Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Empati Farkı: İnsanlar, Farklı Ülkelerdeki Terör Olaylarına Neden Farklı Tepkiler Verirler?

Empati Farkı: İnsanlar, Farklı Ülkelerdeki Terör Olaylarına Neden Farklı Tepkiler Verirler?
5 dakika
3,042
  • Toplum Psikolojisi
  • Sosyoloji
Podcast
7:27
Ekin Baran Sunar
Seslendiren
9
  • İndir

2015 yılında Paris’te gerçekleşen bir dizi korkunç terörist saldırının en az 129 insanın ölümüne ve 352 kişinin yaralanmasına yol açmasından sonra, tüm dünya ortak bir üzüntü ve yasla birleşmişti.

Fransa'ya 2. Dünya Savaşı’ndan bu yana yapılan en ölümcül saldırı niteliğindeki bu olaylar, küresel ölçekli bir öfke, dayanışma ve üzüntüye yol açtı. İnternet üzerinde de; Facebook, kullanıcıların profil resimlerinin üzerini kaplayan bir Fransız bayrağı ve Paris’teki bireyler için bir ‘güvenlik bildirimi’ eklerken, sosyal medya üzerinde #PrayforParis (Paris için dua et) ve #StayStrongParis (Gücünü koru Paris) hashtag’leri (iliştiri) yayıldı. Bu arada, dünyanın farklı yerlerinde mum ışıklı anma törenleri yer aldı ve Empire State Building, Londra’nın Gözü ve Tokyo Kulesi binaları gibi meşhur uluslar arası anıtlar da kırmızı, beyaz ve mavi ışıklarla aydınlatıldı.

Tüm Reklamları Kapat

Çok geçmeden, dünyadaki başka insanlar, herkesi sadece Paris için değil, dünya için olacak başka bir anmaya davet etti. Delhi’den bir blogçu olan Karuna Ezara’nın bir Instagram iletisi, internette viral oldu: 

Paris’ten sadece iki gün önce gerçekleşen Beyrut bombalamalarının basında hiç yer almadığı bir dünya bu. Bağdat’ta bir cenazede patlayan bir bombanın olduğu ancak kimsenin durumunu ‘Bağdat’ olarak güncellemediği bir dünya.

Lübnanlı doktor Elie Fares ise bloğunda şöyle yazdı:

Tüm Reklamları Kapat

Benim halkım öldüğünde hiçbir ülke, ünlü anıtlarını halkımın bayrak renklerinde aydınlatma zahmetine girmedi.”

Haklılar. Facebook’taki ortalama bir haber kaynağı ya da bir haber sitesine bakarak, insanların çoğunun, henüz bir gün önce ve yine IŞİD kaynaklı bir trajediye kurban gittiğine ilişkin bir fikri olmadığı görülebilir; Beyrut’ta 40’dan fazla insanın ölüp 239’dan fazla kişinin yaralanmasını içeren bir trajedi. Hatta bundan daha da az dikkat çeken, Paris saldırıları ile aynı gün Bağdat’ta 18 kişinin ölümüne yol açan cenaze bombalanmasıydı. Bir benzeri, 10 Ekim 2015'te Ankara'da yaşanan ve 103 kişinin ölümü, 500 kişinin yaralanmasıyla sonuçlanan saldırılardır. 

Lübnan halkı, korkunç terörist saldırılarından sonra kendilerini “Bizim bayrağımız nerede? Facebook’ta güvenlik bildirimimiz nerede? Dayanışmamız nerede?” derken buldu. Lübnan yalnız değil. Türkiye halkı da Facebook'u insanlığın ortak acılarına taraflı olarak uzun bir süredir suçlamaktaydı. Birçok yorumcu, uluslar arası camianın tepkilerindeki ayrımcılıktan bahsederek, ırkçılık ve Batı’nın yanlılığına değindi. 

Evet, bu bir yanlılık. Stanford’s Center for Compassion and Alturism Research and Education (Stanford Merhamet ve Özgecilik Araştırma ve Eğitim Merkezi) müdürü Emma Seppälä, "ABD’de insanların çoğunluğu Lübnan’ı harita üzerinde bile gösteremez.” açıklamasında bulundu. İyi ama bu yanlılık nereden geliyor? 

