Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Kafein İki Defa Evrimleşti: Bir Kez Kahvede, Bir Kez Çayda!

Kafein İki Defa Evrimleşti: Bir Kez Kahvede, Bir Kez Çayda!
1 dakika
8,338
Tüm Reklamları Kapat

Dünya'da tamamen bağımsız olarak ama benzer biçimde evrimleşen benzer şeyler vardır. Her ikisi de benzer şeyleri gerçekleştirmesine rağmen kuş zekasının memeli zekasından bağımsız olarak evrimleşmiş olması buna iyi bir örnektir. Görünüşe bakılırsa kafein de benzer şekilde gezegenimizde iki defa evrimleşmiştir: Bir kez çayda bir de kez kahvede... Bilim insanları kahvenin çaydan tamamen farklı genler kullanarak, aynı sonuca ulaştığını ortaya çıkardı.

İnsanlık her gün aşağı yukarı 2 milyar fincan kahve tüketmekte. Bunu sağlamak adına yaklaşık 110 milyar metrekarelik bir alanda kahve üretimi yapılmaktadır. Ancak kahve bitkisinde kafeinin evrimleşmesinin nedeninin insanlara içecek sunmak değil. Bitkiler için kafein birçok göreve sahip.

Tüm Reklamları Kapat

İlk olarak kafeinin bitkiyi otoburlardan koruyan bir savunma mekanizması olabilir. Kafein birçok otoburu uzak tutuyor. Öte yandan kafeinin aynı zamanda tozlaşmaya da yardımcı olduğu tespit edildi. Kafeinin en yoğun olduğu bölgeler olan yapraklar yere düştüğünde toprağı diğer işgalci bitki türlerine karşı zehirliyor; böylece bitkileri koruyor. Buna ek olarak, tozlaşmaya yardımcı olan bazı canlıların kafeinin tadını bir kez aldıklarında daha fazlası için geri döndüğü tespit edildi. Yani sadece bizler değil, tozlaştırıcılar da kafeine bağımlı hale geliyor gibi gözüküyor.

Ancak bu madde birbirinden farklı bitkilerde nasıl evrimleşti? Buffalo Üniversitesi'nden genetikçi Victor Albert, kafeinin evrimini tetikleyenin bağımsız türlerde benzer savunma ve tozlaşma ihtiyaçları olduğunu söylüyor. Nature dergisi konuyu şöyle anlatıyor:

Tüm Reklamları Kapat

Takım, kahveyi diğer bitkilerden ayıran gen ailelerini incelediğinde kafein oluşumundan sorumlu genlerin bu listenin başını çektiğini fark etti. Bu genler metiltransferaz enzimleri kodluyorlar, bu enzimler ise üç adımda metil kimyasal grupları ekleyerek xantosin molekülünü kafeine dönüştürüyor. Çay ve kakaoda ise kafeininin oluşum yöntemi takımın Robusta kahvesinde gözlemlediğinden farklı olan metiltransferazlar kullanılarak üretiliyor. Bu da, kafein üretme yeteneğinin kahve bitkisinin atasında ve çay bitkisinin atasında olmak üzere en az iki defa evrimleştiği görüşünü destekliyor.

Kahve genomunu anlamak bilim insanlarının kahvenin farkı hastalıklarla ve iklim değişiklikleriyle nasıl başa çıktığını keşfetmesine yardımcı olabilir. Bunun ötesinde eğer bilim insanları kafeinin kahve bitkisi tarafından nasıl üretildiğini anlayabilirlerse kafeinsiz kahve bitkileri de üretebilir ve sonunda da kimyasal işlemlere gerek kalmadan çok daha lezzetli "decaff" (kafeinsiz kahve) içebiliriz.

Teşekkür: Bu yazıyı dilimize kazand Faruk Idmanlılar'a teşekkür ederiz.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
22
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 24
  • Merak Uyandırıcı! 6
  • Muhteşem! 5
  • Bilim Budur! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • İnanılmaz 1
  • Umut Verici! 1
  • Güldürdü 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Türev İçerik Kaynağı: From Quarks to Quasars | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 28/03/2024 19:01:15 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/2739

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
E. Ağacı, et al. Kafein İki Defa Evrimleşti: Bir Kez Kahvede, Bir Kez Çayda!. (7 Ekim 2014). Alındığı Tarih: 28 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/2739
Ağacı, E., Bakırcı, Ç. M. (2014, October 07). Kafein İki Defa Evrimleşti: Bir Kez Kahvede, Bir Kez Çayda!. Evrim Ağacı. Retrieved March 28, 2024. from https://evrimagaci.org/s/2739
E. Ağacı, et al. “Kafein İki Defa Evrimleşti: Bir Kez Kahvede, Bir Kez Çayda!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 07 Oct. 2014, https://evrimagaci.org/s/2739.
Ağacı, Evrim. Bakırcı, Çağrı Mert. “Kafein İki Defa Evrimleşti: Bir Kez Kahvede, Bir Kez Çayda!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, October 07, 2014. https://evrimagaci.org/s/2739.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close