Devasa Asteroit Çarpmalarına Rağmen Dünya'nın İklimi Değişmedi!
University College London'da yapılan bir çalışmaya göre yaklaşık 35,65 milyon yıl önce Dünya'ya iki dev asteroit çarptı. Ancak bu çarpışmalar, Dünya'nın ikliminde kalıcı bir değişikliğe yol açmadı.
Her biri birkaç kilometre genişliğinde olan bu asteroitler, yaklaşık 25.000 yıl arayla Dünya'ya çarptı. Bu çarpışmalar sonucunda Rusya'nın Sibirya bölgesinde 100 kilometre çapındaki Popigai krateri ve ABD'nin Chesapeake Körfezi'nde 40 ila 85 kilometre çapındaki krater oluştu. Bu kraterler, asteroit çarpması nedeniyle oluşan Dünya'daki en büyük dördüncü ve beşinci kraterler olarak da biliniyor.
Araştırmacılar Communications Earth & Environment dergisinde yayınladıkları çalışmada çarpışmalardan sonraki 150.000 yıl boyunca iklimde kalıcı bir değişim olduğuna dair hiçbir kanıt bulamadı.[1]
Ekip, o dönemde denizde veya deniz tabanında yaşayan küçük, kabuklu organizmaların fosillerindeki izotoplara bakarak geçmişteki iklimi çıkardılar. İzotopların dağılımı, organizmaların yaşadığı dönemde deniz sularının ne kadar sıcak olduğunu yansıtır.
Araştırmanın eş yazarı, Londra Üniversitesi Koleji Yer Bilimleri Bölümü'nden Profesör Bridget Wade, şöyle anlatıyor:
Sonuçlarımızın dikkat çekici yanı, bu çarpışmalardan sonra iklimde hiçbir bir değişiklik olmamış olması. Çarpışmadan sonra izotopların suların daha sıcak ya da daha soğuk olduğuna işaret edecek şekilde bir yöne kaymasını bekliyorduk ancak böyle bir kayma gerçekleşmedi. Bu büyük asteroit çarpışmalarına rağmen uzun vadede gezegenimiz hayatına normal şekilde devam etmiş gibi görünüyor.
Ancak örneklerimiz her 11.000 yılda bir alındığı için onlarca ya da yüzlerce yıl süren daha kısa vadeli değişiklikleri tespit edemezdik. İnsani bir zaman ölçeğinde bu asteroit çarpmaları felaket olurdu: Büyük şok dalgaları ve tsunamiler yaratır, geniş çaplı yangınlara neden olur ve havaya büyük miktarda toz salarak güneş ışığını engellerdi.
Tüm Reklamları Kapat
Araştırmacılar, dinozorların neredeyse hepsinin yok olmasına neden olan diğer büyük Chicxulub çarpışmasına yönelik modelleme çalışmalarını incelediklerinde çarpışmadan sonraki yaklaşık 25 yılda bile iklimde değişiklik olduğunu gördüklerini belirtiyor. Wade, bu nedenle gelecekteki potansiyel çarpışmaların tespit edilmesi ve önlenmesi için bilimsel görevlerin desteklenmesi gerektiğini vurguluyor.
Profesör Wade ve Londra Üniversitesi Koleji Jeobilim yüksek lisans öğrencisi Natalie Cheng'in de içinde bulunduğu araştırma ekibi hem okyanus yüzeyine yakın hem de deniz tabanında yaşayan foraminifer adı verilen tek hücreli organizmaların 1.500'den fazla fosilindeki izotopları analiz etti. Araştırmacılar yaptığı analizlerde Meksika Körfezi'nden alınan bir kaya çekirdeğinde bulunan ve yüzeyin üç metre altındaki katmanlarda yer alan fosillerin 35,5 ila 35,9 milyon yıl öncesine ait olduğunu belirledi.
Uzmanlar, çarpışmalar sırasında Dünya'ya çarpan asteroitlerin 5-8 kilometre ve 3-5 kilometre genişliğinde olduğunu tahmin ediyor. Popigai kraterini oluşturan büyük asteroidin genişliği yaklaşık olarak Everest'in boyuna denk geliyordu.
Bu iki çarpışmaya ek olarak mevcut kanıtlar, geç Eosen döneminde üç küçük asteroidin daha Dünya'ya çarptığını ve bu durumun Güneş Sistemimizdeki bir asteroit kuşağında bozulmaya sebep olduğunu ortaya çıkarıyor.
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
KreosusKreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
PatreonPatreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTubeYouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.
Diğer PlatformlarBu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.
Araştırmacılar, bu dönemin iklimi üzerine yapılan önceki araştırmaların net sonuçlar vermediğini, bazı çalışmalar asteroit çarpışmalarını hızlandırılmış bir soğuma süreciyle, diğerleri ise daha sıcak dönemlerle ilişkili olduğunu tespit ettiğini belirtiyor.
Ancak önceki çalışmalar daha düşük çözünürlükte yapılmış ve 11.000 yıldan daha geniş aralıklarla alınan örnekleri incelemiştir. Ayrıca, analizler sadece deniz tabanında yaşayan türlerle sınırlı kalmıştı. Yeni çalışma ise farklı okyanus derinliklerinde yaşamış fosilleri kullanarak okyanusların çarpma olaylarına nasıl tepki verdiğine dair daha kapsamlı bir tablo ortaya çıkarıyor.
Araştırmacılar, planktonik ve bentik foraminifer türlerinden alınan örneklerde karbon ve oksijen izotoplarını incelediler. Çarpışmalardan yaklaşık 100.000 yıl önce izotoplarda değişimler olduğunu gözlemlediler. Bu değişimler, yüzey okyanusunda yaklaşık 2°C'lik bir ısınmayı, derin sularda ise 1°C'lik bir soğumayı gösteriyordu. Ancak çarpışmaların hemen öncesinde ya da sonrasında böyle bir değişim gözlenmedi.
Ekip buna ek olarak kaya çekirdeğinde asteroit çarpmalarının yarattığı binlerce küçük cam damlacıkları da buldu. Bu damlacıklar, silika içeren kayaların bir asteroit çarpması sonucunda buharlaşmasıyla oluşur. Atmosfere yayılan silika, soğuyarak katılaşıp damlacıklar haline gelir. Araştırmanın ortak yazarlarından Yerbilimleri Yüksek Lisans mezunu Natalie Cheng şunları söylüyor:
Chicxulub çarpmasının büyük bir yok oluşa neden olduğunu bildiğimiz için Eosen dönemindeki bu büyük çarpışmaların uzun vadeli iklim değişikliklerine yol açıp açmadığını merak ettik. Bu etkilerin önemli bir iklim değişikliğine neden olmadığını görmek bizi şaşırttı.
Cheng sözlerini şöyle bitiriyor:
Mikrofosillerdeki kimyadan Dünya’nın geçmiş iklimini okumak oldukça etkileyiciydi. Çalışmamızda kullandığımız foraminifer türleriyle çalışmak ve cam mikrosferüller gibi harika bulgulara rastlamak heyecan vericiydi.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 1
- 1
- 1
- 1
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- ^ B. S. Wade, et al. (2024). No Paleoclimatic Anomalies Are Associated With The Late Eocene Extraterrestrial Impact Events. Communications Earth & Environment, sf: 1-7. doi: 10.1038/s43247-024-01874-x. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 18/01/2025 08:05:02 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/19215
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.