Dev Dişli Platypus (Ornitorenk) Keşfedildi!

Ouennsland’daki ünlü Riversleigh World Heritage Alanında, dev etçil ornitorenklerden bir metre uzunluğunda (şimdiye kadar bulunanlar içinde en büyüğü), nesli tükenmiş bir ornitorenk bulundu. Yaşayan türlerin aksine, onunla birlikte çevresindeki göllerde yaşayan çok çeşitli hayvanları öldürme ve yeme işlevi gören dişleri vardı. 

Obdurodon tharalkooschild adı verilen yeni tür, henüz tarihlendirilmemiş ancak 5-15 milyon yaşında olduğu tahmin edilen bir katmanda bulunan bir dişten saptandı. Bu keşif, Columbia Universitesinde PhD adayı ve UNSW eski şeref öğrencisi Rebecca Pian ve UNSW Biyolojik Dünya ve Çevre Bilimleri Okulundan Prof. Mike Archer ve Doç. Suzanne Hand tarafından yapıldı ve araştırma Journal of Vertebrate Palaeontology dergisinde yayınlandı. Baş yazar Bayan Pian şöyle diyor:

Monotremler olarak bilinen tek açıklıklılar (platypuslar ve ekidnalar), memelilerin güney kıtalarındaki evrimsel yayılımından geriye kalan son türlerdir. Araştırması henüz tamamlanmamış olsa bile yeni bir ornitorenk türü bu, ilginç memelileri anlamada çok önemli bir yardımcıdır.

Dişlerinin büyüklüğüne bakarak soyu tükenmiş türlerin, modern ornitorenklerin iki katı büyüklüğünde olduğu tahmin edilmektedir. UNSW’den Doç. Dr. Hand, diğer ornitorenkler gibi bunun da çoğunlukla suda yaşayan bir memeli olduğunu ve milyonlarca yıl önce Riversleigh alanını kaplayan ormanlardaki tatlısu gölcüklerinin içinde ya da çevresinde yaşamış olabileceklerini söylüyor:

Obdurodon tharalkooschild iyi gelişmiş dişleri olan çok iri bir ornitorenkti ve büyük ihtimalle kerevit ve diğer tatlısu kabuklularıyla besleniyordu. Diğer küçük omurgularla, kurbağalar, kaplumbağalar da besleniyordu.

Bu yeni türün ortaya çıkarılmasından önce, fosil kayıtları dünyada herhangi bir zamanda yalnızca tek bir türün yaşadığını ve ornitorenklerin ve diş boyutlarının zamanla küçüldüğünü düşündürüyordu.

Modern ornitorenklerin yetişkinlerinde diş yoktur, onun yerine ağzında nasırlaşmış kalınlaşmalar bulunur; bu nesli tükenmiş yeni ornitorenk türünün modernlerin atası olma olasılığı çok düşüktür. UNSW’den Prof. Archer şöyle diyor:

Bu yeni türün keşfi bizim için bir şoktu; çünkü bundan önce fosil kayıtları ornitorenklerin evrim ağacının oldukça doğrusal olduğunu düşündürüyordu. Şimdi görüyoruz ki bu ağaçta, bazıları dev boyutlara ulaşan, öngörülemeyen yan dallar vardı.

Güney Amerika’da 61 milyon yıl öncesine kadar dişli ornitorenkler, Monotrematum sudamericanum, vardı. Bulunan en eski ornitorenk fosili, Obdurodon insignis, küçük, dişli bir türdü ve Avustralya’da Simpson Çölü’nde, 26 milyon yıllık göl tortularında bulundu. 

Daha büyük bir tür, Obdurodon dicksoni, Riversleigh’de 15-19 milyon yıllık tortularda bulunmuştur ve kalıntılar bilinen tek fosil ornitorenk kafatasını içerir.

Obdurodon tharalkooschild Riversleigh’da çıkarılan ikinci ornitorenk türüdür. Obdurodon, Yunanca kalıcı (obdurate) diş’ten gelmektedir ve nesli tükenmiş dişli ornitorenk, dişsiz modern türlerden ayırt etmek için oluşturulmuş bir kelimedir. 

Tharalkooschild ornitorenkin kökeni ile ilgili olarak yöresel bir Avustralya yaratılış masalını kabul eder. Eski dönemlerde Tharalkoo kararlı genç bir dişi ördekmiş. Anne babası onu nehrin aşağılarına doğru yüzmemesi konusunda uyarırlarmış çünkü su sıçanı ona saldırabilirmiş. Scoffing anne babasına karşı gelmiş ve Bigoon tarafından kaçırılmış. Tharalkoo kaçıp ailesine geri döndüğünde diğer dişi ördekler kuluçkaya yapınca, o da aynısını yapmış. Ama onun yumurtasından yumuşacık kabarık ördek yavruları yerine, gagalı, arka ayakları perdeli, ördek gibi yumurtlayan, kürklü ve ön ayakları bir kemiricininkine benzeyen garip bir canavar çıkmış: ilk ornitorenk.