Kafa Nakli: Gerçekten Mümkün Olabilir mi?

- Blog Yazısı
Kafa nakli denince bile ne kadar ütopik hissettiriyor, değil mi? Aslında bu gerçekten çok derin ve merak uyandırıcı bir konu. Peki, gerçekten mümkün olabilir mi? Yaşlandığımızda genç bir bedene transferimiz mümkün olabilecek mi?
Teknik olarak başarılı sayabileceğimiz bir kafa nakli, ünlü cerrah Sergio Canavero ile Çinli cerrah Dr. Xiaoping Ren tarafından 2016 yılında Çin’de bir maymun üzerinde gerçekleştirildi. Ancak devamında bu maymunun kafasını oynatamaması, bilinç kazanamaması ve hiçbir sinir bağlantısı kurulamaması gibi sorunlar baş gösterdi. Bu yaşananların ardından, Sergio Canavero’nun ifadesiyle, etik sebeplerden dolayı maymun 20 saat sonra öldürüldü. Zaten nakildeki amaç yalnızca bunun yapılabilir olduğunu göstermekti.
Peki, Kafa Nakli Nasıl Mümkün Olabilir?
Öncelikle naklin gerçekleşebilmesi için önümüzde iki senaryo var:
1. Senaryo:
Kalbi durmuş fakat beyin ölümü gerçekleşmemiş bir bedendeki kafanın, beyin ölümü gerçekleşmiş ancak kalbi çalışan bir bedene nakledilmesi.
2. Senaryo:
Sağlıklı donör bedenindeki kafanın yerinden çıkartılıp, beyin ölümü gerçekleşmiş, kalp fonksiyonları çalışan bir bedene nakledilmesi.
Teknik Gereklilikler ve Zorluklar
Bu iki senaryodaki en belirgin fark, ikinci senaryoda kafa donörünün yaşıyor olması. Yani birinde teknik olarak ölü, diğerinde ise gerçekten ölü iki bedene ihtiyaç var.
1. senaryoda, beyin ölümü gerçekleşmiş vücuttaki kafanın yerinden çıkarılıp; kalbi durmuş olan vücuttaki çalışan beyni, beyin ölümü gerçekleşmiş olan vücuda nakletmek gerekir.
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
KreosusKreosus'ta her 50₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
PatreonPatreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTubeYouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.
Diğer PlatformlarBu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.
2. senaryoda ise sağlıklı donörün kafasını; kalp fonksiyonları yerinde ancak beyin ölümü gerçekleşmiş bedene nakletmek gerekir.
Her nakil işleminde olduğu gibi, karşılıklı doku, sinir ve damarların titizlikle ve en ince ayrıntısına kadar birbirleriyle eşleştirilmesi gerekiyor. Ayrıca kafa, yeni kafayı taşıyacak vücuda; beynin oksijen kaybetmemesi ve işlemin çok hızlı gerçekleştirilmesi şartıyla eklenmeli.
Diğer yandan, omuriliğin ve –kafa boyun hizasından itibaren nakledileceği için– yemek borusunun da yeniden birleştirilmesi ve fonksiyonelliğinin sağlanması gerekmekte.
Kan grubu uyumu da büyük bir problem olarak karşımıza çıkıyor. Çünkü yeni kafanın vücutla birleşebilmesi için bağışıklık sistemi bu birlikteliği kabul etmeli.
Ancak asıl sorunlar bunlar değil. Asıl sorun, bu kadar hızlı olması gereken bir müdahalenin gerektiği kadar kısa sürede bir insan tarafından yapılmasının imkânsız oluşu. Bunun gerçekleşmesi için çok yüksek hızlı ve hata yapmayacak robotlara ihtiyaç duyuluyor. Bu, her iki senaryo için de şart.
Nakil Başarılı Olursa Ne Olur?
Peki ya bütün bunların sağlıklı bir şekilde gerçekleştiğini ve kişinin uyandığı bir senaryoyu düşünsek?
• Nakil sonucunda hasta, uyanır uyanmaz yeni vücuduna komut vermekte sorun yaşayacak mı?
• Alışması ne kadar sürecek?
• Kalıcı olarak normal bir insan gibi hayatına devam edebilecek mi?
• Uyanır uyanmaz, önceki bedeniyle yaşadıkları sonucunda edindiği refleksleri veya varsa sendromlarını yeni vücuduna aynen yansıtabilecek mi?
• Kafası nakledilen kişi, yeni bedenine eski vücuduna salgılattığı hormonları salgılatacak mı? (Örneğin, aralarında nakil gerçekleşen kişilerin cinsiyetleri farklıysa, yeni vücuda bağlanan beyin, eski eşey hormonlarını cinsiyeti farklı yeni vücuduna salgılamaya devam edecek mi?)
Bunun gibi daha sayısız soruyla karşı karşıya kalmamız işten bile olmayacaktır.
Sonuç
Bu ihtimaller bir gün teknik olarak mümkün olsa bile, işin bir de etik boyutu var. İnsanlar neye göre bu nakli hak edecek? Beden ve kimlik kavramları nasıl değişecek? Evet, tıp alanında büyük bir çağ atlanmış olacak; ama peki ya sosyolojik, dini, felsefî ve hukuki etkileri nasıl olacak?
Aynı zamanda, böyle bir operasyonun başarıyla sonuçlanması demek, aslında teknik olarak “yaşam süresini uzatmayı icat etmiş olmamız” anlamına gelecek. Maliyetinin yüksek olacağı kesin. Belki de bu sebepten çoğu insan bu imkâna ulaşamayacak bile.
Yetişebilirsek yaşayıp beraber göreceğiz...
- 2
- 2
- 2
- 2
- 2
- 2
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- Andy Coghlan. Head Transplant Carried Out On Monkey, Claims Maverick Surgeon. (20 Ocak 2016). Alındığı Tarih: 10 Haziran 2025. Alındığı Yer: New Scientist | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 12/06/2025 14:40:36 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/20809
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.