Darwin'in Ölüm Sebebi Neydi?

Charles Darwin, modern bilimin en büyük isimlerinden birisidir. Geliştirdiği Evrim Teorisi sayesinde, insanlık tarihinde ilk defa tür çeşitliliğini bilimsel olarak, bütüncül ve sistematik bir şekilde açıklamayı başaran bir izah geliştirmeyi başarmıştır. Onun bıraktığı bilimsel miras, günümüzde tarımdan mühendisliğe, kimyadan ekonomiye, psikolojiden sosyolojiye kadar sayısız bilim dalında kullanılmaktadır.

Buna rağmen, Darwin'in ölüm nedeni kesin değildir. Bu ilk etapta kulağa "komplo teorisi" benzeri bir açıklama gibi gelse de, Darwin'in ölüm nedeni yaygın olarak konjestif kalp yetmezliği olarak belirtilir. Bu, ileri yaşından ötürü anlaşılır bir ölüm nedenidir; Darwin öldüğünde 73 yaşındaydı. Ancak bilim insanları, Darwin'in kalp yetmezliğini tetikleyen unsurun, ömrü boyunca mücadele ettiği bir hastalık olabileceğinden kuşkulanıyorlar.

Gerçekten de Darwin, daha çok genç yaşlarından itibaren birçok sağlık sorunuyla baş etmiştir. Ne yazık ki, 19. Yüzyıl tıbbı günümüzdekinden fazlasıyla geri olduğundan, bırakın nadir hastalıkları, günümüzün sıradan hastalıklarını teşhis ve tedavi etmek bile çok zordu. O dönemlerde modern tıp yerine insanlar daha çok alternatif yöntemlere başvuruyorlardı ve bunlardan medet umuyorlardı. Bu yöntemler kimi zaman çalışıyor, kimi zaman bireyleri daha kötü hale getiriyordu. Darwin de, sürekli kusan, karın ağrılarıyla mücadele eden ve halsizlik sorunu olan biri olarak, tıbbi bir tedaviden faydalanamadığı için (çünkü kimse hastalığının ne olduğunu bilmiyordu), hidroterapiye başvurarak tedavi olmaya çalıştı. Hidroterapi, yüksek bir mesafeden vücudunuza kovalar dolusu suyun dökülmesi sayesinde, suyun vücudunuzda yarattığı etkiyle mikroplardan arınabileceğinizi vaat eden bir sahtebilim yöntemidir. Darwin bu tedaviler sonrası kendisini en azından psikolojik ve fiziksel olarak ferahlamış hissettiğinden, bunu uyguladı.

Darwin'i Aslen "Öldüren" Hastalık Neydi?

Yıllardır geleneksel olarak düzenlenen Tarihi Klinikopatoloji Konferansı 2011 senesinde Charles Darwin'e odaklandı. Darwin'in notlarında tanımladığı semptomlar, konferansa göre 3 hastalığa uyuyordu: döngüsel kusma sendromu, Chagas Hastalığı ve peptik ülser. Günümüzde bu 3 hastalık da tedavi edilebiliyor olsa da, bunlardan biri Darwin'in ömür boyu ızdırap çekmesine ve 73 yaşındaki ölümüne neden oldu. Darwin şanslıydı (ve zengindi), çünkü o dönemlerde İngiltere'de doğan bebeklerin ortalama ömürleri 31 yıl civarındaydı. Ama yine de, çağın en müthiş bilim insanlarından birini öldüren hastalık hep bir merak konusu oldu.

Darwin'in notlarında yapılan araştırmalar, bu 3 hastalıktan hangisinin gerçek olduğunu anlamamızı sağladı. Darwin, 25 Mart 1835 yılında, Beagle ile Arjantin'de bulunurken günlüğüne şunları yazmıştı:

Gece yarısı, Benchuca'ya ait bir tür olan Reduvius türü siyah, kocaman bir böcek tarafından saldırıya uğradım. Yumuşak, kanatsız böceklerin vücudunuzda dolandığını hissetmek en iğrenç hislerden biri. Emmeye başlamadan önce oldukça zayıftırlar, ancak emdikten sonra yuvarlak hale gelirler ve kanla dolarak şişerler.

Bu, hemen her şeyi açıklamaktadır. Reduuvidae ailesi olarak bilinen bu böceklerin diğer bir adı, namlarına yakışır bir şekilde suikastçi böceklerdir. Oldukça iyi gizlenebilen ve etle veya kanla beslenen bu böceklerin 7000 civarında türü vardır. 4-40 milimetre arasında değişirler. Bu böceklerin Darwin'in not defterinde tanımladığı gibi bazı türleri, Chagas hastalığının parazitlerini taşımalarıyla meşhurdurlar. 

Kısaca Darwin, Arjantin'de bilim üretmekle meşgulken uğradığı bu tatsız saldırı yüzünden hayatını acı içerisinde geçirmiş olabilir. Günümüzde benznidazol ve nifurtimox ile tedavi edilebilen bu hastalık, sinir sistemini, sindirim sistemini ve kalbi uzun vadede, yavaş yavaş etkileyerek sorunları doğurur. 

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor. Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak... Daha fazla göster

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Darwin'in not defterine yazdıkları birçok şeyi açıklasa da, halen bazı bilim insanları Darwin'in Chagas hastalığının diğer semptomlarını göstermediği için başka bir nedenden ötürü bu sorunlarla mücadele etmiş olabileceğini düşünüyor. Hatta Darwin, normal bir şekilde, yaşlılıktan ölmüş bile olabilir. Ancak özellikle ömrünün son dönemlerinde (ve Beagle yolculuğundan döndükten sonra) hastalığın belirtilerinin arttığı ve işkenceye dönüşmeye başladığı görülüyor.

Darwin'in tam ölüm sebebi bilinmez; ancak bunca acı ve sancıya rağmen, bilim tarihinin gördüğü en güçlü bilimsel kuramı buna rağmen ileri sürebilmesi ve savunabilmesi, günümüzde halen ders kitabı olarak kullanılan birçok kitaba imza atmış olması ve buna rağmen bilinen mütevazı kişiliği ile bir defa daha saygımızı kazanmayı hak ediyor.