Okuryazarlık- Fen-Okuryazarlığı- PISA İlişkisi

OKURYAZARLIK- FEN OKURYAZARLIĞI- PISA İLİŞKİSİ

OKURYAZARLIK

Toplumun sürdürülebilir olarak ekonomi, bilim ve teknoloji alanlarında kalkınması en temelde okuryazarlık ile mümkündür. Daha sonra fen ve matematik okuryazarlığının gelişmesi ile birlikte daha da ileriye taşınacaktır.

Okuryazarlık, okuryazar olmak, günümüzde harfleri bir araya getirmenin ötesindedir. Okuryazarlık kavramı; dili, sesleri ve kelimeleri okuyarak ve yazarak kullanma becerisini kapsayan büyük bir çemberdir.

Ülkemizde bugün bile okuma yazma bilmeyenlerin oranı yadsınamayacak değerdedir.

TÜİK, 1990-2018 kültür istatistik verilerine bakıldığında ise durum daha gerçekçi olmaktadır.

YIL

Halk Kütüphanesi Sayısı

Halk Kütüphanesi Kullanıcı Sayısı

Gazete / Dergi Sayısı

Gazete / Dergi Tirajı

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

1990

914

18 748 495

-

-

2000

1340

19 975 215

-

-

2018

1162

28 242 986

Agora Bilim Pazarı

Ben Ben – Ölümle On Yedi Karşılaşma

“YILIN KİTABI” SEÇKİLERİNDE
SUNDAY TIMES • GUARDIAN • TIMES OBSERVER • TELEGRAPH

Ölümcül seyreden bir çocukluk hastalığı, neredeyse felaketle sonlanacak bir ergenlik isyanı, ıssız bir patikada bir seri katille karşılaşma, eksik personelli bir hastanede beceriksizce yaptırılan bir doğum. Bunlar çağdaş edebiyatın önemli yazarlarından, Costa Ödülü sahibi Maggie O’Farrell’ın bizzat yaşadığı ve bu sıra dışı anı kitabıyla okuruyla paylaştığı, ölümle on yedi karşılaşmasından sadece dördü. Gerçek, soluksuz bırakan ama hepsinden öte, bizlere “derin bir nefes alıp kalbimizin atışını dinlememizi” hatırlatan bir anı-roman.

“Nefes kesecek kadar iyi.” Guardian
“O’Farrell eline okla yayı alıp doğrudan kalbe nişanlıyor.” Times
“Ölüm hakkında olup da kendimi bu kadar canlı hissettiren hiçbir kitap olmadı.” Tracy Chevalier
“O’Farrell her manada bir mucize. Bu kitabı asla unutamayacağım.” Ann Patchett

GOODREADS OKUR ÖDÜLLERİ
ANI KATEGORİSİ YARI FİNALİSTİ

Devamını Göster

₺261.00

Satın Al Tüm Ürünler

5962

1 368 287 463

Okuryazar olmak, daima kültürel ve sosyal değerleri içinde barındırır. Okuryazarlık, harfleri birleştirme becerisini kullanarak, bireyin ve toplumun bilgiyi ilmek ilmek işlemesi, fikir üretmesi, kritik düşünebilmesidir. Problem çözme ve yaşam boyu öğrenme sürecinin içinde olmasıdır.

OKURYAZARLIK İLE 21. YÜZYIL BECERİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ

Teknolojinin gündelik hayatımızın merkezine yerleşmesi bilgiye ulaşılabilirliği kolaylaştırmaktadır. Bilginin rahatça elde edilebilir olması önemsiz olduğu sonucunu getirmemelidir. Aksine 21. Yüzyıl becerileriyle bilgiyi, sosyal ve ekonomik işleyişimiz doğrultusunda ne ölçüde topluma yansıtabildiğimizdir.

Dünya Ekonomik Forumu sınıflamasına göre 21. Yüzyıl becerilerinin ilki temel okuryazarlıktır.

Kritik düşünebilme, yaratıcı, özgün bakış açılarıyla sorun çözebilme becerilerinin önemi günden güne artmaktadır. Eğitimi derinlemesine okuryazarlık temeline yerleştirmek ileri görüşlü ve çok yönlü bireylerin yetişmesini sağlayacaktır. Özgün bakış açısına sahip iletişimi yüksek, sosyal ve kültürel yönü güçlenmiş toplumun oluşması yaşam boyu öğrenme sürecinin özümsenmesi ile mümkündür.