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Seppälä’nın açıklamasına göre bu “empati farkı”nın oluşum nedeni; kendimizi benzer ya da aşina hissettiğimiz kişiler ve yerleri etkileyen felaketler ile haklarında daha fazla ayrıntı bildiğimiz kurbanlar ve durumlar için daha fazla merhamet hissetmemizin doğal olması. Seppälä, The Huffington Post’a yaptığı açıklamada şunları söyledi:

Araştırmalar, kendimize benzer insanlar için daha fazla empati hissettiğimizi göstermiştir. Birçok insan Paris’te bulunmuştur ve Cuma günü Amerikalı bir grupla birlikte bir konser salonunda olmayı tahayyül edebiliyorlar. Paris için bir yakınlık hissetmemizin birçok nedeni var – birçok noktada bizler için Beyrut’tan çok daha fazla aşinalık içeriyor.

Bu sadece Amerikalıların, Fransızların kendilerine benzer bir kültüre sahip olduğuna inanmasıyla ilgili değil. Bu aynı zamanda, medya ve kültürel akış yoluyla Fransız etkisinin Amerikalılara çok daha fazla görünür olmasıyla da ilgili. Çelişki açık: Her yıl Paris’i 1.6 milyon Amerikalı ziyaret ederken, tüm Lübnan’ı 2013 yılında ziyaret eden –ve pek azı Amerikalı olan- herkesin toplamı 1.3 milyondu. 

Bu, Amerikalıların Paris’le ilgili çağrışımlarını ve yakınlık duygularını açıklıyor. Bu arada, Beyrut’un kültürü ve halkı ile ilgili olan genel bilgi eksikliği, insanlarda bir tür psikolojik mesafe yaratıyor. Bu da, orada vuku bulan trajedinin kurbanları için Amerikalıların merhamet hissetmesini zorlaştırıyor.

Yine de bunu değiştirmek için bir şey yapılabilir. İlk akla gelen, medyanın konu alanının genişletilmesiyle. Neden birçoğumuz Paris’e Beyrut’tan daha fazla aşinayız? Muhtemelen, eğer Beyrut’ta ölen insanların hikâyelerini daha çok okumuş olsaydık ya da Lübnan filmleri ya da kitapları yoluyla kültürel olarak daha içli dışlı olsaydık, aynı çelişki yaşanmayacaktı.

Beyrut ve Bağdat ile ilgili oluşan uluslar arası sessizliğe yol açan başka bir etken de, Psikolog David Ropeik’in “istatistiksel hissizlik” olarak adlandırdığı, insanların birçok isimsiz insanın sorunundan çok, belirli bir insanın sorununa daha çok dikkat etme eğilimi. Örneğin araştırmaların gösterdiğine göre, insanlar, sekiz çocuğu korumak için 5$ vermektense, bir çocuğu korumak için 11$ vermeyi tercih ederler.

Tüm Reklamları Kapat

Biz, ortadoğuda olan şiddetli çatışmaların olağan bir durum olduğu görüşüne sahibiz ve bu yüzden bunlara karşı duyarsızız – oysaki Beyrut’ta olan terörist saldırı, iç savaşın sona ermesinden sonraki 25 yıl boyunca olan en şiddetli saldırıydı. Bu aynı zamanda, bir sürü insanın neden Paris’e bu kadar dikkat ederken, Suriye mülteci krizinin yol açtığı şok edici trajediyle göreli olarak ilgilenmediklerini açıklıyor. Ropeik, Psychology Today’de şunları yazdı:

Gerçek bir insan ile devasa sayıda ancak soyut rakamlardaki insanları kıyaslayınca, rakamların aynı duygusal gücü taşıyamadıkları ve de taşıyamayacakları görülür. Bir ölüm, bizi her zaman bir milyon ölümden çok etkiler. Bu, insan denilen hayvan türüne ait ‘temel bir insaniyet yetersizliği’dir.

O zaman, acı çeken tüm insanlar için merhameti teşvik etmek için ne yapabiliriz? Seppälä’ya göre, başlangıç olarak, kendi varsayımlarımız ve küresel olaylara tepkilerimiz hakkında daha bilinçli olmalıyız. Seppälä şunları belirtiyor:

Biz, insanlar olarak, başa çıkamayacağımız büyüklükte bir durumla karşılaşınca, ya bu duruma ait insani içeriği boşaltarak algılamaya ya da algımızı bu duruma karşı kapatmaya eğilimliyiz. Bu eğilimin farkında olabiliriz, aynı zamanda bunun, teröristlerin bizlere yaptıkları bir şey olduğu konusunda bilinçli olabiliriz. Onların da bu tuzağa düştüğünü bilerek, kendimizi bu akışa bırakmamanın ne kadar önemli olduğunu hatırlamalıyız.

