Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Doğanın Öfkesi: Süperhücre (Supercell) Orajı, Fırtınalar, Kasırgalar ve Daha Fazlası!

Doğanın Öfkesi: Süperhücre (Supercell) Orajı, Fırtınalar, Kasırgalar ve Daha Fazlası!
8 dakika
11,287
  • Meteoroloji
  • Klimatoloji (İklimbilim)

Gök gürültüsünün ve şimşeğin yağmura eşlik ettiği fırtınalara verilen isim olan, İngilizcede "thunderstorm", Türkçede ise meteoroloji alanında kullanıldığı tabiriyle Fransızca kökenli "oraj", doğanın en sık karşılaşılan fenomenlerinden bir tanesidir. Dünyanın geri kalanında olduğu gibi ülkemizin de genelinde oldukça sık rastlanan bir doğa olayı olan oraj, bazı durumlarda gündelik yaşantımızda kolay kolay göremeyeceğimiz ve dış dünyadan gelen bir oluşum şeklinde gözümüze görünebilir. Ülkemizde hemen hemen yok denebilecek kadar az sayıda karşılaşılan bir oraj tipi olan süperhücre orajı, belki de görüp görebileceğiniz en ihtişamlı ve ihtişamlı olduğu kadar da korkutucu bir doğa olayıdır.

Süperhücreyi tanımlamak için öncellikle fırtına konseptini temel olarak tekrardan ele almak daha iyi olur. Fırtına atmosferdeki hava dengesi ve akımın bozulması sonrasında ortaya çıkan ve genellikle kötü hava koşullarıyla özdeşleştirilen bir hava olayıdır. Bir kötü hava koşulunun fırtına sayılabilmesi için rüzgarın 60 km ve üzeri hızda esmesi şart sayılır ama halk arasında şiddetli sağanak yağmur ve gökgürültüsünün eşlik ettiği tüm doğa olaylarına hatalı olarak fırtına denebilmektedir.

Tüm Reklamları Kapat

Fırtına, yüksek basınçlı havanın çevrelediği bir alçak basınç odağının ortaya çıkması sonucunda oluşur. Ortaya çıkan basınç dengesizliği nedeniyle kuvvetli rüzgarlar doğar ve bu rüzgarlar da fırtına bulutları olarak bilinen cumulonimbus bulutlarını oluştururlar. Dengesiz havadan ortaya çıkan bu bulutlar da kendi içlerinde dengesiz havayı korudukları ve çevrelerindeki havanın basıncını etkiledikleri için gittikçe büyürler ve ortaya fırtına sistemi denilen bir bulut formasyonu ortaya çıkar. Fırtınalar karakteristik olarak yüksek hızda rüzgarlar ve şiddetli yağmurlar ile tanımlanırlar ancak her fırtınaya gök gürültüsü ve şimşek eşlik etmez. Ettiği zaman hava olayının adı oraj olur. Kısacası her oraj bir fırtınadır ancak her fırtına bir oraj değildir diyebiliriz. 

Orajlar kendi içerisinde dört kategoriye ayrılır. Bunlar tek hücre, çoklu hücre, squall hattı (kasırga hattı) ve süperhücre şeklindedir. Bu yazıda diğer tipleri es geçerek en kuvvetli ve tehlikeli oraj tipi olan süperhücreyi inceleyeceğiz.

Tüm Reklamları Kapat

Fırtına ve ileri evresi olan orajla ilgili genel bilgiyi verdiğimize göre, makalenin konusu olan superhücre orajından bahsedebiliriz. Süperhücre orajı veya süperhücreli oraj, İngilizcesi ile "supercell thunderstorm", içinde bir mezosiklon, yani daimi olarak dönme hareketinde olan yukarı akım barındıran bir fırtına sistemidir. Bu yüzden bazı kaynaklarda süperhücrelere “dönen oraj” denebilmektedir.

