Damarlı Bitkiler (Tracheophyta)

-
Taksonomi
Taksonomi Nedir?
Bu içerik, Evrim Ağacı'nın Yaşam Ağacı projesinin bir parçası olarak hazırlanmıştır. Yaşam Ağacı projesinin amacı, başta Türkiye'de bulunan türleri, Türkiye'deki doğa gözlemcilerimizin özgün fotoğraf ve video içerikleri ışığında, evrimsel akrabalık ilişkilerine uygun bir şekilde filogenetik bir ağaç üzerinde kategorize etmek, nihayetinde ise Dünya'daki tüm türleri yavaş yavaş Yaşam Ağacı'na eklemektir. Bu içerik, diğer tüm içeriklerimiz gibi, İçerik Kullanım İzinleri'ne tabidir.
- Taksonomi
- Bitki Taksonomisi
- Bilimsel Adı Tracheophyta
- Halk Arasındaki Türkçe Adı Damarlı Bitkiler
- Halk Arasındaki İngilizce Adı Vascular plants
- Üst Alan (Superdomain) Neomura
- Tip (Type) Ökaryotlar (Eukaryota)
- Alem (Kingdom) Bitkiler (Plantae)
- Üst Alan (Superdomain) Yeşil Bitkiler (Streptophyta)
- Klad Karasal Bitkiler (Embryophyta)
- Klad Polysporangiophyta (Polysporangiophyta)
- Üst Bölük (Superdivision) Damarlı Bitkiler (Tracheophyta)
- Bu içerik, Evrim Ağacı'nın tür gözlemleri ve türlere dair bilgileri barındıran Yaşam Ağacı projesinin bir parçası olarak hazırlanmıştır.
- Gözlem Ekle
Damarlı bitkiler ya da bilimsel adıyla trakeofitler bugün yeryüzünün büyük bir kısmını kaplayan, bir damar sistemine sahip 260,000 tür bitkiye verilen genel addır. Bitki damar sistemleri, temel olarak suyun emilmesini sağlayan ksilem yani odun borusu ve şeker gibi besinlerin taşınmasını sağlayan floem yani soymuk borusundan oluşur.
Damarlı bitkilerin kökleri, sapları ve yaprakları bulunur. Su ve mineralleri köklerinden alırlar. Damarlı bitkiler, hayatta kalmalarına yardımcı olan bazı adaptasyonlar geliştirmiştir. Örneğin bitki gövdesinin etrafı su kaybını önleyen mumsu bir tabaka ile kaplıdır. Ayrıca yapraklarında karbondioksit ve oksijen gibi gazları içeri almalarına ve salmalarına yardımcı olan stomaları veya gözenekleri vardır. Kökleri topraktan su ve besinleri alır ve onları toprağa sabitler. Gövdeler, suyu ve besinleri bitkinin yapraklarına taşır ve yapraklar bitkinin fotosentez için ihtiyaç duyduğu güneş ışığını yakalar. Damarlı bitkilerin gövdeleri güçlüdür ve ikincil büyüme göstermektedir.
Evrimsel Tarih ve Taksonomi
Damarlı bitkilerin yeşil alglerden (Chlorophyta) evrimleştiğine inanılmaktadır. En eski fosil kayıtları, 400.000.000 yıldan daha öncesine ait Silüriyen kayalarındandır.
Eskiden bir taksonomik bölüm veya filum olarak listelenen bu grup, tohumsuz bitkilerin çoğunluğunu ve tüm tohum bitkileri kapsayan çeşitli bitkilerden oluşur.
Davranış ve Etoloji
İki tür damarlı bitki bulunur; bunlar kriptogamlar ve fhanerogamlardır. Kriptogamlar tohumsuz bitkilerdir, fhanerogamlar ise tohumlu bitkilerdir. Eğrelti otları ve at kuyruğu gibi sporla üreyen bitkiler kriptogam, açık ve kapalı tohumlu bitkilerse finogamlardır. Eğrelti otu ve atkuyruğu gibi damarlı bitkilerde tohum yoktur, sporlarla çoğalırlar. Bu bitkilerin gametofit aşaması ve sporofit aşaması olmak üzere iki aşaması vardır.
Sporofit aşaması, muhtemelen en aşina olduğunuz şeydir. Bu, eğrelti otu yapraklarının alt kısımlarının sporlarla dolu olduğu zamanlardır.
Sporlar serbest bırakılır ve "prothallus" ya da "ön çim" olarak bilinen evreye dönüşecekleri yere düşer. Bu, gametofit aşamasıdır. Prothallus, bir sperm ve bir yumurta hücresi üretir. Sperm yumurtayı döller ve döllenmiş yumurta, sporlar üretecek ve süreci yeniden başlatacak yeni bir eğrelti otuna dönüşür.
Kızılyaprak, boynuzotu ve yosunların yaşam döngüsündeki baskın faz gametofittir. Alt damarlı bitkilerde (gerçek çiçek ve tohum içermeyen damarlı kriptogamlar) ve tohumlu bitkilerde ise, yaşam döngüsünde baskın faz sporofittir. Damarlı kriptogamların gametofitleri, onları başlatan sporlar ana bitkiden döküldükten sonra olgunlaşır, bu nedenle gametofitler serbest yaşar. Tohumlu bitkilerde gametofitler, sporofitler üzerinde parazitler olarak olgunlaşır.
Etimoloji
"Tracheophyta" kelimesi, Yunanca "nefes borusu" anlamına gelen "trakea" ve "bitki" anlamına gelen "phyta" kelimelerinin birleşiminden oluşur. Bu gruptaki bitkilerin su iletim hücrelerinin böceklerin soluk borularına benzemesi nedeniyle bu isim verilmiştir.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 4
- 3
- 3
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- Encyclopedia Britannica. Vascular Plant | Definition, Characteristics, Taxonomy, Examples, & Facts. Alındığı Yer: Encyclopedia Britannica | Arşiv Bağlantısı
- Encyclopedia Britannica. Plant Reproductive System - Mosses. Alındığı Yer: Encyclopedia Britannica | Arşiv Bağlantısı
- NHPBS. Tracheophytes - Natureworks. Alındığı Yer: NHPBS | Arşiv Bağlantısı
- Biology Dictionary. Vascular Plant: Definition, Examples, Structure | Biology Dictionary. (14 Haziran 2018). Alındığı Yer: Biology Dictionary | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 01/04/2023 13:59:24 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/11834
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.