Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

COVID-19 Kaynaklı Beyin Sisi Nöronların Kaynaşmasıyla Oluşuyor Olabilir!

3 dakika
1,034
COVID-19 Kaynaklı Beyin Sisi Nöronların Kaynaşmasıyla Oluşuyor Olabilir! Science
Fare nöronları (mor) SARS-COV-2 Spike proteinini ifade ettiklerinde birleşiyor. (Birleşmeler sarı renkle gösterilmiş.)
Tarihi Geçmiş Haber

Bu haber 1 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.

Tüm Reklamları Kapat

COVID-19 semptomları arasında en tedirgin edici olanlardan biri beyin sisidir. Beyin sisinden etkilenen kişiler baş ağrıları, odaklanmada zorluk ve unutkanlık gibi sorunlarla karşılaşırlar.

Yeni bir çalışmada araştırmacılar, SARS-Cov-2'nin beyin hücrelerinin kaynaşmasına ve hücreler arası iletişimin bozulmasına sebep olduğunu gösterdi. Araştırma hücre kültüründe yürütülmüş olsa da bazı bilim insanları bu bulguların pandeminin en kafa karıştırıcı semptomlarından biri olan beyin sisini de açıklayabileceğini düşünüyor.

Alman Nörodejeneratif Hastalıklar Merkezi'nde araştırma yapmakta olan, çalışmaya dahil olmamış biyokimyager Stefan Lichtentaler bunun önemli bir ilk adım olduğunu dile getiriyor.

Tüm Reklamları Kapat

Aslında, araştırmacılar daha önceden SARS-CoV-2'nin bazı hücrelerin kaynaşmasına sebep olduğunun farkındaydı. Ağır COVID-19 vakalarının akciğerleri, sinsityum adı verilen ve bilim insanlarının hastalığın solunumsal semptomlarında payı olduğuna inandığı büyük, çok hücreli yapılarla doluydu. Çünkü bazı başka virüsler gibi SARS-CoV-2 de hücrelerin kaynaşmasını tetikleyerek başka hücreleri enfekte etmek zorunda kalmadan bir organa tümüyle yayılabilme yeteneği gösteriyordu.

Akciğer hücrelerinde görülen kaynaşmanın beyin hücrelerinde de görülebilme ihtimalini araştırmak amacıyla Queensland Üniversitesi'nden sinirbilimci Massimo Hilliard ve ekibi, genetik olarak değiştirilmiş iki fare nöronu popülasyonu oluşturdu. Bu hücre popülasyonlarından biri kırmızı, diğeri ise yeşil bir floresan proteinini ifade ediyordu. Bu iki popülasyona ait hücreler birbiriyle kaynaştığında ise mikroskopta parlak sarı bir renk gözleniyordu. İki popülasyondan da hücreler içeren bir kültür SARS-CoV-2'ye maruz bırakıldığında işte bu sarı renk gözlemlendi. Dahası, hücre kültüründe gerçekleşen bu kaynaşma, kök hücreler kullanılarak üretilen insan beyni organoidlerinde de gerçekleşti.

Beyin hücrelerinin kaynaşmasında memeli hücrelerinin yüzeyinde ifade edilen ve SARS-CoV-2'nin hedeflediği bilinen Anjiyotensin Dönüştürücü Enzim 2'nin (ACE2) kilit rol oynadığı düşünülüyor. Virüs, Spike adlı bir yüzey proteini aracılığıyla ACE2'ye bağlanarak hücre ile birleşiyor ve hücre içine genetik materyalini bırakıyor. Enfekte hücrelerde bulunan Spike proteini, hücre yüzeyindeki başka bir ACE2'yi kullanarak hücrenin komşu hücreyle birleşmesini tetikliyor gibi görünüyor.

Bunun yanında, araştırmacılar Spike proteinini ifade etmesi sağlanan nöronlardan yalnızca ACE2'yi de ifade edebilenlerin birbirleriyle kaynaştıklarını gözlemledi. Bulgular, akciğer hücreleri üzerinde daha önce yapılmış araştırmalar ile aynı doğrultuda olup ACE2 reseptörünün hücrelerin kaynaşmasında önemli bir vasıta olabileceğini gösteriyor.

Tüm Reklamları Kapat

Bununla birlikte, hücre kültürlerinde ve organoidlerde gözlemlenen sinsityumları akciğerdekilerden ayıran bazı tuhaflıklar da vardı. Akciğer hücreleri kaynaştığı zaman yalnızca hücre gövdelerinin ana kısımları kaynaşırken nöronlardaki birleşme, hücre gövdesinden çok uzakta, dendrit ve akson olarak bilinen ve hücreler arası iletişimde büyük önem taşıyan uzantılarda gerçekleşmişti.