Kimi ülkede siklon veya tayfun olarak da bilinen kasırgalar, tek bir gün içerisinde 9.1 trilyon litre yağış bırakabilirler! Bu aşırı yıkıcı fırtınalar, okyanusun 26.7 santigrattan sıcak noktalarında meydana gelirler ve genellikle ekvatorun 5-15 derece kuzey ve güneyindeki enlemlerde oluşmaya meyillidirler. Küresel ısınmanın en büyük tehlikelerinden birisi, giderek sayıca artan ve şiddetçe güçlenen kasırgaların yaratılıyor olmasıdır.
Kimi ülkede siklon veya tayfun olarak da bilinen kasırgalar, tek bir gün içerisinde 9.1 trilyon litre yağış bırakabilirler! Bu aşırı yıkıcı fırtınalar, okyanusun 26.7 santigrattan sıcak noktalarında meydana gelirler ve genellikle ekvatorun 5-15 derece kuzey ve güneyindeki enlemlerde oluşmaya meyillidirler. Küresel ısınmanın en büyük tehlikelerinden birisi, giderek sayıca artan ve şiddetçe güçlenen kasırgaların yaratılıyor olmasıdır.

Süperhücreler, diğer orajlara nazaran çok daha güçlü ve tehlikeli doğa olaylarıdır. O kadar kuvvetlidirler ki etraflarındaki havayı 35 kilometreye kadar değiştirebilirler. Yani İstanbul’un Kadıköy ilçesinde meydana gelen (pek mümkün olmasa da) bir süperhücre yüzünden Kocaeli’nin Gebze ilçesi civarları çok şiddetli rüzgarlar ve sağanaklardan etkilenebilir.

Süperhücreler kendi aralarında klasik, az yağışlı ve çok yağışlı şeklinde üçe ayrılır. Klasik süperhücre genel geçer olarak tüm süperhücre fırtınalarına verilen isimdir, az yağışlı süperhücreler diğerlerine göre göreceli olarak daha az tehlikelidirler, hortum yaratma olasılıkları daha düşüktür, yarattıklarında ise görüş açısı fazla olduğu için uzaktan görülebilir. Çok yağışlı süperhücreler ise üçünün arasında en tehlikeli türdür zira hortum yaratma olasılıkları çok fazla olduğu gibi, ciddi sağanak yağıştan dolayı hortumları gizleyebilir ve önlem alınma ihtimalini azaltabilirler. Buradaki “daha az tehlikeli” tanımı yanlış yönlendirmesin, süperhücrelerin tamamı normal bir fırtınaya ve oraja göre çok daha tehlikeli orajlardır ve kendi içlerinde göreceli olarak daha az veya çok tehlikelidirler.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Dönen Mezosiklon
Dönen Mezosiklon

Süperhücreler genellikle hızı 90 kilometrelere rahatlıkla ulaşan rüzgarlar ve çok ağır ve ani yağışlarla karakterize olurlar. Yağış her zaman yağmur olmayabilir, süperhücrelerin bir kısmı tek damla yağmur bırakmadan ciddi bir dolu sağanağına sebep olabilir. Anatomik olarak ciddi orajların bir numaralı belirtisi olan karakteristik örs şekilli cumulonimbus bulutu süperhücrelerde de mevcuttur. Örs şeklinde atmosfere doğru yükselen bulutun sebebi, yukarı doğru yükselen akımın çok şiddetli olması dolayısıyla bulutun atmosferin üst katmanına doğru genişlemesi, ancak troposferin en üst katmanlarındaki aşırı basınç, nem ve yoğunluk yüzünden daha yukarıya ilerleyemeyip katmanın etrafında görünmez bir bariyer varmışçasına genişlemesi sebebiyle oluşur. Genellikle örs kısmı ne kadar genişse yaklaşan fırtına o kadar ciddidir ve örsün atmosferin üst katmanındaki kısmı genellikle asıl fırtına bulutlarından önce gelir ve gün ışığını keser. Fırtına yaklaşırken havanın gitgide daha çok kararmasının altında bu yatmaktadır. Örs bulutu atmosferde 22 km kadar yüksekliğe çıkabilir. Normal bir yolcu uçağı ortalama 10 km yükseklikte uçmaktadır, bulutun yüksekliğini buradan hesap edebilirsiniz.

