Burada Gördüğünüz Her Kırmızı Nokta Bir Karadelik!
Bu haber 8 ay öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.
NASA'nın James Webb Uzay Teleskobu evrenin en eski köşelerinde bulunan ve süper kütleli karadeliklerin "bebek" yaşam evrelerini keşfetti. Görselde bunları küçük kırmızı noktalar olarak görüyorsunuz.
Gözlemleri inceleyen ekip, Avusturya Bilim ve Teknoloji Enstitüsü'nde astrofizik yardımcı doçenti ve The Astrophysical Journal'da yayınlanan yeni bir makalenin başyazarı olan ekip lideri Jorryt Matthee'nin yaptığı açıklamada belirttiği gibi, "evrenin uzak geçmişinde çok uzaktaki soluk küçük kırmızı noktaların son derece büyük karadeliklerin küçük versiyonları olduğu" sonucuna vardı. Matthee ise bu özel nesnelerin karadeliklerin oluşumu hakkındaki düşüncelerimizi değiştirebileceğini belirtiyor.
Ekip, genellikle bizimki de dahil olmak üzere büyük galaksilerin merkezinde gizlenen bu erken evre süper kütleli karadeliklerin nasıl ortaya çıktığını ve milyarlarca yıl içinde nasıl değiştiğini anlamayı umuyor. Matthee şöyle açıklıyor:
Mevcut bulgular bizi astronomideki en büyük ikilemlerden birine cevap vermeye bir adım daha yaklaştırabilir. Mevcut modellere göre, erken evrendeki bazı süper kütleli karadelikler "çok hızlı" büyümüştür, o halde nasıl oluştular?
Süper kütleli karadelikler, adlarından da anlaşılacağı üzere, Güneş'imizin kütlesinin milyonlarca ila milyarlarca katı gibi destansı boyutlarda olabilir. Bilim insanları diğer karadeliklerle birleşerek büyüyebildiklerini düşünse de kökenleri aktif bir çalışma alanı olmaya devam ediyor.
Bilim insanları son birkaç yıldır, Samanyolu'nun merkezinde saklanan ve Güneş'in kütlesinin yaklaşık 4,3 milyon katı olan Sagittarius A* adlı bir karadeliğe dair kanıtlar bulmuştu.
Kuasar adı verilen bazı süper kütleli karadelik türleri, içlerine gaz ve toz düştükçe ışıldayan son derece parlak galaktik çekirdeklerdir. Kuasarlar evrendeki en parlak nesnelerdendir ve tüm galaksimizden binlerce kat daha fazla ışık yayarlar.
Araştırmacılar, James Webb Uzay Teleskobu görüntülerindeki küçük kırmızı noktaların kuasar olduğunu düşünüyor ancak bilinen diğer kuasarlardan çok daha küçükler. Matthee şöyle açıklıyor:
Kuasarlarla ilgili bir sorun, bazılarının gözlemlendiği evrenin yaşı göz önüne alındığında çok büyük görünmesidir. Kuasarların büyük yıldızların patlamalarından kaynaklandığını ve genel fizik yasalarından dolayı maksimum büyüme oranlarını bildiğimizi düşünürsek, bazıları mümkün olandan daha hızlı büyümüş gibi görünüyor.
Astrofizikçi bu yüzden küçük kırmızı noktaların daha çok bebek kuasarlara benzediğini ve kütlelerinin on ila yüz milyon güneş kütlesi arasında bir yerde olduğunu öne sürüyor. Matthee, bu noktaların neden kırmızı olduğunu ise "tozlu olmalarına" bağlıyor. Toz, karadelikleri gizliyor ve gözlemlerdeki renkleri kırmızılaştırıyor.
"Bebek kuasarlar" çok daha büyük süper kütleli karadeliklere dönüşecek ve sonunda yörüngelerinde dönen ve onları besleyen parlak madde diski sayesinde mavi görünen karadeliklere dönüşeceklerdir. Matthee şöyle anlatıyor:
Çok büyük süper kütleli karadeliklerin bebek versiyonlarını daha ayrıntılı olarak incelemek, sorunlu kuasarların nasıl ortaya çıktığını daha iyi anlamamızı sağlayacak.
Ekip bu sonuca varmak için EIGER deneyi tarafından elde edilen veri setlerini kullandı. Matthee, EIGER özellikle küçük kırmızı noktaları bulmak için tasarlanmamış olsa da, ekibin onları aynı veri kümesinde tesadüfen bulduğunu belirtiyor. Gizemler devam ediyor ve daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulacak.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 6
- 3
- 2
- 1
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- J. Matthee, et al. (2024). Little Red Dots: An Abundant Population Of Faint Active Galactic Nuclei At Z ∼ 5 Revealed By The Eiger And Fresco Jwst Surveys. The Astrophysical Journal, sf: 129. doi: 10.3847/1538-4357/ad2345. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 23/11/2024 13:08:06 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/17147
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.