Dendrit ve aksonlarda gerçekleşen birleşmeler hücreler arası iletişimi aksatmışa benziyordu. Nöronlar normalde birbirlerinden bağımsız olarak sinyal üretmelerine rağmen akson ve dendritlerdeki bu birleşmeler nedeniyle nöronların %90'ı senkronize bir şekilde sinyal üretirken geriye kalan %10'unda bir aktivite gözlenmedi. Hilliard böylesine büyük ölçekte eş zamanlı bir aktiviteyi "neredeyse bir nöbet gibi" sözleriyle nitelendirirken beyin sisinin nöronlar arası iletişimin bozulmasıyla oluşabileceğini ifade etti. Hilliard'ın araştırma ekibi, daha önceki bir çalışmalarında da hücre birleşmesini tetiklemenin Caenorhabditis elegans'ta koku duyusunun körelmesine yol açtığını göstermişti. Patton Devlet Hastanesi ve Loma Linda Üniversitesi ile ilişikli ve çalışmaya katılmamış olan Psikiyatr Adonis Sfera araştırma hakkında şöyle söylüyor:

Bu nöronlar kalçalarından yapışık siyam ikizleri gibi. Nöron olarak işlev gösterebilirler mi henüz kimse bilmiyor. Ancak nöron işlevlerinin bir kısmını kaybetmiş olma olasılıkları yüksek.

Ancak Pasteur Enstitüsünden virolog Olivier Schwartz'a göre elde edilen bu bulgular, insanlar bir yana, SARS-CoV-2 bulaşmış hayvanlarda bile görülmeyebilir. Ayrıca Schwartz ve diğer araştırmacılar, daha önce COVID-19 sebebiyle ölenlerin beyninde nöronal sinsityum aranmadığına da değiniyor. Yine de Schwartz, araştırmayı akla yatan ve üzerinde çalışmaya değer bir araştırma olarak niteliyor ve bu araştırmanın nöronal birleşmenin kuduz gibi SARS-CoV-2'ye göre daha çok nöronu enfekte eden virüsler için de önemli olabileceğini vurguluyor. Bulguların kuduzun beyne verdiği zarara bir açıklama getirebileceğini de ekliyor. Araştırmanın yöneticisi Hilliard son olarak şunları söylüyor:

Nöronal kaynaşmanın oldukça yaygın olabileceğini düşünüyoruz. Henüz fark edilmedi ancak burnumuzun dibinde duruyor.
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
Özetini Oku
21
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

Feragatname: Evrim Ağacı, doğrudan üniversiteler, akademik dergiler veya resmi bilim kurumları tarafından yayınlanan bu basın açıklamalarını temel editöryal düzenlemeden geçirmektedir; ancak açıklamaların isabetliliğinden sorumlu değildir. Basın açıklaması konusundaki sorularınızı aşağıdaki medya irtibat kişisine yöneltebilirsiniz.

Medya İrtibat

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Bilim Budur! 4
  • Umut Verici! 3
  • Korkutucu! 2
  • Muhteşem! 1
  • Tebrikler! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Merak Uyandırıcı! 1
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 09/12/2024 19:39:53 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/15085

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Veri Bilimi
Gün
Oyun
Orman
Doğal Seçilim
Mikrobiyota
Bilim Felsefesi
Nükleer Enerji
Rna
Çiftleşme
Ergen
Vaka
Öğrenme Teorileri
Koronavirüs
Habercilik
Sosyal Medya
Nörobilim
Nötron
Teleskop
Ara Tür
Bakteriler
Cinsellik Araştırmaları
Kedigiller
Kadın Sağlığı
Beslenme Davranışları
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
G. F. Batu, et al. COVID-19 Kaynaklı Beyin Sisi Nöronların Kaynaşmasıyla Oluşuyor Olabilir!. (13 Temmuz 2023). Alındığı Tarih: 9 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/15085
Batu, G. F., Alparslan, E. (2023, July 13). COVID-19 Kaynaklı Beyin Sisi Nöronların Kaynaşmasıyla Oluşuyor Olabilir!. Evrim Ağacı. Retrieved December 09, 2024. from https://evrimagaci.org/s/15085
G. F. Batu, et al. “COVID-19 Kaynaklı Beyin Sisi Nöronların Kaynaşmasıyla Oluşuyor Olabilir!.” Edited by Eda Alparslan. Evrim Ağacı, 13 Jul. 2023, https://evrimagaci.org/s/15085.
Batu, Gülin Feyza. Alparslan, Eda. “COVID-19 Kaynaklı Beyin Sisi Nöronların Kaynaşmasıyla Oluşuyor Olabilir!.” Edited by Eda Alparslan. Evrim Ağacı, July 13, 2023. https://evrimagaci.org/s/15085.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close