Gölge Enerji: Işık Yemeyen, Karanlığı Seven Bakteriler!

Hayat dediğimiz şey çoğunlukla ışığa bağlıdır. Bitkiler güneş ışığını emer, hayvanlar bitkileri ya da birbirlerini yer, biz insanlar da enerjimizi bu zincirin ucundan alırız. Ama bazı canlılar var ki ışığa değil, karanlığa bağımlı. Güneş ışığı olmadan hayatta kalan, enerjisini görünmeyen kaynaklardan alan bakterilerden bahsediyoruz. Işık yemeyen bu mikroskobik canlılar, yerin derinliklerinde, okyanus tabanlarında, hatta nükleer reaktörlerin yakınında yaşıyorlar.

Bu bakterilere verilen isim: "Desulforudis audaxviator" yani radyasyona dirençli bakteri.

Wikipedia

Radyoaktif Hayat: Karanlıktan Enerji Emen Canlılar

Düşün bir: Güneş ışığının asla ulaşmadığı, oksijenin bulunmadığı, toksik maddelerle dolu bir ortam. Bir insan ya da hayvan için ölümcül olan bu şartlar, bazı bakteriler için adeta bir ziyafete dönüşüyor. Bilim insanları, "Moskova yakınlarındaki terk edilmiş bir nükleer test sahasında", uranyumla kaplı kayaların yüzeyinde ince siyah bir bakteri tabakası keşfettiklerinde gözlerine inanamadı. Bu canlılar, hiçbir klasik enerji kaynağı olmadan hayatta kalıyorlardı. Ne güneş ışığı, ne organik besin, ne de oksijen… Peki ama nasıl?

Yapılan incelemeler, bu bakterilerin "iyonlaştırıcı radyasyonu"bir tür enerji kaynağı olarak kullanabildiğini ortaya koydu. Bu, daha önce doğrudan gözlenmemiş bir yaşam biçimiydi.

Karanlıkta Gelişen Yaşam Formları

Bu organizmalar, klasik yaşam formu tanımlarımıza uymuyor. Onlar için ne güneş gerekli, ne de organik besin. Bazen sadece bir avuç toryum ya da uranyum minerali yeterli oluyor. Radyasyon emildikçe, hücre içindeki bazı proteinler, bu enerjiyi ATP üretimine yönlendiriyor. Bir nevi nükleer batarya gibi çalışıyorlar.

Dr. Belikov, bu bakterilerin derin uzaydaki yaşam ihtimali için büyük ipuçları verdiğini söylüyor:

Eğer Güneş ışığı olmadan bu kadar az enerjiyle bile hayat sürdürülebiliyorsa, Mars’ın altında ya da Europa’nın buz tabakalarının altında yaşam olmaması için hiçbir neden yok.

Radyasyonla Temizlenmiş Toprak

Bu bakterilerin dünyadaki pratik kullanım alanları da oldukça çarpıcı. Nükleer felaket bölgelerinde radyasyonu emip, zararlı iyonları parçalayarak toprağı arındırmaları sağlanabilir. Japonya’daki Fukuşima reaktörü çevresinde şu anda bu bakterilerle yapılan pilot bir proje başlatıldı bile. Radyasyonu emerken aynı zamanda genetik olarak programlanarak çevreye faydalı maddeler salgılayabiliyorlar: örneğin demiri ayrıştırarak kullanışlı hale getirme veya toprak pH’ını düzenleme gibi.

Bir Gün Kendi Kendine Temizlenen Kentler?

Gelecek hayalinde, binaların dış cephesine kaplanmış bakteriyel tabakalarla radyasyonu filtreleyen akıllı şehirler olabilir. Belki de en yoğun trafikli caddelerde dahi, bu bakteriler, havadaki serbest radikalleri ve iyonları emerek, yaşayan hava filtreleri gibi çalışabilirler. Bilim insanları, bu fikre “BiyoKalkan Şehirler” diyor.

Yaşam Nedir Sorusuna Yeni Bir Yanıt

Bu bakteriler, bizlere şunu bir kez daha hatırlatıyor: Hayat sandığımızdan çok daha dayanıklı ve çok daha yaratıcı. Güneşsiz, susuz, oksijensiz... hatta radyoaktif bir karanlıkta bile yaşam kendine bir yol bulabiliyor. Belki de evrende yalnız değiliz. Belki de sadece yanlış ışık altında bakıyoruzdur.