Süperhücre orajlarını oluşturan bulutların ağır yağış veren kısımları ve hiç yağış olmayan kısımları mevcuttur. Genellikle bulutların ön ve arka kısımları yağış getirirken fırtınanın ortasında yağış olmaz, hatta hava dingin bile olabilir, buna da"fırtınanın gözü" (eye of the storm) denmektedir. Fırtına sistemi kendi içinde sürekli aşağı ve yukarı rüzgar akımı alışverişinde olduğu için, yağışın geçtiği bölgelerde serinlemiş olan hava, arkadan gelmekte olan fırtınanın merkezindeki ciddi akım dengesizliği yüzünden bulutun içine doğru çekilir. Bu ıslak ve doygun hava yukarı doğru çekildikçe yoğunlaşır ve yer ile bütünleşik bir bulut oluşturmaya başlar. Buluttan aşağıya doğru iniyormuş gibi görünen bu bulut aslen yerden yukarı doğru yükselmektedir ve bu buluta "duvar bulutu" (wall cloud) denir. Duvar bulutunun varlığı hortum çıkabileceğinin bir işaretidir. Duvar bulutu kendi etrafında dönüyorsa, parçalanıp tekrar birleşiyorsa ve yaklaşık on dakikadan daha uzun bir sürede dağılmadıysa bir hortuma dönüşme ihtimali yüksektir, bu yüzden duvar bulutu görüldüğü anda hortum alarmları verilir, storm-chaser adı verilen fırtınaları takip eden insanlar da duvar bulutunu gördükleri anda olası bir hortumu kaydetmek için hazırlık yaparlar.

Süperhücreler uzaktan bakıldığında derhal anlaşılabilecek kadar münhasır doğa olaylarıdır, zira yukarıda bahsedilen ciddi hava akımı yüzünden oluşan mezosiklon dönerek yere doğru alçalır ve bulutlardan yeryüzüne doğru inen devasa bir hortum görüntüsü oluşturur, ancak bu mezosiklon hiçbir zaman yere değmez ve dönmeye devam eder. Yukarı hava akımı ne kadar kuvvetli olursa mezosiklon o kadar fazla beslenir ve büyür ve hava şartlarını daha kötü hale getirme olasılığı artar.

Süperhücre orajları doğal afetler arasında en yıkıcı olanlardan birisidir. Ani ve çok yoğun yağış yüzünden sel baskınları, düşen yıldırımlar yüzünden çarpılmalar ve çıkan yangınlar (oraj bol yağışlı ise çıkan yangını söndürebilir ancak yangın sönmezse ve şiddetlenirse ortaya çıkan dumanlar yüzünden pyrocumulonimbus isimli yeni bir fırtına bulutu oluşarak daha fazla yıldırım da düşürebilir!), kasırga şiddetindeki rüzgarlar yüzünden evlerin çatılarını ve arabaları havaya fırlatma ve en tehlikelisi çıkabilecek hortumlar yüzünden hem can, hem de mal kaybında büyük artış meydana getirebilmektedirler. Fujita klasmanında en tehlikeli hortumlar sayılan F3 ve üzeri hortumlar süperhücrelerden doğmaktadır. 1999 yılında Oklahoma, ABD’de ortaya çıkarak tarihteki en şiddetli hortum olarak kayıtlara geçen Bridge Creek-Moore hortumu F5 skalasında bir hortum olup rüzgar hızı saatte 484 km olarak ölçülmüştür ve bu hortum o ana kadar görülmüş en büyük süperhücre orajlarından birinden doğmuştur.

Amerika Birleşik Devletleri’nin iç bölgelerinde Kansas ve Oklahoma eyaletleri arasında Tornado Alley (Hortum Koridoru) olarak adlandırılan bir bölge vardır. Bölgenin bu ismi alma sebebi Amerika’da en çok hortum görülen bölge olmasıdır. Yapılan araştırmalar sonucunda, bölgenin iki taraftan da dağ sırasıyla çevrili olması sebebiyle dağdan gelen soğuk hava ve aradaki yaylanın sıcak havası özellikle bahar ve yaz aylarında çatıştığı zaman şiddetli süperhücre orajları meydana gelmekte ve bunların da çoğunluğunun hortum oluşturmakta olduğu anlaşılmıştır. Tornado Alley çevresinde yerleşim yeri bu sebeple azdır ve bu bölgede ev yaparken ilave güvenlik kuralları da zorunlu kılınmıştır.