Bir başka adım ise, herhangi bir saldırının kurbanlarının, Fransız, Iraklı, Lübnanlı ya da hangi milletten olurlarsa olsunlar tek tek bireyler olduğunu unutmamak. Ropeik’in Rahibe Teresa’dan alıntıladığı gibi: 

Eğer kitlelere bakarsam asla eyleme geçmem. Ancak bir kişiye bakarsam geçerim.
Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
7
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 4
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • Merak Uyandırıcı! 2
  • Üzücü! 2
  • Muhteşem! 1
  • Bilim Budur! 1
  • İnanılmaz 1
  • Umut Verici! 1
  • Grrr... *@$# 1
  • İğrenç! 1
  • Güldürdü 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: Huffington Post | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2023 03:34:32 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/4683

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Akış
İçerikler
Sosyal
Gündem
Fare
Deniz
Yapay Zeka
Eşeyli Üreme
Skeptisizm
Metal
Homo Sapiens
Kimya Tarihi
Sars-Cov-2 (Covid19 Koronavirüs Salgını)
Charles Darwin
Hafıza
Koruma
Böcek
Köpek
Kan Hastalıkları
Uyku
Toplumsal Cinsiyet
Hominid
Karanlık Enerji
Dışkı
Elementler
Şeker
Coğrafya
Aşılar
Kurt
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
C. Gregoire, et al. Empati Farkı: İnsanlar, Farklı Ülkelerdeki Terör Olaylarına Neden Farklı Tepkiler Verirler?. (15 Kasım 2016). Alındığı Tarih: 29 Mart 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/4683
Gregoire, C., Birinci, F., Karagözoğlu, M. (2016, November 15). Empati Farkı: İnsanlar, Farklı Ülkelerdeki Terör Olaylarına Neden Farklı Tepkiler Verirler?. Evrim Ağacı. Retrieved March 29, 2023. from https://evrimagaci.org/s/4683
C. Gregoire, et al. “Empati Farkı: İnsanlar, Farklı Ülkelerdeki Terör Olaylarına Neden Farklı Tepkiler Verirler?.” Edited by Mert Karagözoğlu. Translated by Fatih Birinci, Evrim Ağacı, 15 Nov. 2016, https://evrimagaci.org/s/4683.
Gregoire, Carolyn. Birinci, Fatih. Karagözoğlu, Mert. “Empati Farkı: İnsanlar, Farklı Ülkelerdeki Terör Olaylarına Neden Farklı Tepkiler Verirler?.” Edited by Mert Karagözoğlu. Translated by Fatih Birinci. Evrim Ağacı, November 15, 2016. https://evrimagaci.org/s/4683.

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close
Geri Bildirim Gönder
Paylaş
Reklamsız Deneyim

Evrim Ağacı'ndaki reklamları, bütçenize uygun bir şekilde, kendi seçtiğiniz bir süre boyunca kapatabilirsiniz. Tek yapmanız gereken, kaç ay boyunca kapatmak istediğinizi aşağıdaki kutuya girip tek seferlik ödemenizi tamamlamak:

10₺/ay
x
ay
= 30
3 Aylık Reklamsız Deneyimi Başlat
Evrim Ağacı'nda ücretsiz üyelik oluşturan ve sitemizi üye girişi yaparak kullanan kullanıcılarımızdaki reklamların %50 daha az olduğunu, Kreosus/Patreon/YouTube destekçilerimizinse sitemizi tamamen reklamsız kullanabildiğini biliyor muydunuz? Size uygun seçeneği aşağıdan seçebilirsiniz:
Evrim Ağacı Destekçilerine Katıl
Zaten Kreosus/Patreon/Youtube Destekçisiyim
Reklamsız Deneyim
Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Destek Ol

Devamını Oku
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara
Moderatöre Bildir

Raporlama sisteminin amacı, platformu uygunsuz biçimde kullananların önüne geçmektir. Lütfen bir içeriği, sadece düşük kaliteli olduğunu veya soruya cevap olmadığını düşündüğünüz raporlamayınız; bu raporlar kabul edilmeyecektir. Bunun yerine daha kaliteli cevapları kendiniz girmeye çalışın veya size sunulan (oylama gibi) diğer araçlar ile daha kaliteli cevaplara teşvik edin. Kalitesiz bulduğunuz içerikleri eleyebileceğiniz, kalitelileri daha ön plana çıkarabileceğiniz yeni araçlar geliştirmekteyiz.

