Titanosaurlar: Keşfedilen En Büyük Dinozorlar!

Dünya'nın en büyük dinozorlarının yaşadığı coğrafya olmasıyla meşhur olan Arjantin'de yaşayan bu dev canavarlara ait harika bir görsel. Her bir türün bilimsel adı ve bulunduğu şehir/bölge/eyalet, dinozorun temsili bir rekonstrüksiyonu ile birlikte gözüküyor. Ayrıca görselin alt kısmında, yaşadıkları zamanlar da görülebilir.

İnsanlarla Dinozorlar Bir Arada Yaşadı mı?

İnsanlar hiçbir zaman dinozorlarla bir arada yaşamadı. Dinozorlar, ilk Homo cinsi türlerin evriminden 63 milyon yıl kadar önce yok oldular. Yani arada çok ama çok uzun bir zamansal farklılık söz konusu... Ancak bir anlığına Jurassic Park'ın hayal dünyasına dalın ve bu dev canlılarla aynı ortamda yaşadığınızı düşünün!

Prehistoric Life in the Phanerozoic Eon

Bilinen En Büyük Dinozorlar

2017'de, Patagonya'da yaşamış olan yaklaşık 100 milyon yıllık yeni bir fosil örneği bulundu. Çeşitli sitelerde ''en büyük kara hayvanı'' diye tabir edilse kesin bir şey söylemek zor. Bu tarz iddiaların bağımsız kaynaklarca da doğrulanması gerekiyor.

Şu anda bilinen en büyük dinozorlar arasında, tek bir omurga kemiği (vertebra) sayesinde büyüklüğü tahmin edilebilen Amphicoelias ve yine tek bir bacak kemiği (tibia) üzerinden büyüklüğü tahmin edilebilen Bruhathkayosaurus bulunmaktadır. Buna rağmen Bruhathkayosaurus'un boyutları yanlış anlaşılmış olabilir; çünkü bazı akademik kaynaklar bu türün bir titanozor değil, bir theropod olduğunu dile getirmektedir. Amphicoelias'ın ise abartılmış bir örnek olduğu söyleniyor. 

Ne yazık ki bu bahsettiğimiz örnekler kaybolduğu, çalındığı veya kırıldığı için sadece geriye kalan görseller ve ölçümler sayesinde biliniyorlar. Bu yüzden elde gerçek fosiller olmadığı için yeni akademik araştırmalar yapılamıyor. Zaten birçok sauropod örneği birkaç parça kemik üzerinden biliniyor. Zira bu büyüklükteki canlıların tamamen korunması son derece zor.

Nature

Patagonyalı Bir Dev!

Öte yandan bulunan 6 fosil üzerinde yapılan incelemeler ardından, 2017'de keşfedilen dev cinse Patagotitan mayorum adı verildi. Bulunan uyluk kemiği şimdiye kadarki en büyük sauropod uyluğudur. Fosillerin büyüklüğünden dolayı çıkarılmaları 2 haftayı bulmuştur. Kendisi yeryüzünde yürümüş en büyük hayvanlardan olan sauropodlar alt takımının titanosaur grubuna üyedir. Bu yüzden Argentinosaurus gibi gelmiş geçmiş en büyük kara hayvanlarından biri olduğu kesindir. Muhtemelen Argentinosaurus'tan bile iri olabilir. Fakat ''en büyüğü'' olduğunun belirtilmesi son derece tartışmaya açıktır.

Öte yandan ''en büyüğü'' denilmesinin sebebi, kesin olarak ölçülmüş ve elimizde somut kanıtları mevcut olan örnek olmasındandır. Bu canlı, adeta bir uzay mekiği gibidir: 6 metrelik yüksekliğe, 37 metrelik uzunluğa ve 69 tonluk ağırlığa sahiptir. 

Sauropodlar paleobiyolojik açıdan oldukça önemli canlılardır. Onların dolaşım sistemlerini anlamak, biyolojilerini anlamak çok önemlidir. Nasıl bu denli büyük hacimlere ulaşabildiklerini kesin olarak bilmiyoruz. Çalışmayı yürüyen araştırmacılardan biri olan Diego Pol'e göre, Kretase Dönemi'nde artmış olan çiçek çeşitliliği ile bir ilgisi olabilir.

Büyüklüğü Nasıl Tahmin Ediyoruz?

Bilim insanları Patagotitan'ın ne kadar ağır olduğunu öğrenmek için iki ayrı yöntem kullandı. Birinci yöntemde, hayvanın kütlesini femur (uyluk kemiği) ve humerus (kol kemiği) çevresi üzerinden ölçebilen bir denklem kullandılar. Çünkü bunlar hayvanı taşımak için kullanılan en önemli iki kemiktir ve gerçek ağırlığını yansıtması muhtemeldir. Denklem, 52 ile 86 ton aralığında 69 ton olarak gösterdi.

İkinci yöntemde ise iskeletin üç boyutlu bir modeli oluşturuldu. Oradan hacmi hesaplanarak kütlesi ölçüldü. Bu teknik 45 ile 77 ton gibi biraz daha küçük bir aralık gösterdi. Zaten sauropodların ağırlık ölçümleri hep bu şekilde olmuştur. Hatta bu ölçüm diğer birçok türe nazaran daha tutarlıdır. Argentinosaurus'un ölçümleri zamanında oldukça kötü korunmuş bir femur üzerinden yapılmıştı.

Patagotitan'ın iskeletinin bir kopyası zaten Amerikan Doğal Tarih Müzesi'nde sergileniyor. Ancak o kadar büyük ki kafası müzenin koridoruna kadar uzanıyor. Onlar oldukça yavaş hareket eden devasa canlılardı. Fakat aynı zamanda vücut büyüklükleri sayesinde yırtıcılardan da kaçmalarına gerek yoktu, güvendeydiler. Sadece jüvenil (olgunlaşmamış) olan bireyler tehlike altındaydı.

Aynı zaman diliminde yaşan meşhur Tyrannosaurus rex ve Giganotosaurus için bile yeterince korkutucuydular. Bazen korkutucu olmak için keskin pençelere ve sivri dişlere gerek kalmayabiliyor. Yürüyen bir binaysanız, oldukça korkutucu sayılırsınız.