En Basit Şekilde Yeni Koronavirüs Antivirallerini İnceleme: SARS-CoV-2’nin Tedavi Mekanizmaları Nasıl Çalışır?
- Özgün
- Epidemiyoloji
- Viroloji
Bu içerik tıp ve sağlık ile ilişkilidir. Sadece bilgi amaçlı olarak hazırlanmıştır. Bireysel bir tıbbi tavsiye olarak görülmemelidir. Evrim Ağacı'ndaki hiçbir içerik; profesyonel bir hekim tarafından verilen tıbbi tavsiyelerin, konulan bir teşhisin veya önerilen bir tedavinin yerini alacak biçimde kullanılmamalıdır.
SARS-CoV-2’nin uç kısmının (başak) protein yapısı temelde iki bölümde incelenebilir. Bu bölümlerden birinin işlevi virüsün etkileştiği; alveollerde, böbreklerde, atardamarlarda ve bağırsaklarda bulunan bir hücre zarı proteinini hedef alır. Bu protein, "Anjiyotensin Dönüştürücü Enzim 2" ya da kısaca ACE-2 olarak adlandırılan ve kan basıncını anjiyotensin üzerinden bir tepkimeyle ayarlamaya yol açan bir enzimdir.
Virüsün dış yapısındaki bir diğer protein ise etkileştiği hücreyle virüsün kaynaşmasını sağlar, böylece onun işlevini gerçekleştirmesine ortam sağlar. Bu iki protein yapısının ayrışması, hücre zarımızdaki “Serin Proteazı” tarafından sağlanarak, tutunma işleminden birleşme işlemine geçiş sağlanır.
Tedavi Yöntemleri Neyi Hedefler ?
1. Antijen ve Antikorlar
Bu tedavi yönteminde ana amaç, virüsün taç yapısındaki proteininin ACE-2 enzimiyle kuracağı etkileşimi önlemek ve virüsün tutunmasını sağlamak yerine; bu proteinlerin yaratacağı elektrostatik bağın benzerini yaratacak bileşiği oluşturmak ve onun hücreye tutunmasını sağlamaktır.
Tam tersine, eğer virüsün ACE-2 yerine benzeri bir etkileşim kuracağı bir bileşiği oluşturmak, bu sefer onun tutunabirliğinin engellenmesine yol açar. Hastalara rekombinant ACE-2’nin verilerek, virüsün başak proteinin bu enzime tutunması esasına dayanan tedavi yöntemi sıklıkla tercih edilir.
2. Proteaz İnhibitörü
Bu yöntemde amaç, serin proteazı olarak virüsün özgül protein yapısına etki eden TMPRSS-2’nin bu proteinleri ayrıştırması ve virüsün işlev mekanizmasını devam ettirmesini önlemek amacıyla bu enzimi inhibe etmektir.
Onaylanmış serin proteazı inhibörü olan Kamostat Mesilat’ın TMPRSS-2 enzimini inhibe ettiği gözlemlenmiştir ve bir tedavi yöntemi arasındadır.
Virüs Nasıl İşliyor?
Virüsün işlev mekanizmasına devam edelim, yani hücreyle bütünleşmesinden sonraki kendini çoğaltma aşamalarına bir göz atalım. Sonrasında bu mekanizmaları engelleyerek tedavi yaratan seçenekleri inceleyelim.
Virüs, hücreye kendi genetik bilgisini aktardığında (bu bilgi tek sarmal bir RNA’dır) hücre, bu bilgiyi mesajcı RNA olarak işleme koyar ve bir protein zinciri sentezler. Bu protein zincirinin ayrışarak kullanıma hazır parçaları şunları içerir:
- RNA Polimeraz (yeni virüslerin oluşturulması için genetik materyali çoğaltacak olan enzim),
- Helikaz (oluşturulacak yeni viral rna’larda baz eşleşmelerini engelleyen enzim) ve
- yapısal olmayan ama virüsün hücre içi aktivitesinde rol oynayan kimi proteinler.
Peki bu aşamada, tedavi yöntemleri neyi hedefler? Polimeraz inhibisyonunu! Bu amaçla kullanılacak bir antiviralin, öncelikle hedef polimerazın sentezleneceği baz dizisinin çözümlenmesinin ve herhangi bir olası tedavi edici bileşikle etkileşebilecek bir bölgesinin belirlenmesinin ardından yaratılabileceğini düşünürüz.
Ama SARS-CoV-2’nin RNA-polimerazının sentezlendiği baz dizisinin, diğer yakın virüs örnekleriyle kıyaslandığında kimi benzer diziler içerdiği ve bu benzerliğin olduğu virüslerdeki polimerazların hedeflendiği bölgelerin aktivitesinin korunduğu görünür.
Böylelikle başka virüsler için kullanımı onaylanmış polimeraz inhibitörlerini kullanarak iyi sonuçlar alabileceğimizi düşünürüz. Elbette bu etkileşimlerin test edilebileceği yazılımlarla ve devamında insanlar üzerindeki tedavilerde de görüldüğü gibi , bu seçenek başarılı olmuştur. Bu tedavi yoluna favipiravir, remdesivir, lopinavir/ritonavir karışımı örnek verilebilir.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
8
-
4
-
3
-
2
-
2
-
1
-
1
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
- H. Zhang, et al. (2020). Angiotensin-Converting Enzyme 2 (Ace2) As A Sars-Cov-2 Receptor: Molecular Mechanisms And Potential Therapeutic Target. Intensive Care Medicine, sf: 586-590. | Arşiv Bağlantısı
- A. A. Elfiky. (2020). Anti-Hcv, Nucleotide Inhibitors, Repurposing Against Covid-19. Life Sciences. | Arşiv Bağlantısı
- L. Dong, et al. (2020). Discovering Drugs To Treat Coronavirus Disease 2019 (Covid-19). Drug Discoveries & Therapeutics, sf: 58-60. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 30/05/2025 10:17:31 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/8707
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
