Charles Bonnet Sendromu Nedir? Görme Yetisini Birden Kaybedenler, Neden Halüsinasyonlar Görüyorlar?

Genel Bilgiler: Patoloji ve Mekanizma

Charles Bonnet Sendromu (CBS) görme yetilerinin bir kısmını ya da tamamını bir anda kaybeden insanlarda görülen bir durumdur. Bu sendrom, görme problemleriyle doğan insanları etkilemez.

Belirti ve Semptomlar

Uyandıktan kısa bir süre sonra görülen halüsinasyonlar, Charles Bonnet Sendromu'nun başlıca semptomudur. Bu semptomlar, günlük veya haftalık olarak görülebilir; birkaç dakika veya saatlerce sürebilir.

Bu halüsinasyonların içeriği insandan insana değişiklik göstermekle beraber genel olarak şunları içerir:

• Geometrik şekiller
• İnsanlar
• Geçmiş çağlardaki kostümlü insanlar
• Hayvanlar
• Böcekler
• Manzaralar
• Binalar
• Ejderhalar gibi fantastik varlıklar
• Tekrar eden örüntüler (ızgara veya çizgiler gibi)

pixabay

Charles Bonnet Sendromu olan insanlar halüsinasyonlarını renkli görebildikleri gibi, siyah-beyaz olarak da gördüklerini bildirmişlerdir. Halüsinasyonlar hareketli veya sabit de olabilir.

Charles Bonnet Sendromu olan bazı insanlar aynı insanları ve hayvanları halüsinasyonlarında tekrar tekrar gördüklerini bildirirler. Bu durum da onların akıl hastalığı teşhisi konulma endişelerini artırır.

Halüsinasyon görmeye ilk başladığınızda onların gerçek olup olmadığı konusunda kafa karışıklığı yaşayabilirsiniz. Doktorunuzla birlikte halüsinasyonlarınızın gerçek olmadığını doğruladıktan sonra, gerçeklik algınızın halüsinasyonlardan etkilenmemesi gerekir. Eğer halüsinasyonlarınızın gerçekliği hakkında kafa karışıklığı yaşamaya devam ediyorsanız bunu doktorunuza bildirmeniz gerekir. Çünkü bu durum altta yatan farklı bir problemi işaret ediyor olabilir.

Hastalıkla İlişkili Genler, Etken Faktörler ve Risk Faktörleri

Charles Bonnet Sendromu çoğunlukla görme yeteneğini kaybettikten veya ameliyat komplikasyonları sebebiyle oluşan görme bozukluklarından sonra ya da altta yatan bir kondisyon sebebiyle ortaya çıkar. Bunlar:

• Maküler dejenerasyon
• Katarakt
• İleri düzey miyop
• Retinis pigmentosa
• Glokom
• Diyabetik retinopati
• Optik nörit
• Retinal damar tıkanıklığı
• Oksipital inme
• Temporal arterit

olabilir.

pixabay

Araştırmacılar bunun neden olduğundan emin olamasalar da birkaç teorileri bulunmaktadır. Başlıca teorilerden biri CBS'nin "hayalet uzuv ağrısı" (İng: "phantom pain") ile benzer şekilde çalıştığı yönündedir. Hayalet uzuv ağrısı, artık yerinde olmayan bir uzuvda acı hissetmeye devam etme durumudur. CBS'si olan insanlar var olmayan bir uzuvlarında acı hissetmek yerine görme yetilerini kaybetmelerine rağmen görsel duyumlar hissedebilirler.

Teşhis Yöntemleri

Charles Bonnet Sendromu'nu teşhis etmek için doktorunuz çoğunlukla sizi fiziksel olarak muayene eder ve sizden halüsinasyonlarınızı tarif etmenizi ister. Ayrıca bilişsel veya hafıza ile ilgili problemleri kontrol etmek ve böylelikle farklı olasılıkları eleyebilmek için MRI taraması da isteyebilir.

Tedaviler veya İdare Yöntemleri

Charles Bonnet Sendromu'nun kesin bir tedavisi yoktur; ancak durumu daha kontrol edilebilir hale getirmek için yapılabilecek birkaç şey vardır:

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

• Halüsinasyon görünce pozisyonunuzu değiştirmek
• Gözlerinizi hareket ettirmek ya da doğrudan halüsinasyona doğru bakmak
• Çevrenizde ekstra ışıklandırma kullanmak
• Sesli kitaplar ve müzik dinleyerek farklı duyularınızı uyarmak
• Sosyal izolasyonu engellemek için sosyal etkinliklere katılmak
• Stres ve anksiyeteyi azaltmak

Bazı durumlarda epilepsi ve Parkinson gibi nörolojik hastalıkları tedavi etmekte kullanılan ilaçlar yardımcı olabilir. Ancak bu ilaçların ciddi yan etkileri de olabilir.

Tekrarlı transkraniyal manyetik uyarım da bazı insanları daha iyi hissettirebilmektedir. Tekrarlı transkraniyal manyetik uyarım, cerrahi işlem gerektirmeyen ve beynin farklı bölümlerini uyarmak için mıknatısların kullanıldığı bir işlemdir. Çoğunlukla anksiyete ve depresyonu tedavi etmek için kullanılır.

Eğer sadece kısmi görüş kaybınız varsa kalan görüş yetinizi korumak için düzenli göz muayenenizi aksatmadığınızdan ve reçeteli görsel yardımcılarınızı kullandığınızdan emin olun.

Komplikasyonlar

Charles Bonnet Sendromu, herhangi bir fiziksel komplikasyona sebep olmaz. Ancak çevre tarafından zihinsel rahatsızlıklara vurulan damga bazı insanlarda depresyon ve izolasyona sebep olabilir. Bir destek grubuna katılmak ya da bir terapist veya diğer akıl sağlığı uzmanlarıyla görüşmek yardımcı olabilir.

Görülme Sıklığı ve Dağılımı (Epidemiyoloji)

2009'da yapılan bir çalışma, görme bozukluğu olan insanların %10u ila %38'inde bir noktada Charles Bonnet Sendromu görüldüğünü ortaya koymuştur. Ancak bu oranlar daha yüksek olabilir; çünkü insanlar kendilerine akıl hastalığı gibi yanlış teşhisler konulmasından korktukları için halüsinasyonlarını bildirmekte tereddüt etmektedirler.

Etimoloji

Hastalığın ismi, Cenevreli doğa bilimci (natüralist) ve felsefi yazar Charles Bonnet (13 Mart 1720 - 20 Mayıs 1793) gelmektedir.

Charles Bonnet Sendromuyla Yaşamak

Charles Bonnet Sendromu, büyük olasılıkla insanların doktorlarına halüsinasyonlarından bahsetmekte tereddüt etmesinden dolayı düşündüğümüzden daha yaygındır. Eğer semptomlarınız varsa ve doktorunuzun bu semptomları anlamayacağından endişe duyuyorsanız, ne zaman ne gördüğünüzü de ekleyerek halüsinasyonlarınızın kaydını tutmayı deneyin. Büyük olasılıkla, bir örüntü fark edeceksiniz. Bu Charles Bonnet Sendromu'nun sebep olduğu halüsinasyonlarda yaygın olarak görülür.

Bir destek grubuna katılmak da Charles Bonnet Sendromu deneyimi olan doktorlar bulmanıza yardımcı olabilir. Charles Bonnet Sendromu olan çoğu insan için görme yetilerinin bir kısmını veya tümünü kaybettikten 12-18 ay sonra halüsinasyonların sıklığı azalır; bazıları içinse halüsinasyonların görülmesi tamamen durabilir.