Kural İhlali Seç
Öncül Ekle
Sonuç Ekle
Mantık Hatası Seç
Kural İhlali Seç
Soru Sor
Aşağıdaki "Soru" kutusunu sadece soru sormak için kullanınız. Bu kutuya soru formatında olmayan hiçbir cümle girmeyiniz. Sorunuzla ilgili ek bilgiler vermek isterseniz, "Açıklama" kısmına girebilirsiniz. Soru kısmının soru cümlesi haricindeki kullanımları sorunuzun silinmesine ve UP kaybetmenize neden olabilir.
Görsel Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, aklınıza takılan soruları sorabilmeniz ve diğerlerinin sorularını yanıtlayabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Gerçekten soru sorun, imâdan ve yüklü sorulardan kaçının.
Sorularınızın amacı nesnel olarak gerçeği öğrenmek veya fikir almak olmalıdır. Şahsi kanaatinizle ilgili mesaj vermek için kullanmayın; yüklü soru sormayın.
2
Bilim kimliğinizi kullanın.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla sorular ve cevaplar, bilimsel perspektifi yansıtmalıdır. Geçerli bilimsel kaynaklarla doğrulanamayan bilgiler veya reklamlar silinebilir.
3
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Sahtebilimi desteklemek yasaktır.
Sahtebilim kategorisi altında konuyla ilgili sorular sorabilirsiniz; ancak bilimsel geçerliliği bulunmayan sahtebilim konularını destekleyen sorular veya cevaplar paylaşmayın.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Soru Ara
Aradığınız soruyu bulamadıysanız buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Alıntı Ekle
Eser Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Formu olabildiğince eksiksiz doldurun.
Girdiğiniz sözün/alıntının kaynağı ne kadar açıksa o kadar iyi. Açıklama kısmına kitabın sayfa sayısını veya filmin saat/dakika/saniye bilgisini girebilirsiniz.
2
Anonimden kaçının.
Bazı sözler/alıntılar anonim olabilir. Fakat sözün anonimliğini doğrulamaksızın, bilmediğiniz her söze/alıntıya anonim yazmayın. Bu tür girdiler silinebilir.
3
Kaynağı araştırın ve sorgulayın.
Sayısız söz/alıntı, gerçekte o sözü hiçbir zaman söylememiş/yazmamış kişilere, hatalı bir şekilde atfediliyor. Paylaşımınızın site geneline yayılabilmesi için kaliteli kaynaklar kullanın ve kaynaklarınızı sorgulayın.
4
Ofansif ve entelektüel düşünceden uzak sözler yasaktır.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Sözlerinizi tırnak (") içine almayın.
Sistemimiz formatı otomatik olarak ayarlayacaktır.
Gönder
Tavsiye Et
Aşağıdaki kutuya, [ESER ADI] isimli [KİTABI/FİLMİ] neden tavsiye ettiğini girebilirsin. Ne kadar detaylı ve kapsamlı bir analiz yaparsan, bu eseri [OKUMAK/İZLEMEK] isteyenleri o kadar doğru ve fazla bilgilendirmiş olacaksın. Tavsiyenin sadece negatif içerikte olamayacağını, eğer bu sistemi kullanıyorsan tavsiye ettiğin içeriğin pozitif taraflarından bahsetmek zorunda olduğunu lütfen unutma. Yapıcı eleştiri hakkında daha fazla bilgi almak için burayı okuyabilirsin.
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform; okuduğunuz kitaplara, izlediğiniz filmlere/belgesellere veya takip ettiğiniz YouTube kanallarına yönelik tavsiylerinizi ve/veya yapıcı eleştirel fikirlerinizi girebilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Önceliğimiz pozitif tavsiyelerdir.
Bu platformu, beğenmediğiniz eserleri yermek için değil, beğendiğiniz eserleri başkalarına tanıtmak için kullanmaya öncelik veriniz. Sadece negatif girdileri olduğu tespit edilenler platformdan geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
2
Tavsiyenizin içeriği sadece negatif olamaz.
Tavsiye yazdığınız eserleri olabildiğince objektif bir gözlükle anlatmanız beklenmektedir. Dolayısıyla bir eseri beğenmediyseniz bile, tavsiyenizde eserin pozitif taraflarından da bahsetmeniz gerekmektedir.
