Ferro Sıvılar, Kütleçekiminin Aksi Yönde Nasıl Hareket Edebiliyor, Nasıl Tırmanabiliyor?

Ferro Sıvılar Nasıl Tırmanabiliyor?

Sevgili öğrenenler, karşınızda Károly Zsolnai-Fehér ile Two Minute Papers.

Bugün gördüklerinize inanamayacaksınız çünkü bugün o sıradan akışkanları simüle etmeyeceğiz. Hayır! Bugün ferro sıvıları (ferrofluids) simüle edeceğiz.

Ferro sıvılar manyetik özellikleri olan, dışsal manyetik bir alana tepki veren sıvılardır. Hatta birazdan göreceksiniz ki cisimlere dahi tırmanabilen sıvılardır. Buradaki örnek çekimde görmekte olduğunuz gibi eğer herhangi bir manyetik alan yoksa olağan bir sıvı simülasyonu görürüz. Burada çılgınca olan pek bir şey yok.

Bu gerçek zamanlı çekimde, bir kap içerisinde havada asılı duran ferro sıvımız ve kabın altında da bir mıknatıs var. Böylece kap alçalıp mıknatısa yaklaştıkça içindeki ferro sıvı tırmanıyor. Ama bu simülasyonun gerçekleşmesi için gerekli olan tek şey manyetik alanın gücü değildir.

Burada, mıknatısın yönleniminin sıvı yüzeyindeki düzensizlikler üzerinde önemli farklılıklar yarattığını gösteren gerçek bir deney var.

Şimdi de bazı simülasyonlara bakalım!

Bu simülasyon, bir saniye önce görmüş olduğunuz dönen mıknatıs deneyini yeniden yaratmaktadır. Harika işliyor. Dahası, simülasyon sayesinde gerçek hayatta pahalı ya da imkansız olan şeyleri yapabiliyoruz. O zaman hadi tam da bunu yapalım!

Burada çelik küreye yapışık bir ferro sıvı görüyorsunuz. Şimdi de içindeki mıknatısın kuvveti azaldıkça bu sıvıyı istediğimiz gibi bükebileceğimiz algısını alabiliyoruz. Ne kadar harika, değil mi?

Bu simülasyonda, ayrıca, rastgele şekilli mıknatıslarla da deney yapabiliyoruz.

İşte burada da manyetizmayla ilgili o efsanevi gerçek deney var: Bir ferro sıvının bu çelik sarmala tırmanmasını sağlayabiliriz. Şuna bir bakın. Bu videoyu ilk kez görüp de makaleyi okumaya başladığımda küçük bir kız gibi kıkırdıyordum. Çok iyi.

Simülasyon deney sonuçlarımızı gerçek bir deneyle sürekli karşılaştırdığımız bir çalışmanın zorluklarını bir düşünün… Tam da burada gördüğünüz gibi gerçeğine yakın bir simülasyon yaptığımızda deneyimiz tamamlandı. Yazarları kalben tebrik ediyorum.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Burada simülasyon çıktısının tekrar sayısına bağımlı olduğunu görüyorsunuz. Daha fazla tekrar, hesaplamaları tekrar tekrar yaptığımız anlamına geliyor; yani daha fazla işlem zamanı karşılığında gerçek hayata daha yakın sonuçlar elde ediyoruz. Bununla birlikte, gördüğünüz gibi, sadece 1 defada bile gerçek çözüme yaklaşabiliyoruz ki bu olağanüstü. 1 ila 4 tekrar yaparak basınç alanı çözmeyi denediğim benim kendi sıvı simülasyon deneylerimde sadece yanlış değil aynı zamanda simülasyonu mahveden tekil bir sonuç elde ettim.

Şuna bir bakın. Bu eksende, daha güçlü bir manyetik alana cevaben sıvının nasıl daha şiddetli bir şekilde bozulduğunu görebilirsiniz. Bu yönden de yüzey gerilimi etkisinin bu bozulmaları nasıl düzleştirdirdiğini görebilirsiniz. Ne harika bir canlandırma!

Bu örnekteki bilgi yoğunluğu öyle böyle değil... Hem bilgilendirici hem de güzel. Kendi çalışmalarımda sırf bu sonuca ulaşmak adına her bir figürü kaç defa oluşturmak zorunda kaldığımı söylemek isterdim size... Bunu bitirmenin ne kadar zaman aldığını sadece hayal edebiliyorum. Tebrikler.

Ve bunlar sizi hala sandalyenizden alaşağı etmeye yetmediyse, dahası var. Bu, makalenin ilk yazarı Libo Huang'la ilgili. Diğer işlerini de merak ettim ama diğer herhangibir çalışmasını bulamadım. Bu onun ilk makalesi. Aman tanrım. Ve tabiiki böylesi bir çalışmayı oluşturmak bir ekip işini gerektirir. Üç yazarı da tebrik ediyoruz, bu muhteşem bir makale!

Video açıklamasına bakabilirsiniz. İzlediğiniz için ve destekleriniz için teşekkürler, bir dahaki sefere görüşmek üzere!

Destek Olun

Bu video, Two Minute Papers tarafından hazırlanmış, Evrim Ağacı tarafından altyazılandırılmıştır. Eğer içeriği beğendiyseniz orijinal kaynağa destek olmak için, lütfen YouTube kanalına gidip videolarını beğenmeyi unutmayın.

Two Minute Papers kanalının bu videosunu orijinal dilinde ve İngilizce alt yazılı olarak buradan seyredebilirsiniz: