Charmander ve Evrim: Pokemon, Evrim Konusunda Ne Kadar İsabetli?

Her ne kadar Pokemon 1990'lar gençliği için evrimle tanışmak ve hayal gücünün sınırlarını zorlamak için harika bir fırsat olduysa da, ne yazık ki son derece çarpık bir evrimleşme algısını da toplum içerisinde yerleştirmedi değil.

Pokemon'daki karakterler "evrimleşirken", bir birey farklı görünümlü bir diğer bireye "dönüşmekte" idi. Ancak evrim, böyle yaşanan bir süreç değildir. Evrimsel süreçte bireyler evrimleşmezler; popülasyonlar evrimleşir. Evrim, bir bireyin ömrü içinde yaşanmaz; nesiller geçtikçe yaşanır. Dolayısıyla Pokemon, evrimsel süreçle ilgili bu iki temel gerçeğin her ikisini de hatalı yansıtmaktadır.

Aşağıdaki karikatürde Charmander'ın ağzından da dinleyebileceğiniz gibi, tüm türler evrimleşir. Evrim, tanımı gereği, tekil bir canlı bireyinin geçirebileceği bir süreç değildir. Nesiller boyunca meydana gelir ve tipik olarak yaygın hale gelmesi ve gözlenebilmesi için en az birkaç yüz bin yıl gerekir. Dahası, evrimleşen bireyler değildir. Canlı popülasyonları ve onların özelliklerinin genetik dağılımıdır.

Pinterest

Dolayısıyla, her ne kadar tekil bir Charmander bireyinin özellikleri ve genetik yapısı değişmeyecek olsa da, Charmander popülasyonlarının genetik ve fiziksel özelliklerinin dağılımı nesiller içinde değişecektir. Genetik mutasyonlar meydana gelecek ve seçilim ile faydalı olanlar seçilecek, diğerleri elenecektir. Böylece en uyumlular çoğalacak ve yayılacaktır.

Yani bir Charmander her zaman Charmander olarak kalacaktır. Ancak Charmander popülasyonu, yeni yavru Charmander'lar ürettikçe, bunlar bir önceki nesilden bir miktar farklı olacaktır. İşte bu, mikroevrimdir. Bu ufak farklılıklar nesiller boyunca birikerek Charmander'ların çok farklı (örneğin bir Charmaleon veya Charizard gibi) görünmesine neden olabilir. İşte bu da makroevrimdir.

Bir türün bir anda bir başta türe dönüşüvermesi, bugüne kadar evrimsel biyolojinin ve genel olarak bilimin bize öğrettikleriyle taban tabana zıttır. Böyle ani değişimler asla yaşanmaz.

Çizgi Filmler ve Bilim

Çocuklarımızın maruz kaldığı her eğlence programının mutlak bir bilimselliğe sahip olması şart değil; çünkü hikaye, masal ve mitolojiler insanın hayal gücünü pekiştirme niteliğine sahip. Ancak iki önemli koşul var: İlki, zamanı geldiğinde bunların gerçek olmadığını çocuklarımıza anlatmak. İkincisi ise, çizgi filmler gibi hayali eserlerde bilime yer verirken birazcık dikkatli olmak ve belki bilimsel gerçekleri (işin "doğrusunu") bir şekilde onlara anlatmaya çalışmak...

Bu tarz bir girişimin sanata yansıyan en ilginç örneklerinden birisi, Güney Koreli heykeltraş Hyungkoo Lee'den geldi. Sanatçı, çizgi film gerçekçiliğini bir adım daha öteye götürerek, Homo animatus ismini verdiği çizgi film karakteri iskeletlerini bizzat üretti! Reçine, alüminyum çubuklar, çelik halatlar, yaylar ve yağlı boya kullanarak yaptığı iskeletlere dikkatle bakacak olursanız, birçok tanıdık çizgi film karakterini görebilirsiniz.

Bunun sanatsal yorumunu yapmak bize düşmez; ancak birçokları tarafından bu iskeletler, yitirilen çocukluğun veya bazı şeylerin sonsuz olamayacağının bir yansıması olarak yorumlanıyor.