Programlama Dil Seçimi | Basit Bir Kılavuz

Kod yazmayı seviyorsunuz ya da en azından seveceğinizi düşünüyorsunuz ama hangi programlama dilini öğrenmeniz gerektiğinizi, nasıl bir yol izlemeniz gerektiğinizi bilmiyorsanız bu yazıda biraz fikir edinebileceksiniz.

Alan Belirlemek

Her programlama dili her ürünü veya yazılımı üretmenizi sağlayamaz. Örneğin Python öğrenerek oyun geliştiremezsiniz, teknik olarak geliştirebilirsiniz ama Python size bir C++ kadar rahatlık sağlamaz. Çünkü Python, C++ kadar hızlı değildir ve bir bilgisayarın işlemcisine veya geçici hafızasına C++ kadar iyi müdahale edemez, dolayısıyla optimizasyon sorunları yaşarsınız. Üstelik C++ veya C# gibi dillerle yazılmış ve desteklenen Unity, Unreal Engine gibi oyun motorlarını kullanamazsınız ya da tam tersine C++ veya C# gibi diller kullanarak büyük hacimli verileri kolayca manipüle edemez, veri görselleştirme yapamaz veya kolayca makine öğrenmesi gibi yapay zeka alanlarında uygulamalar geliştiremezsiniz. Bunları en kolay Python, R gibi programlama dillerinde yaparsınız.

Anlayacağınız üzere, programlama dillerinin belirli kullanım amaçları vardır ve bu amaçlar etrafında kendi topluluğunu, kültürünü ve alt yapısını oluşturmuşlardır. Dolayısıyla, ilgi duyduğunuz veya uzmanlaşmak isteyeceğiniz alanı belirlemeniz çok önemli.

İlk adımınız uzmanlaşmak istediğiniz alanı belirlemek olmalı. Bunu sadece ama sadece siz belirleyebilirsiniz. Hangi alan daha çok ilginizi çekiyor ve merakınızı cezbediyorsa o alanı seçmelisiniz.

Kısaca bazı alanlar ve programlama dilleri:

Web geliştirme: kısacası web ile alakalı her şey. İki kolu vardır, birisi frontend, diğeri backend. Frontend arayüz, görsel kısım backend ise işin arka kısmı, veritabanı, veri manipülasyonu. Frontend için JavaScript ve framework'leri (React, Angular, Vue...) ve HTML/CSS araçları (programlama dilleri değildir). HTML/CSS bilmeniz, JavaScript ve en azından 1 adet framework'ünü bilmeniz beklenir. Backend'de ise Python (Django, Flask framework'leri), Node.js, Ruby (Rails), Java (Spring) gibi programlama dilleri mevcuttur. Bunların hepsini bilmeniz beklenmez lakin backend ilginizi çekiyorsa bu teknolojilerden birini bilmeniz beklenir.

Mobil geliştirme: akıllı telefonlarımızdaki bütün uygulamalar bu alana girer. Swift, Objective C, Kotlin, Java, React Native, Flutter gibi framework ve dilleri öğrenmeyi düşünebilirsiniz. Burada dikkat etmeniz gereken şey, Swift ve Objective C ile yalnızca iOS tabanlı akıllı telefonlara, Kotlin (Java) ile yalnızca android tabanlı akıllı telefonlara uygulama geliştirebilirsiniz ve bunlara "Native development" denilir. Flutter, React Native gibi framework ve diller ile hem android hem iOS tabanlı akıllı telefonlara uygulama geliştirebilirsiniz ve bunlara "Cross-platform development" denir.

Veritabanı: burada aslında tüm olay verilerin depolanması ve manipülasyonu. PostgreSQL, MySQL veya MongoDB, Cassandra gibi veritabanı sistemleri kullanılır. Bunların dışında bu verilerin yönetimi ve analizi için Python, R gibi diller önem teşkil eder. Python'ın NumPy ve Pandas gibi kütüphaneleri çok önemlidir ve bu alanda ilerlenmek isteniyorsa öğrenilmelidir.

Yapay zeka & makine öğrenmesi: Yine Python karşımıza çıkıyor burada lakin Python tek başına yeterli olmaz. TensorFlow, PyTorch, scikit-learn, transformers gibi kütüphanelerin öğrenilmesi önemlidir. Bunun dışında yine R programlama dili önemli adaylardan birisi.

Oyun geliştirme: C# ve C++ tartışmasız bu alanın en iyileri ve Unreal Engine, Unity gibi oyun motorlarını ve assetlerini kullanarak oyun geliştirme alanında ilerleyebilirsiniz.

