Ev Kedilerinin Neden Beyaz, "Çorap" Gibi Patileri Var?

Bir ev kedisi görürseniz, sahiplerinin "çorap" olarak adlandırdığı bembeyaz patilerle karşılaşmanız oldukça muhtemeldir. Ancak bu beyaz patiler, ev kedilerinin vahşi ve evcil olmayan kuzenleri olan yaban kedilerinde nadiren rastlanan bir şeydir. Peki evcil kedilerin patileri neden beyazdır?

Görünen o ki bu hikâye yaklaşık 10.000 yıl öncesine, yani insanların ve kedilerin beraber yaşamaya başladığı zamanlara dayanıyor.

Missouri Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi'nden Feline Genetik Laboratuvarı başkanı Profesör Leslie Lyons, evcilleştirmenin kedilerde oldukça yaygın olan "çoraplara" ve farklı, belirgin kürk desenlerinin oluşmasına yol açtığını belirtiyor.  Lyons, bu konuda şöyle söylüyor:

İnsanlar çiftçilik yapmaya ve yerleşik hayata geçmeye başladıklarında, tahıl depoları ve çöp yığınları oluşmaya başladı.

Aslına bakarsanız, her iki taraf için de oldukça iyi bir haberdi bu: İnsanlar daha az kemirgenle uğraşacak ve kediler daha kolay besin bulacaktı. 

Ev kedilerinin vahşi, evcilleştirilmemiş atası olan Felis silvestris türü; Afrika ve Avrasya'da yaşamaya devam ediyor. Hatta bir kısmı Sicilya'da aktif bir yanardağ olan Etna Dağı'nın etrafında bile hayatta kalabiliyor. Bu kedigiller yavruyken minik dostlar, yetişkinken ise gizli yırtıcılar oluyorlar. Bu nedenle kamuflaj sağlayan bir kürk ile doğan bireyler hayatta kalma ve üreme konusunda daha şanslı.

Exemplore

Ancak her Felis silvestris, yaşam alanıyla uyumlu bir kürk ile doğmuyor. Lyons bu konuda şöyle söylüyor:

Her zaman böyle genetik mutasyonlarla karşılaşabiliyoruz.

Eski zamanlarda kedi severlerin neden böyle bir tercihte bulunduklarına dair herhangi bir kanıt bulunmuyor. Ancak Lyons'a göre, günümüz evcil kedilerinde görülen kürk çeşitliliği, tarımla uğraşan atalarımızın kedileri kürklerindeki şekillere göre tercih ettiğini gösteriyor. Yaşadıkları ormanda veya çöl ortamında, beyaz patileri olan bir kedi kamufle olmakta zorlanır ve avcılar için daha kolay bir av olurdu.

İnsanlar kedilere ilgi duymaya başladığında, bu beyaz patiler de onların dikkatini çekti. Lyons, bu konuda şöyle söylüyor:

Muhtemelen 'Şu yavru kediyi çok şirin buldum çünkü beyaz patileri var, hayatta kalmasını sağlamaya çalışacağım.' diyen insanlar oluyordu.

Ayrıca insanlar muhtemelen sakin ve uysal olan kedileri tercih ediyordu. Her ne kadar davranışsal özellikler kürkün rengiyle ilgisiz gibi görünse de bilim insanlarının tam olarak anlamadığı nedenlerden dolayı, en uysal bireyler seçilip bunlar yavrular doğduğunda bu beyaz çoraplar belirginleşme eğilimindeydi. Dahası; bu durum atlar, domuzlar, fareler, inekler ve sıçanlar için de geçerli. Lyons bu konuda şöyle söylüyor:

Bu belirgin kürk renkleri ve şekilleri, kedi daha embriyo aşamasındayken belirginleşir. Kedi kürküne rengini veren hücreler, başlangıçta daha sonra hayvanın sırtını oluşturacak nöral krest hücreleri olarak görünür. Sonrasında bu hücreler vücut boyunca aşağı doğru hareket eder. Bu hücreler kedinin ön tarafında birbiriyle buluşacak kadar ilerleyebilirse tamamen siyah bir kedi gibi düz renkli bir yavru dünyaya gelecektir. Eğer süreç bu şekilde ilerlemezse kedigillerin ayağı, yüzü, göğsü ve karnı beyaz olacaktır.

Böylece, bir daha beyaz çorap giyen bir kedicik gördüğünüzde, bu kendilerine has özelliğin genetik mutasyonların, evcilleştirmenin ve gelişimsel biyolojinin bir sonucu olduğunu bileceksiniz. Ancak bir kediye bunu söylemeye çalışırsanız, muhtemelen boş boş gezmeye devam etmeden önce size küçük bir bakış atacaktır.