Tüm Reklamları Kapat

Sonuç

Sonuç olarak, süperhücre bizim ülkemizde kolay kolay görülebilecek bir fırtına tipi değil, zira denizlere olan kıyılarımızın fazla olduğunu düşünürsek süperhücrelerin oluşması için gereken hava koşulları mevcut değil. Fırtına ve orajlar ülkemizin ikliminin de bir parçası, hatta zaman zaman denizde çıkan hortumlara da aşinayız. Ancak yakın zamanda İstanbul’un Tuzla ilçesinde ilk defa bir hortumun denizden karaya çıktığını ve ufak skalada olmasına rağmen ciddi hasarlar verdiğini, 2014 yazında İstanbul’da çıkan başka bir orajda gene kasırgaya yakın kuvvette rüzgarlar estiğini düşünürsek, yarın bir gün gökyüzünde bir süperhücre bulutu gördüğümüzde çok fazla şaşırmamak ve gerekli önlemlerimizi almak gerek.

Son olarak Mayıs 2014’te Wyoming, ABD’de timelapse şeklinde videosu çekilmiş olan bir süperhücre videosunu da, tüm bu tanımlanan fenomeni canlı olarak görebilmeniz için paylaşıyoruz:


Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
10
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 6
  • Korkutucu! 6
  • Tebrikler! 3
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • Merak Uyandırıcı! 1
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 31/03/2023 18:15:15 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/3454

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Jeoloji
Metal
Kırmızı
Botanik
Dünya Dışı Yaşam
Çalışma
Sars
Ay Görevleri
Endokrin Sistemi
Salgın
Cinsiyet
Müzik
Astronomi
Sağlık Bilimleri
Cinsel Yönelim
Antikor
Alkol
Kamuflaj
Einstein
Fizik
Samanyolu Galaksisi
Elektromanyetizma
Hızlı
Hayatta Kalma
Kozmik Mikrodalga Arkaplan Işıması (Cmb)
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Size Özel
Güncel
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
O. Sarıyurt, et al. Doğanın Öfkesi: Süperhücre (Supercell) Orajı, Fırtınalar, Kasırgalar ve Daha Fazlası!. (31 Mart 2015). Alındığı Tarih: 31 Mart 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/3454
Sarıyurt, O., Bakırcı, Ç. M. (2015, March 31). Doğanın Öfkesi: Süperhücre (Supercell) Orajı, Fırtınalar, Kasırgalar ve Daha Fazlası!. Evrim Ağacı. Retrieved March 31, 2023. from https://evrimagaci.org/s/3454
O. Sarıyurt, et al. “Doğanın Öfkesi: Süperhücre (Supercell) Orajı, Fırtınalar, Kasırgalar ve Daha Fazlası!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 31 Mar. 2015, https://evrimagaci.org/s/3454.
Sarıyurt, Osmancan. Bakırcı, Çağrı Mert. “Doğanın Öfkesi: Süperhücre (Supercell) Orajı, Fırtınalar, Kasırgalar ve Daha Fazlası!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, March 31, 2015. https://evrimagaci.org/s/3454.

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close
Geri Bildirim Gönder
Paylaş
Reklamsız Deneyim

Evrim Ağacı'ndaki reklamları, bütçenize uygun bir şekilde, kendi seçtiğiniz bir süre boyunca kapatabilirsiniz. Tek yapmanız gereken, kaç ay boyunca kapatmak istediğinizi aşağıdaki kutuya girip tek seferlik ödemenizi tamamlamak:

10₺/ay
x
ay
= 30
3 Aylık Reklamsız Deneyimi Başlat
Evrim Ağacı'nda ücretsiz üyelik oluşturan ve sitemizi üye girişi yaparak kullanan kullanıcılarımızdaki reklamların %50 daha az olduğunu, Kreosus/Patreon/YouTube destekçilerimizinse sitemizi tamamen reklamsız kullanabildiğini biliyor muydunuz? Size uygun seçeneği aşağıdan seçebilirsiniz:
Evrim Ağacı Destekçilerine Katıl
Zaten Kreosus/Patreon/Youtube Destekçisiyim
Reklamsız Deneyim
Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Destek Ol

Devamını Oku
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara
Moderatöre Bildir

Raporlama sisteminin amacı, platformu uygunsuz biçimde kullananların önüne geçmektir. Lütfen bir içeriği, sadece düşük kaliteli olduğunu veya soruya cevap olmadığını düşündüğünüz raporlamayınız; bu raporlar kabul edilmeyecektir. Bunun yerine daha kaliteli cevapları kendiniz girmeye çalışın veya size sunulan (oylama gibi) diğer araçlar ile daha kaliteli cevaplara teşvik edin. Kalitesiz bulduğunuz içerikleri eleyebileceğiniz, kalitelileri daha ön plana çıkarabileceğiniz yeni araçlar geliştirmekteyiz.