Casner-Lotto &Barrington (2006) beş yıl içinde önem kazanacak becerileri sırasıyla belirtmiştir:

1) Eleştirel Düşünme / Problem Çözme

2) Bilgi Teknolojileri Uygulamaları

3) Takım çalışması / İşbirliği

4) Yaratıcılık / İnovasyon

5) Çeşitlilik

6) Liderlik

7) Sözlü iletişim

8) Profesyonellik / İş etiği

9) Etik / Sosyal sorumluluk

10) Yazılı İletişim

11) Hayat Boyu Öğrenme / Öz Yönetim

12) Yabancı Dil

13) Matematik

14) İngilizce Yazma

15) Okuduğunu Anlama

16) Fen / Bilim

17) İngilizce

18) Devlet / Ekonomi

19) Tarih / Coğrafya

20) Beşeri Bilimler / Sanat

Bu özelliklerin geleceğin mesleklerini belirleyeceği düşünülmelidir. Buna göre gerekli önlemler alınmalıdır.

Bu anlamda Dünya Ekonomik Forumunun (2017) sıraladığı 10 temel beceri aşağıda sıralanmıştır.

2015

Kompleks problem çözme

Diğerleri ile koordinasyon

İnsan yönetimi

Kritik düşünme

Müzakere

Kalite kontrol

Oryantasyon sertifikası

Yargı ve karar verme

Aktif dinleme

Yaratıcılık

2000

Kompleks problem çözme

Kritik Düşünme

Yaratıcılık

İnsan yönetimi

Diğerleri ile koordinasyon

Duygusal zeka

Yargı ve karar verme

Oryantasyon sertifikası

Müzakere

Bilişsel esneklik

Bu sıralanan becerilerin 2015-2020 arasında beş yıllık süreçte önem sırasının hızlı değişimi dikkat çekmektedir. Kompleks problem çözme önemini yitirmemiş güçlendirmiştir. Kritik düşünme ve insan yönetimi ön sıralarda yerini korumaktadır. Yaratıcılık ise geleceğin mesleklerinde önemsenen beceri olarak karşımıza çıkacaktır.

FEN OKURYAZARLIĞI

Fen okuryazarlığı, temelde öğrencileri fen okuryazarı bireyler olarak yetiştirmek hedefine dayanır.

Güncel hayatın içinde araştıran, merak eden, okuduğunu anlayan, kritik ve eleştirel düşünen, işbirliği içinde çalışan bireyler olmaları istenir. Fen bilimleri dersinde öğrendiklerini gördükleriyle ilişkilendirebilen ve yorumlayabilen ön plana çıkmaktadır.

Fen bilimlerini, okuryazar olarak anlayabilme becerisi, işlevsel irdeleme ile hayata aktarabilmeyi içerir. Bireyler, fen ve teknolojik olaylar ve gelişmeleri günlük hayatları içinde fark etmelidir.

Öğrendiklerini güncel hayatını zenginleştirmek için kullanmaya çabalamalıdır. Doğal yaşama ve çevreye duyarlı kişi tutumları oluşturmalıdır.

Fen okuryazarlığı; bilgi, işlevsel, kavrama düzeyi ve çok boyutlu olmak üzere dört seviyeden oluşur.

Bilimsel okuryazarlık, insanların bildiklerinin, değerlerinin ve yaptıklarının bütünüdür.

Ülkemizde teoriden pratiğe geçirilmede gecikilmiş bir kavramdır.

PISA

Pisa öğrencilerin bilgiyi akılda tutma becerisini değil, bilgiyi kullanabilme, yaşantısına aktarabilme ve çevresini şekillendirebilme yeteneğini araştırmayı amaçlamaktadır.

PISA, okuryazarlık kavramını potansiyeli ortaya çıkarmak ile ilişkilendirir. Bu sayede bireylerin topluma katılması ve katkı sağlaması için okuryazarlık bir araçtır.

Peki, PISA, bizi ürküten sınıflama aracı mıdır?

OECD’nin üç yıllık süreçler ile 15 yaş öğrencilerini değerlendirmesidir. Bir çeşit durum tespit incelemesidir.

PISA hedefimiz mi olmalı; hedefe ulaşma yolundaki aracımız mı?

Öğrencilerimizin okul yaşantılarını, günlük yaşam ve becerileriyle ilişkilendirerek ürüne, düşünceye dönüştürmesi hedeflendiğinde PISA gerçek anlamda araç olacaktır.

Fen okuryazarlığını ve PISA’yı daha iyi anlayabilmek için öncelikle “okuryazarlık” kavramını anlaşılır hale getirmeliyiz.

Kaynaklar:

Kuramdan uygulamaya Stem A Eğitimi Prof Dr Salih Çepni

Fen Okuryazarlığı Becerilerinin Ölçülmesi ve değerlendirilmesi Teori Semineri Zoom meeting

Prof Dr Salih Çepni İstanbul Ölçme Değerlendirme Merkezi moderatörlüğü 22.06.2020

Online kaynaklar: TÜİK, WİKİPEDİA, MEB