Bufotenin ve Halüsinojenik Kurbağalar: Kafayı Bulmak İçin, Bir Kurbağanın Kulağının Arkasından Salgılanan Zehri Yalar mıydınız?

1935 yılında, adadaki şeker kamışı mahsullerini tahrip eden bok böceklerine karşı, Hawaii’den doğu Avustralya’ya dev kara kurbağaları getirildi. Böcekler, kurbağalar arasında sıkça tercih edilen bir atıştırmalık olduğu için bu hamle o zamanlar iyi bir fikir gibi görünüyordu. Fakat kurbağa ailesinin bu üyeleri, bir seferde 8.000 ila 35.000 yumurta bırakan dişilere sahip olduğu için, nüfusları hızla çoğaldı ve haşerelerle mücadelede bir silahken, haşerenin ta kendisi hâline geldiler.

Bok böceklerinin yanı sıra; bal arıları, diğer böcekler, karıncalar, termitler ve hatta küçük memeliler bile bu kurbağaların akşam yemeğidir. Küresel İstilacı Türler Veritabanı (GISD), dev kara kurbağalarını dünyadaki en kötü 100 istilacı türden biri olarak listelemiştir.

Nature

1989 yılında, Avustralya'nın üçüncü büyük şehri Brisbane'deki yetkililer, kıtanın faunası ve yaban hayatı için büyük bir tehdit oluşturan kurbağaları ortadan kaldırmak için ayrıntılı bir plan hazırladılar. Hükümet, dev kara kurbağalarını kontrol etmenin etkili bir yolunu bulabilmek için 15 milyon dolardan fazla para harcasa da, bir kesim insan, kara kurbağalarıyla vedalaşmak istemedi. Çünkü kurbağalar, vazgeçmek istemedikleri "ritüellerinin" başrolünde bulunuyordu.

Bir yemek tabağı kadar büyüyebilen ve 1,5 kilogram ağırlığa ulaşabilen bu kurbağalar, tehlike anlarında yırtıcıları uzaklaştırmak için bufotenin adlı bir toksin üretir. Yalandığında veya pişirildiğinde bu toksin, bir halüsinojen gibi davranır. Bu zehir, köpekleri ve hatta dozu aşılacak olursa insanları öldürecek kadar güçlüdür. Güney Amerika yerlileri, toksini zihni bulandıran nitelikleri nedeniyle yıllardır dini törenlerde, bazı kabileler ise avlarını öldürmek için kullanırlar.

Kara kurbağası dışkısı üretimi, 1980'lerin sonunda, Uyuşturucu Suistimali Yasası uyarınca Avustralya hükümeti tarafından yasaklandı. Bunun nedeni, bazı heyecan meraklılarının bufotenin toksini ile kafayı bulabilmek için kurbağa yalamış olmasıydı.

Üstelik kurbağa yalama sadece Avustralya'ya özgü bir yöntem değildir. Amerika Birleşik Devletleri'nde, Colorado Nehri kurbağası veya Sonoran Çölü kurbağası olarak bilinen başka bir kurbağa türü olan Bufo alvarius da benzer etkilere sebep olur. Amerika Birleşik Devletleri'nde Colorado Nehri kurbağasına sahip olmak yasa dışı olmasa da, kurbağa zehrindeki aktif kimyasal olan bufotenin, denetim altında tutulan bir maddedir.

Bu halüsinojen, kurbağanın kulak zarlarının arkasında bulunan paratoid bezlerine baskı uygulanarak elde edilir. Zehir, daha sonra doğrudan yalanarak veya kuruması için bırakıldıktan sonra yakılıp dumanı solunarak tüketilir.

Bufotenin oldukça tehlikeli bir maddedir. Bu toksinin maruz kalan kişilere etkileri, halüsinasyonlardan kalp durması veya ölüme kadar değişiklik gösterebilir. Bufoteninin psikedelik doğası, 5-MeO-DMT adı verilen bir kimyasaldan gelir. Dimetiletanamin ailesinden olup, sentetik olarak üretilen LSD'ye benzer. Doğal olarak oluşan halüsinojenik bir kimyasal olan DMT ile yakından ilgilidir. 5-MeO-DMT tüketen kişinin kalbi hızla artmaya başlar ve gözbebekleri genişler. Titreşen ışık ve hızlı hareket eden görüntüler gibi halüsinasyonlar yaşanır. Bu etkiler, beyindeki nörotransmiterlerle, yani kimyasal habercilerle etkileşime giren ilacın bir sonucudur.

Kara kurbağalarının zehirleri, günümüzde bazı yerlerde travma sonrası stres bozukluğu ve depresyon tedavisinde kullanıldığına dair araştırmalar bulunsa da yüksek dozlarda "white out" adı verilen (alkol gibi uyuşturucuların aşırı tüketilmesi sonucu görülen "bilinç kararması", yani "black out" olgusunun zıttı olan) geçici veya kalıcı görme kaybı yaşanabilir, günler süren bir kaygı bozukluğu yaşanabilir.

İnsanların kafayı bulmak için yapabilecekleri sınır tanımıyor gibi gözükmektedir. Türümüzde görülen bu uyuşturucu merakı hayvanlar aleminde eşsiz bir özelliğimiz olmasa da, insanların bunun için denemeyi göze aldıkları davranış çeşitliliğinin eşsiz olduğu açıktır. Kurbağa yalamak! Daha neler göreceğiz?