Kural İhlali Seç
Öncül Ekle
Sonuç Ekle
Mantık Hatası Seç
Kural İhlali Seç
Soru Sor
Aşağıdaki "Soru" kutusunu sadece soru sormak için kullanınız. Bu kutuya soru formatında olmayan hiçbir cümle girmeyiniz. Sorunuzla ilgili ek bilgiler vermek isterseniz, "Açıklama" kısmına girebilirsiniz. Soru kısmının soru cümlesi haricindeki kullanımları sorunuzun silinmesine ve UP kaybetmenize neden olabilir.
Görsel Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, aklınıza takılan soruları sorabilmeniz ve diğerlerinin sorularını yanıtlayabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Gerçekten soru sorun, imâdan ve yüklü sorulardan kaçının.
Sorularınızın amacı nesnel olarak gerçeği öğrenmek veya fikir almak olmalıdır. Şahsi kanaatinizle ilgili mesaj vermek için kullanmayın; yüklü soru sormayın.
2
Bilim kimliğinizi kullanın.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla sorular ve cevaplar, bilimsel perspektifi yansıtmalıdır. Geçerli bilimsel kaynaklarla doğrulanamayan bilgiler veya reklamlar silinebilir.
3
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Sahtebilimi desteklemek yasaktır.
Sahtebilim kategorisi altında konuyla ilgili sorular sorabilirsiniz; ancak bilimsel geçerliliği bulunmayan sahtebilim konularını destekleyen sorular veya cevaplar paylaşmayın.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Soru Ara
Aradığınız soruyu bulamadıysanız buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Alıntı Ekle
Eser Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Formu olabildiğince eksiksiz doldurun.
Girdiğiniz sözün/alıntının kaynağı ne kadar açıksa o kadar iyi. Açıklama kısmına kitabın sayfa sayısını veya filmin saat/dakika/saniye bilgisini girebilirsiniz.
2
Anonimden kaçının.
Bazı sözler/alıntılar anonim olabilir. Fakat sözün anonimliğini doğrulamaksızın, bilmediğiniz her söze/alıntıya anonim yazmayın. Bu tür girdiler silinebilir.
3
Kaynağı araştırın ve sorgulayın.
Sayısız söz/alıntı, gerçekte o sözü hiçbir zaman söylememiş/yazmamış kişilere, hatalı bir şekilde atfediliyor. Paylaşımınızın site geneline yayılabilmesi için kaliteli kaynaklar kullanın ve kaynaklarınızı sorgulayın.
4
Ofansif ve entelektüel düşünceden uzak sözler yasaktır.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Sözlerinizi tırnak (") içine almayın.
Sistemimiz formatı otomatik olarak ayarlayacaktır.
Gönder
Tavsiye Et
Aşağıdaki kutuya, [ESER ADI] isimli [KİTABI/FİLMİ] neden tavsiye ettiğini girebilirsin. Ne kadar detaylı ve kapsamlı bir analiz yaparsan, bu eseri [OKUMAK/İZLEMEK] isteyenleri o kadar doğru ve fazla bilgilendirmiş olacaksın. Tavsiyenin sadece negatif içerikte olamayacağını, eğer bu sistemi kullanıyorsan tavsiye ettiğin içeriğin pozitif taraflarından bahsetmek zorunda olduğunu lütfen unutma. Yapıcı eleştiri hakkında daha fazla bilgi almak için burayı okuyabilirsin.
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform; okuduğunuz kitaplara, izlediğiniz filmlere/belgesellere veya takip ettiğiniz YouTube kanallarına yönelik tavsiylerinizi ve/veya yapıcı eleştirel fikirlerinizi girebilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Önceliğimiz pozitif tavsiyelerdir.
Bu platformu, beğenmediğiniz eserleri yermek için değil, beğendiğiniz eserleri başkalarına tanıtmak için kullanmaya öncelik veriniz. Sadece negatif girdileri olduğu tespit edilenler platformdan geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
2
Tavsiyenizin içeriği sadece negatif olamaz.
Tavsiye yazdığınız eserleri olabildiğince objektif bir gözlükle anlatmanız beklenmektedir. Dolayısıyla bir eseri beğenmediyseniz bile, tavsiyenizde eserin pozitif taraflarından da bahsetmeniz gerekmektedir.
