meclise katıldı. 27 Haziran'da 17. Louis isteksizce de olsa her üç kamarayı da yeni Ulusal Meclis'e dahil etti.

Tüm Reklamları Kapat

Bastille Kalesi

12 Haziran'da Ulusal Meclis Versailles'da toplanmaya devam ederken, başkenti korku ve şiddet sardı. Parisliler her ne kadar kraliyet iktidarının sona ermesinden heyecan duysalar da yaklaşmakta olan bir askeri darbeye dair söylentiler dolaşmaya başlayınca paniğe kapıldılar.

Halkın isyanı, 14 Temmuz'da isyancıların barut ve silahları ele geçirmek amacıyla Bastille Kalesi'ne saldırmasıyla doruğa ulaştı; birçok kişi bugün Fransa'da ulusal bir bayram olarak anılan bu olayı Fransız Devrimi'nin başlangıcı olarak kabul etmektedir.

Her 14 Temmuz günü Fransa'da Bastille Günü olarak kutlanır.
Her 14 Temmuz günü Fransa'da Bastille Günü olarak kutlanır.
History

Devrimci coşku kısa sürede tüm ülkeyi sardı. Yıllarca süren sömürüye karşı ayaklanan köylüler vergi tahsildarlarının, toprak ağalarının ve aristokrat seçkinlerin evlerini yağmaladı ve yaktı.

Büyük Korku olarak bilinen çiftçi ayaklanması, soyluların Fransa'dan giderek artan göçünü hızlandırdı. Bu durum Ulusal Kurucu Meclisin 4 Ağustos 1789'da feodalizmi kaldırmasına ilham vererek, tarihçi Georges Lefebvre'nin daha sonra "Eski düzenin ölüm belgesi" olarak adlandıracağı belgenin imzalanmasına yol açtı.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.

Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirgesi

Ağustos sonunda Meclis, Jean-Jacques Rousseau gibi Aydınlanma düşünürlerinin felsefi ve siyasi fikirlerine dayanan demokratik ilkelerden oluşan İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirgesini kabul etti. Belge; eski rejim yerine fırsat eşitliği, ifade özgürlüğü, halk egemenliği ve temsili hükümete dayalı bir sistem taahhüt ediyordu.

Meclis üyeleri aylarca Fransa'nın yeni siyasi ortamının şekli ve genişliği hakkında temel sorularla boğuştu. Örneğin, meclis üyelerinin seçiminden kim sorumlu olacaktı? Din adamlarının Roma Katolik Kilisesi'ne mi yoksa Fransız hükümetine mi bağlılık borcu olacaktı? Belki de en önemlisi, Haziran 1791'de ülkeden kaçma girişiminin başarısızlıkla sonuçlanmasının ardından imajı daha da zayıflayan kral hangi yetkilere sahip olacaktı?

Fransa'nın 3 Eylül 1791'de kabul edilen ilk yazılı anayasası, kralın veto yetkisine sahip olduğu ve bakanları atayabildiği anayasal bir monarşi kurdu. Ancak bu uzlaşma Maximilien de Robespierre, Camille Desmoulins ve Georges Danton gibi radikallerin hoşuna gitmemişti. Böylece bu isimler daha cumhuriyetçi bir hükümet biçimi ve 16. Louis'nin yargılanması için halk desteği toplamaya başladılar.

Fransız Devriminin Radikalleşmesi

Nisan 1792'de yeni seçilen Yasama Meclisi, Fransa'dan kaçan göçmenlerin buralarda devrim karşıtı ittifaklar kurduğuna inandığı Avusturya ve Prusya'ya savaş ilan etti. Bu savaş yoluyla, devrimci fikirlerini Avrupa'ya yaymayı da umuyorlardı.

Bu arada iç cephede, aşırı radikal Jakobenlerin başını çektiği bir grup isyancının 10 Ağustos 1792'de Paris'teki kraliyet konutuna saldırması ve kralı tutuklamasıyla siyasi kriz daha radikal bir hal aldı. Sonraki ay Parisli ayaklanmacıların yüzlerce karşı devrimciyi katlettiği bir şiddet dalgasının ortasında, Ulusal Kongre monarşiyi kaldırdı ve cumhuriyeti ilan etti.

Kongre, 21 Ocak 1793'te vatana ihanet ve devlete karşı işlenen suçlar nedeniyle suçlanan Kral 16. Louis'yi giyotine gönderdi; kraliçe Marie-Antoinette ise dokuz ay sonra eşiyle aynı kaderi paylaştı.