3
Negatif eleştiriler yapıcı olmak zorundadır.
Eğer tavsiyenizin ana tonu negatif olacaksa, tüm eleştirileriniz yapıcı nitelikte olmak zorundadır. Yapıcı bir tarafı olmayan veya tamamen yıkıcı içerikte olan eleştiriler silinebilir ve yazarlar geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
4
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Eser Ara
Aradığınız eseri bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.
Tür Ekle
Üst Takson Seç
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, yaşamış ve yaşayan bütün türleri filogenetik olarak sınıflandırdığımız ve tanıttığımız Yaşam Ağacı projemize, henüz girilmemiş taksonları girebilmeniz için geliştirdiğimiz bir platformdur. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Takson adlarını doğru yazdığınızdan emin olun.
Taksonların sadece ilk harfleri büyük yazılmalıdır. Latince tür adlarında, cins adının ilk harfi büyük, diğer bütün harfler küçük olmalıdır (Örn: Canis lupus domesticus). Türkçe adlarda da sadece ilk harf büyük yazılmalıdır (Örn: Evcil köpek).
2
Taksonlar arası bağlantıları doğru girin.
Girdiğiniz taksonun üst taksonunu girmeniz zorunludur. Eğer üst takson yoksa, mümkün olduğunca öncelikle üst taksonları girmeye çalışın; sonrasında daha alt taksonları girin.
3
Birden fazla kaynaktan kontrol edin.
Mümkün olduğunca ezbere iş yapmayın, girdiğiniz taksonların isimlerinin birden fazla kaynaktan kontrol edin. Alternatif (sinonim) takson adlarını girmeyi unutmayın.
4
Tekrara düşmeyin.
Aynı taksonu birden fazla defa girmediğinizden emin olun. Otomatik tamamlama sistemimiz size bu konuda yardımcı olacaktır.
5
Mümkünse, takson tanıtım yazısı (Taksonomi yazısı) girin.
Bu araç sadece taksonları sisteme girmek için geliştirilmiştir. Dolayısıyla taksonlara ait minimal bilgiye yer vermektedir. Evrim Ağacı olarak amacımız, taksonlara dair detaylı girdilerle bu projeyi zenginleştirmektir. Girdiğiniz türü daha kapsamlı tanıtmak için Taksonomi yazısı girin.
Gönder
Tür Gözlemi Ekle
Tür Seç
Fotoğraf Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, bizzat gözlediğiniz türlerin fotoğraflarını paylaşabilmeniz için geliştirilmiştir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Net ve anlaşılır görseller yükleyin.
Her zaman bir türü kusursuz netlikte fotoğraflamanız mümkün olmayabilir; ancak buraya yüklediğiniz fotoğraflardaki türlerin özellikle de vücut deseni gibi özelliklerinin rahatlıkla ayırt edilecek kadar net olması gerekmektedir.
2
Özgün olun, telif ihlali yapmayın.
Yüklediğiniz fotoğrafların telif hakları size ait olmalıdır. Başkası tarafından çekilen fotoğrafları yükleyemezsiniz. Wikimedia gibi açık kaynak organizasyonlarda yayınlanan telifsiz fotoğrafları yükleyebilirsiniz.
3
Paylaştığınız fotoğrafların telif hakkını isteyemezsiniz.
Yüklediğiniz fotoğraflar tamamen halka açık bir şekilde, sınırsız ve süresiz kullanım izniyle paylaşılacaktır. Bu fotoğraflar nedeniyle Evrim Ağacı’ndan telif veya ödeme talep etmeniz mümkün olmayacaktır. Kendi fotoğraflarınızı başka yerlerde istediğiniz gibi kullanabilirsiniz.
4
Etik kurallarına uyun.
Yüklediğiniz fotoğrafların uygunsuz olmadığından ve başkalarının haklarını ihlâl etmediğinden emin olun.
5
Takson teşhisini doğru yapın.
Yaptığınız gözlemler, spesifik taksonlarla ilişkilendirilmektedir. Takson teşhisini doğru yapmanız beklenmektedir. Taksonu bilemediğinizde, olabildiğince genel bir taksonla ilişkilendirin; örneğin türü bilmiyorsanız cins ile, cinsi bilmiyorsanız aile ile, aileyi bilmiyorsanız takım ile, vs.
Gönder
Tür Ara
Aradığınız türü bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.