Yerleşik yazılım: Diğer bir gömülü sistem yazılımı. Burada donanıma daha yakınsınız, mikro denetleyicileri kontrol edebilirsiniz, çeşitli cihazların, trafik lambalarının, tıbbi cihazların, anakartların aklınıza gelebilecek her türlü elektronik aletin ve hatta belki uçakların yazılımını yazabilirsiniz. Bu alanda C ve C++ en önemli iki programlama dili.

Bu alanların dışında teknik olarak bir programlama dili bilmenizi çok gerektirmeyen ama kendine has teknik ve zorlu yanları olan, Cloud Computing, DevOps, QA gibi alanlar mevcut ve bu alanlarda kendini iyi yetiştirmiş, sertifikaları olan adaylara talep mevcut.

Araştırma ve Karar Alma

Yukarda verdiğim bilgiler biraz yüzeysel ve araştırma gerektiriyor. Bu alanları tek tek araştırıp okuma yapmanızı ve ona göre karar vermenizi tavsiye ederim. Örneğin oyun geliştirmenin sadece oyun motorunda kod yazma tarafı yok, tasarım tarafı da var. Belki bu alan daha çok ilginizi çekecek, belki çizim yeteneğinizi kullanabileceğiniz bir alan bulabilirsiniz. Örneğin Cloud Computing denildiğinde aklınıza pek bir şey canlanmayabilir, ama araştırma yaptığınızda karşınıza AWS, Azure gibi teknolojiler çıkacak ve bunların sertifikaları olduğunu göreceksiniz. Veritabanı konusunda araştırma yaptığınızda SQL ve NoSQL kavramlarını göreceksiniz. Bunları iyice araştırmanızı ve ona göre karar vermeniz önemli. Çünkü bir kere bu alanlardan birini öğrenmeye başladığınızda ve belirli bir yol katettiğinizde, başka bir alana atlamak, ülke değiştirmek gibi tamamen farklı bir ortama, kültüre girmek oluyor. Örneğin Python open source yani açık kaynaklı bir programlama dili. Bu ne demek? Herkes geliştirilmesinde katkıda bulunabilir. Bu da Python'ın en önemli kültürlerinden birisi. Bu kültür Java, C veya C++ gibi dillerde mevcut değil. Bu yüzden araştırma yapmak çok ama çok önemli.

Bu süreçte kendininize olabildiğince zaman ayırmanızı, araştırmanızı iyi yapmanızı tavsiye ederim. Kararınızı verdiğinizde diğer adıma geçebilirsiniz.

Öğrenme

Çalışmak istediğiniz alanı belirlediniz, şimdi ne olacak? Tabii ki öğrenme evresine geçeceksiniz. Burada artık YouTube, Udemy, Coursera gibi kaynaklara yönelip öğrenmek istediğiniz teknolojileri öğrenebilirsiniz. Artık her teknoloji hakkında tonlarca kaynak var. Buradaki tek tavsiyem, İngilizce kaynakları her zaman önceliklendirin. Türkçe kaynak maalesef biraz kısıtlı.

Bootcamp'ler de mantıklı olabilir. Zamanınız varsa ve ilgili bootcamp hakkında olumlu geri bildirimler alındığını görürseniz kesinlikle deneyebilirsiniz. Ülkemizde son yıllarda bu konuda ciddi adımlar atıldı ve güzel fırsatlar olabilirler.

Pratik ve Github

Bir programlama dilinin bütün konularını öğrendiğinizde o dile hakim olmuyorsunuz. Tıpkı bir dil öğrenmek gibi. Almanca alfabesini ve gramerini öğrendiğinizde o dili akıcı bir şekilde konuşabileceğiniz anlamına gelmiyor. Akıcı hale gelmenin en iyi yolu pratik yapmaktır.

Öncelikle bir Github hesabı açın ve Github'ı keşfedin, kafanızdaki fikirleri öğrendiğiniz teknoloji ile kodlayın bu arada Git öğrenin (versiyon kontrol sistemi) ve Github hesabınızı aktif olarak kullanın. Ne kadar çok proje geliştirirseniz zaman içerisinde o programlama diline o kadar hakim olursunuz. Bunun yanında CV'nize ekleyebileceğiniz projeleriniz olur.

Sonuç

Eğer gerçekten yazılımcı olmak gibi bir hedefiniz varsa ve bir yazılımcının hayatı, yaşadıkları veya yaşayacakları şeyler hakkında bilgi almak istiyorsanız bu yazıma göz atabilirsiniz. Hayal ettiğiniz gibi bir meslek olmayabilir.

Öte yandan belirlediğiniz alan çok önemli ve bu alanda araştırmalar yapmanız çok önemli. Bu mesleği profesyonel bir şekilde icra etmek tek başınıza yapabileceğiniz bir şey olsada ciddi bir emek istiyor. Sağlam ve mantıklı adımlar atmanızı istiyor.