Filizlendirme Nedir? Hangi Besinler Filizlendirilmelidir?
Besinlerimizi Filizlendirmeli Miyiz?
Pixabay
- Özgün
- Beslenme Bilimi
- Besin Bilimi
Günlük diyetimizde tükettiğimiz birçok "tohum" bulunur. Burada "tohum" kelimesi ile kastedilen, uygun koşullarda ve ortamda bir filiz üreterek gelişimine devam eden bitkisel besinlerdir. Bu tanıma, "kuru baklagiller" diye sınıfladığımız mercimekler, fasulyeler, nohut; "tahıl" olarak sınıfladığımız esmer pirinç, karabuğday, kinoa ve yulaf; "sebze" olarak sınıfladığımız brokoli, pancar, yeşil hardal ve yonca bitkisi; "yağlı tohum" olarak adlandırdığımız badem, kabak çekirdeği, ay çekirdeği ve susam dahildir. Farklı tohumların filizlendirilmesi farklı şartlara bağlı olabilir, o yüzden bazı tohumlar erken filizlenirken, bazı tohumlar geç filizlenebilir.
Bu tohumları önce filizlendirip sonra tüketmek, gününüzde oldukça popüler bir diyet uygulaması haline gelmiştir. Peki ama filizlendirilmiş besinlerle filizlendirilmemiş besinler arasında ne gibi farklar vardır? Gelin bilimsel perspektiften bir bakış atalım.
Filizlendirmenin Yararları
Filizler, tohumun gelişme sürecinin henüz başında oluşan ve bitkinin büyümesine kaynaklık eden yapılar olduğu için, besin ögeleri bakımından zengin oldukları bilinen bir gerçektir. Oluşan bu filizleri tüketmek ise insan vücudu için gerekli birçok besin ögesinin alınmasını sağlar.
ABD Tarım Bakanlığı (İng: "United States Department of Agriculture" veya kısaca "USDA") verilerine göre, filizlendirilen besinlerde filizlendirilmeyenlere göre daha fazla protein, folat, magnezyum, fosfor, manganez ile C ve K vitaminleri bulunmaktadır. Yapılan birçok çalışma da filizlendirme işleminin bazısı esansiyel amino asit olmak üzere çoğu amino asit düzeyini %30'a varan oranlarda arttırdığını ve dolayısıyla protein seviyesini yükselttiğini göstermektedir.[1], [2], [3]
Filizlerin besin ögesi içeriğinden faydalanabilmek için doğrudan filizi tüketmek gerekmemektedir. Filizlendirilmiş besinlerden üretilen ürünlerle de bu ögelerden faydalanabiliriz. Mesela filizlendirilmiş soya fasulyesinden üretilen tofu ve soya sütü, filizlendirilmemiş soya fasulyesinden üretilenlere göre %7-13 daha fazla protein, %12-24 daha az yağ ve %56-81 daha az emilimi engelleyen anti besin ögesi içermektedir.[4]
Filizlendirmek Emilimi Arttırıyor!
Filizlendirilmiş besinlerin olumlu etkileri sadece besin ögesi içerikleri ile de sınırlı kalmamaktadır. Aynı zamanda filizler, besinlerin içerdikleri anti-besin ögelerini (İng: "antinutrient") azaltarak, insan vücudunun besin ögelerini emebilme kapasitesini de artırmaktadır. Örneğin filizlendirmenin, özellikle tahıllarda bulunan ve kalsiyum, demir, magnezyum gibi minerallerin emilimini engelleyen fitat, lektin ve proteaz inhibitörü gibi anti besin ögelerini azaltarak emilimi arttırdığı gösterilmiştir.
Filizler, birer lif ve enzim kaynağıdır. Lif oranını arttırmak, sindirim sistemini düzenlediği gibi, yaşayan enzimler de metabolizmamızdaki sindirim için gerekli olan kimyasal reaksiyonları hızlandırır. Böylece filizler sindirim sistemimize de yardımcı olur.
Sonuç
Filizlendirme işlemi çoğunlukla evde gerçekleştirilse de büyük çiftliklerde seri üretim şeklinde yürütülen filizlendirme çalışmaları da vardır. Çiftliklerde gerçekleştirilen filizlendirme işlemlerinde kontaminasyon (bulaş) riski yüksektir. Çünkü çiftliklerde kullanılan sulama suyunun hayvansal atıklarla temas halinde olması muhtemeldir. Ayrıca çoğu tohum, ılık ve nemli ortamda filizlendiği için, bakterilerin üremesi için uygun bir ortam sağlar. Bu da doğrudan bakterilerin filizin üzerinde yetişmesine yol açar ve bu bakteriler gıda zehirlenmelerine neden olabilir.
Filizlendirilmiş besinler genelde çiğ olarak salata ve sandviçlerde tüketilse de bazı tariflerde filizler pişirilir. Ancak şu unutulmamalıdır ki filizlerin içerdiği besin ögeleri yanlış pişirme yöntemleri ile ve yüksek ısıda kolayca bozulabilir.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
7
-
5
-
2
-
2
-
1
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- ^ A. Ghumman, et al. (2016). Impact Of Germination On Flour, Protein And Starch Characteristics Of Lentil (Lens Culinari) And Horsegram (Macrotyloma Uniflorum L.) Lines. LWT - Food Science and Technology, sf: 137-144. doi: 10.1016/j.lwt.2015.07.075. | Arşiv Bağlantısı
- ^ M. S. Sibian, et al. (2017). Effect Of Germination On Chemical, Functional And Nutritional Characteristics Of Wheat, Brown Rice And Triticale: A Comparative Study. Journal of the science of food and agriculture, sf: 4643-4651. doi: 10.1002/jsfa.8336. | Arşiv Bağlantısı
- ^ A. K. Singh, et al. (2015). Enhancement Of Attributes Of Cereals By Germination And Fermentation: A Review. Critical reviews in food science and nutrition, sf: 1575-1589. doi: 10.1080/10408398.2012.706661. | Arşiv Bağlantısı
- ^ D. A. Murugkar. (2014). Effect Of Sprouting Of Soybean On The Chemical Composition And Quality Of Soymilk And Tofu. Journal of food science and technology, sf: 915-921. doi: 10.1007/s13197-011-0576-9. | Arşiv Bağlantısı
- M. A. Petre. Raw Sprouts: Benefits And Potential Risks. (23 Şubat 2018). Alındığı Yer: Healthline | Arşiv Bağlantısı
- Cleveland Clinic. Health Benefits Of Eating Raw Sprouts. (3 Mart 2021). Alındığı Yer: Cleveland Clinic | Arşiv Bağlantısı
- NDTV Food. 16 Benefits Of Sprouting And The Right Way To Do It. (9 Mayıs 2017). Alındığı Yer: NDTV Food | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/02/2025 10:22:28 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/11563
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