3
Negatif eleştiriler yapıcı olmak zorundadır.
Eğer tavsiyenizin ana tonu negatif olacaksa, tüm eleştirileriniz yapıcı nitelikte olmak zorundadır. Yapıcı bir tarafı olmayan veya tamamen yıkıcı içerikte olan eleştiriler silinebilir ve yazarlar geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
4
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Eser Ara
Aradığınız eseri bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.
Tür Ekle
Üst Takson Seç
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, yaşamış ve yaşayan bütün türleri filogenetik olarak sınıflandırdığımız ve tanıttığımız Yaşam Ağacı projemize, henüz girilmemiş taksonları girebilmeniz için geliştirdiğimiz bir platformdur. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Takson adlarını doğru yazdığınızdan emin olun.
Taksonların sadece ilk harfleri büyük yazılmalıdır. Latince tür adlarında, cins adının ilk harfi büyük, diğer bütün harfler küçük olmalıdır (Örn: Canis lupus domesticus). Türkçe adlarda da sadece ilk harf büyük yazılmalıdır (Örn: Evcil köpek).
2
Taksonlar arası bağlantıları doğru girin.
Girdiğiniz taksonun üst taksonunu girmeniz zorunludur. Eğer üst takson yoksa, mümkün olduğunca öncelikle üst taksonları girmeye çalışın; sonrasında daha alt taksonları girin.
3
Birden fazla kaynaktan kontrol edin.
Mümkün olduğunca ezbere iş yapmayın, girdiğiniz taksonların isimlerinin birden fazla kaynaktan kontrol edin. Alternatif (sinonim) takson adlarını girmeyi unutmayın.
4
Tekrara düşmeyin.
Aynı taksonu birden fazla defa girmediğinizden emin olun. Otomatik tamamlama sistemimiz size bu konuda yardımcı olacaktır.
5
Mümkünse, takson tanıtım yazısı (Taksonomi yazısı) girin.
Bu araç sadece taksonları sisteme girmek için geliştirilmiştir. Dolayısıyla taksonlara ait minimal bilgiye yer vermektedir. Evrim Ağacı olarak amacımız, taksonlara dair detaylı girdilerle bu projeyi zenginleştirmektir. Girdiğiniz türü daha kapsamlı tanıtmak için Taksonomi yazısı girin.
Gönder
Tür Gözlemi Ekle
Tür Seç
Fotoğraf Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, bizzat gözlediğiniz türlerin fotoğraflarını paylaşabilmeniz için geliştirilmiştir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Net ve anlaşılır görseller yükleyin.
Her zaman bir türü kusursuz netlikte fotoğraflamanız mümkün olmayabilir; ancak buraya yüklediğiniz fotoğraflardaki türlerin özellikle de vücut deseni gibi özelliklerinin rahatlıkla ayırt edilecek kadar net olması gerekmektedir.
2
Özgün olun, telif ihlali yapmayın.
Yüklediğiniz fotoğrafların telif hakları size ait olmalıdır. Başkası tarafından çekilen fotoğrafları yükleyemezsiniz. Wikimedia gibi açık kaynak organizasyonlarda yayınlanan telifsiz fotoğrafları yükleyebilirsiniz.
3
Paylaştığınız fotoğrafların telif hakkını isteyemezsiniz.
Yüklediğiniz fotoğraflar tamamen halka açık bir şekilde, sınırsız ve süresiz kullanım izniyle paylaşılacaktır. Bu fotoğraflar nedeniyle Evrim Ağacı’ndan telif veya ödeme talep etmeniz mümkün olmayacaktır. Kendi fotoğraflarınızı başka yerlerde istediğiniz gibi kullanabilirsiniz.
4
Etik kurallarına uyun.
Yüklediğiniz fotoğrafların uygunsuz olmadığından ve başkalarının haklarını ihlâl etmediğinden emin olun.
5
Takson teşhisini doğru yapın.
Yaptığınız gözlemler, spesifik taksonlarla ilişkilendirilmektedir. Takson teşhisini doğru yapmanız beklenmektedir. Taksonu bilemediğinizde, olabildiğince genel bir taksonla ilişkilendirin; örneğin türü bilmiyorsanız cins ile, cinsi bilmiyorsanız aile ile, aileyi bilmiyorsanız takım ile, vs.
Gönder
Tür Ara
Aradığınız türü bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.