GERÇEKLİK VE TANIMSALLIĞIN (DİLİN) İLİŞKİSİ

- Blog Yazısı
Her iki dil anlamsal ve tanımsal olarak birbirini temsil etmekte kullanılabildiğinden tanımlama yapmakta kullandığımız Dil matematiktir ve matematik de dildir. Peki bunun sonuçları ve içinde bulunduğumuz gerçeklikle ilişkisi nedir?
Gödel eksiklik teoremi ile dil (matematik/sayısal dil) ile tanımlanması mümkün olmayan gerçek ifadelerin (dilsel ifadelerin) olduğunu kanıtladı ve matematiğin surunda büyük bir 'delik' açtı.
BUNUN İÇİNDE OLDUĞUMUZ GERÇEKLİKLE İLGİLİ BİR SONRAKİ AŞAMASINI DAHA ‘ÖTE’SİNİ AÇIKLIYORUZ;
Gödel sayısal dil ile sözel dil ilişkiselliği arasında bir ‘delik’ açmış oldu. Ama bunun daha ötesi var ki o da gerçeklik ve sözel dilimiz (tanımlarımız) arasındaki ilişkideki ‘delik’.
Bunun bir sonraki aşaması yani gerçeğin dil (tanımlanma) ile olan ilişkisi ki bizim için durum şu; gerçeğin tanımlaması zorunlu değildir. Gerçek sadece vardır ve tanıma ihtiyaç duymak zorunda da değildir. Kaldı ki kullandığımız diller sınırlı tanımlayıcıdır. Bu nedenle dillerimiz ile türetilmiş önermeler, anlamsal ilişkiler ve anlamsal algoritmalar eksiktir ve sonunda mutlaka hata verir/verecektir.
Yani; bir şey öyleyse öyledir, dilin tanımına gerek duymayan değişmez gerçek veya gerçekler/gerçeklikler vardır ve bu gerçek veya gerçeklikleri dille tanımlamaya kalkıştığımızda ne kadar (en başta tanımsal/dilsel/ifadesel olmak üzere) çelişkili ve paradoksal durumlar/sonuçlar ortaya çıkarırsa çıkarsın bu gerçek veya gerçekler vardır.
İşte bütün bunlara göre şimdi de yeterince derin sorgulayanlar için matematik dili ile sözel dil arasında Gödelin açtığı surdaki deliği bir adım öteye taşınması gerektiğini belirtiyoruz ve diyoruz ki dilin tanımlayamayacağı gerçekler vardır, YANİ TANIMSIZLIK vardır ve tanımlanabilirlik gerçeklik ve gerçek açısından zorunlu bir unsur değildir.
HERKESİN ANLAYABİLECEĞİ GÜNDELİK HAYATTAN BASİT BİR ÖRNEKLEME;
Bir elmanın tadını/aromasını hiç bir şekilde tanımlayamazsınız ama o tad vardır ve siz de O tadı bilir, yaşar, deneyimler ve algılarsınız ama tanımlayamazsınız. Peki bu durumu ve sorgulamayı yeterince derinleştirenlerin karşılaşacağı asıl gerçek nedir mi? Gerçekte tanımladığımızı zannettiğimiz tüm bilinç deneyimlerimiz ve özellikleri (qualia) bu tanımlanamazlık durumundadır. Evet yanlış duymadınız siz (bilinç deneyimleriniz) tamamen aslında tanımsızlık durumun bizzat kendisisiniz ve bu tanımsızlığın içindesiniz.
SONUÇ OLARAK; Tanımlanabilirlik bir şeyin var olması için zorunlu değildir ve gerçeğin ifadesi bakımından tanımsallık eninde sonunda hata vereceğinden veya yetersiz kalacağından Paradoks veya çelişkiler (tutarlı tanımlara veya tanımlamalara aykırılıklar) de bir şeyin gerçek olmaması veya var olmaması için hiç bir şekilde neden ve gerekçe değildir, neden ve gerekçe olarak da (mantık kuralı olarak da) ileri sürülemez.
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 02/05/2025 07:47:04 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/17543
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.