Tüm Reklamları Kapat

İdam edilmek üzere olan 16.Louis'nin vedası.
İdam edilmek üzere olan 16.Louis'nin vedası.
Getty Images

Terör Dönemi

Kralın idamının ardından çeşitli Avrupalı güçlerle yapılan savaşlar ve Ulusal Kongre içindeki yoğun bölünmeler Fransız Devrimi'ni en şiddetli ve çalkantılı aşamaya getirdi. Haziran 1793'te Jakobenler, Ulusal Kongre'nin kontrolünü daha ılımlı Girondinler'in elinden aldı ve yeni bir takvimin oluşturulması ve Hıristiyanlığın ortadan kaldırılması da dahil olmak üzere bir dizi radikal önlem aldı. Ayrıca, devrime karşı olduğu iddia edilen binlerce kişinin giyotinle öldürüldüğü 10 aylık bir dönem olan kanlı Terör Dönemi'ni başlattılar.

Terör Dönemi sırasında 17.000'den fazla kişi resmi olarak yargılanarak idam edildi ve bilinmeyen sayıda kişi de hapishanelerde veya yargılanmadan öldü. Cinayetlerin çoğu, 28 Temmuz 1794'te idam edilene kadar Kamu Güvenliği Komitesi'ne hâkim olan acımasız Robespierre'in emriyle gerçekleştirildi.

Thermidor Tepkisi

Robespierre'in ölümü, Fransız halkının Terör Dönemi'nin aşırılıklarına karşı ayaklandığı daha ılımlı bir aşama olan Thermidor Tepkisi'nin başlangıcı oldu. 22 Ağustos 1795'te, çoğunluğunu Terör Dönemi'nden sağ kurtulan Girondinlerin oluşturduğu Ulusal Kongre, Fransa'nın ilk iki meclisli yasama organını oluşturan yeni bir anayasayı onayladı.

Tüm Reklamları Kapat

Yürütme gücü, parlamento tarafından atanan beş üyeli bir yönetimin elinde olacaktı. Kralcılar ve Jakobenler yeni rejimi protesto ettiler, ancak Napolyon Bonapart adında genç ve başarılı bir general orduyu hızla susturdu.

Fransız Devriminin Sonu: Napolyon'un Yükselişi

Yönetimin iktidardaki dört yılı mali krizler, halkın hoşnutsuzluğu, verimsizlik ve hepsinden önemlisi siyasi yolsuzlukla geçmişti. 1790'ların sonlarına gelindiğinde, yöneticiler otoritelerini korumak için neredeyse tamamen orduya bel bağlamış ve güçlerinin çoğunu sahadaki generallere devretmişlerdi.

Napolyon Bonapart, 9 Kasım 1799'da yönetimden duyulan hoşnutsuzluk had safhaya ulaştığında bir hükümet darbesi düzenleyerek yönetimi feshetti ve kendisini Fransa'nın "ilk konsülü" olarak atadı. Bu olay Fransız Devrimi'nin sonu ve Fransa'nın kıta Avrupa'sının büyük bölümüne hâkim olacağı Napolyon döneminin başlangıcı oldu.

Napoleon Bonaparte.
Napoleon Bonaparte.
Getty Images
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
27
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 13
  • İnanılmaz 5
  • Umut Verici! 2
  • Muhteşem! 1
  • Güldürdü 1
  • Bilim Budur! 0
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: History | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 07/12/2024 07:56:39 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/14953

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Kategoriler ve Etiketler
Tümünü Göster
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Bellek
Kuantum
Optik
İnsan Evrimi
Yumurta
Viroloji
Makina Mühendisliği
Nobel
Allah
Primatlar
Burun
Mantar
Bilim Felsefesi
Küçük
Yumurtalık
Kurt
Tedavi
Yapay Zeka
Saç
Uterus
Sosyal Medya
Hayvan Davranışları
Teori
Diyet
Boyut
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
-. History, et al. Fransız İhtilali Nedir? Fransa'da Monarşi Nasıl Devrildi?. (26 Haziran 2023). Alındığı Tarih: 7 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/14953
History, -., Yanı, A. E., Alparslan, E. (2023, June 26). Fransız İhtilali Nedir? Fransa'da Monarşi Nasıl Devrildi?. Evrim Ağacı. Retrieved December 07, 2024. from https://evrimagaci.org/s/14953
-. History, et al. “Fransız İhtilali Nedir? Fransa'da Monarşi Nasıl Devrildi?.” Edited by Eda Alparslan. Translated by Ayşe Ezo Yanı, Evrim Ağacı, 26 Jun. 2023, https://evrimagaci.org/s/14953.
History, ---. Yanı, Ayşe Ezo. Alparslan, Eda. “Fransız İhtilali Nedir? Fransa'da Monarşi Nasıl Devrildi?.” Edited by Eda Alparslan. Translated by Ayşe Ezo Yanı. Evrim Ağacı, June 26, 2023. https://evrimagaci.org/s/14953.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close