Polybios Ve Tarih Yazımı
Polybiosun Tarih yazımında ele aldığı esaslar

- Blog Yazısı
Polybios Ve Tarih Yazımı
YAZAR : Mehmet Efe Çelik
Giriş
Tarih yazımında önemli bir yere sahip olan Polybios, M.Ö. 2. yüzyılda, Helenistik Dönem'in önemli bir tarihçisi olarak tanınmaktadır. Roma İmparatorluğu'nun yükselişini anlatan Tarihler adlı eseri, günümüz tarihçileri tarafından hala geniş bir şekilde incelenmektedir. Polybios'un eserinde, tarihsel olaylar yalnızca bir anlatım biçimi değil, aynı zamanda derin bir analiz sürecinin sonucudur. Özellikle Roma'nın 50 yıl içinde süper güç haline gelmesinin ardındaki nedenleri açıklamak amacıyla kullandığı metotlar, tarih yazımının bilimsel temellerini atmış ve sonraki tarihçiler için bir model oluşturmuştur (Polybii Historiarum Libri, ed. Ludwig Dindorf, Teubner, 1882, s. 40-50). Polybios'un yazım tarzı, hem antik dönemin hem de modern tarihçiliğin önemli bir parçası olmuştur. Bu makalede, Polybios'un tarih yazımına dair temel özellikleri, kullandığı kaynaklar ve olayları analiz etme yöntemleri üzerinde durulacak, ayrıca Roma'nın yükselişine dair görüşleri detaylı bir şekilde ele alınacaktır. Polybios'un tarihi yazarken uyguladığı metodolojik yaklaşım, onun sadece bir tarihçi değil, aynı zamanda bir düşünür olarak da önem taşımasını sağlamaktadır (Dindorf, s. 51-55).
Polybios
Polybios, M.Ö. 2. yüzyılda, Helenistik Dönem’in önemli bir tarihçisi olarak, Mora Yarımadası’nda doğmuştur (Dindorf, s. 60-61). Aristokrat bir aileye mensup olan Polybios, erken yaşlarda Yunan dünyasında önemli görevler üstlenmiş ve Mısır’da elçilik yapmış, ardından süvari birliğine komuta etmiştir. Ancak, M.Ö. 168'de Romalılar tarafından sürgün edilmiştir. Bu dönemde Roma, Yunan Yarımadası’nı işgal etmekle meşguldü ve Romalılar, tarafsız dahi olsalar, bu gibi kişileri tehdit olarak görüp Roma’ya sürgün ederlerdi. Polybios da bu kişilerin arasında yer almış ve Roma’ya sürgün edilmiştir (Dindorf, s. 62-65).
Roma'da geçirdiği yıllarda, Scipio Africanus ile tanışmış ve ona yakın bir şekilde askeri gözlemler yapmıştır. Scipio’nun Roma'nın askeri ve politik yapısına dair bilgi edinmesinde önemli bir rolü olmuştur. Bunun yanı sıra, Scipio’nun aristokrat kökenlerinden dolayı Roma devlet yapısına dair daha fazla bilgi edinmiş ve Roma’nın yükseliş sürecini incelemeye başlamıştır (Womersley, 2014; Dindorf, s. 66-70).
Tarihler Eseri ve Polybios'un Tarih Yazımında Yaklaşımı
Polybios’un en bilinen eseri Tarihler (Histories), Roma'nın yükselişi üzerine odaklanmaktadır. Eser, 40 kitaptan oluşmuş olsa da günümüze yalnızca beş kitabı ulaşabilmiştir. Geriye kalan 35 kitabın içeriği, ardıl tarihçiler ve antik kaynaklardan yapılan atıflarla bilinir (Dindorf, s. 80-85). Polybios, Roma'nın nasıl kısa bir sürede süper güç haline geldiğini anlamak amacıyla, Roma'nın başarılarının sebeplerini derinlemesine araştırmıştır (Walbank, 2002; Dindorf, s. 83-85).
Polybios, tarih yazımında belirli bir metot izlediğini belirtmektedir. Buna göre, olayları üç ana kaynağa dayandırarak araştırmıştır:
1. Görmek: Olayları bizzat gözlemlemek
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
KreosusKreosus'ta her 50₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
PatreonPatreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTubeYouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.
Diğer PlatformlarBu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.
2. Duymak: Olayları yaşayan kişilerden dinlemek
3. Daha önce yazılan metinleri okumak veya duymak (Polybios, Tarihler I, 1; Dindorf, s. 90-93).
Polybios’un Tarihsel Perspektifi ve Yönetim Sistemleri
Polybios, yönetim biçimlerini altı temel kategoriye ayırmıştır. Üçü iyi, üçü ise kötü yönetim biçimlerini temsil etmektedir. İyi yönetim biçimleri arasında monarşi, aristokrasi ve demokrasi, kötü yönetim biçimleri arasında ise tiranlık, oligarşi ve mobokrasi (halkın yönettiği düzensiz yönetim) yer alır (Dindorf, s. 100-102). Polybios, bu yönetim biçimlerinin birbirleriyle sürekli döngü halinde evrildiğini belirtmiştir. Roma’nın yükselişini, bu döngüden “gayri kalması” olarak değerlendirmiştir (Walbank, 2002; Dindorf, s. 105-110).
Sonuç
Polybios’un tarih yazımı, çok daha objektif ve metodolojik bir yaklaşım sergileyen bir yazım tarzıdır. Eserinde kullandığı gözlem, tanıklık ve yazılı metinlerin analizine dayalı metot, tarih yazımında doğru bilgiye ulaşma adına önemli bir dönüm noktası oluşturmuştur. Roma’nın yükselişini açıklarken kullandığı sistematik analiz, yalnızca Roma tarihi değil, aynı zamanda genel tarih yazımı anlayışını derinden etkilemiştir. Polybios, tarihin sadece sansasyonel olaylardan ibaret olmadığını, olayların ardındaki gerçek nedenlerin derinlemesine incelenmesi gerektiğini savunmuş ve bu doğrultuda tarihçilere rehberlik etmiştir (Green, 2006; Dindorf, s. 111-115).
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- P. Green. (2008). The Hellenistic Age. ISBN: 9780812967401. Yayınevi: National Geographic Books.
- Polybios. Akdeniz Dünyası Ve Roma’nın Yükselişi I Ve Ii Kitap. Yayınevi: Alfa.
- T. F. Scanlon. (2015). Greek Historiography. ISBN: 9781119085799. Yayınevi: John Wiley & Sons.
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 03/06/2025 19:01:34 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/19088
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.