BONOBO VE ATEİST KİTABINA DAİR

"Empati" ve "Dayanışma" gibi davranışların sadece insan türüne özgü değil birçok canlı da mevcut olduğunu duysanız ne düşünürdünüz ?

Yaygın bilinen yanlışlardan biri de insan dışı canlıların duygusuz veya salt vahşi olduklarıdır. halbuki birçok canlı türünde özellikle de akrabalarımız olan maymun türlerinde "Empati" ve "işbirliği" gibi davranışlar da oldukça yaygındır.

İnsan merkeziyetçi ve yüceltimci anlayışların tüm ezberini bozan Frans de Waal "Bonobo ve Ateist" isimli kitabında primatlar arasındaki ahlaki davranışları gözlemlemekte, yorumlamakta ve çok sayıda örnek vermektedir.

Örneğin Bonobolarla ilgili şu örnek oldukça

çarpıcıdır: Görme ve işitme engelli yaşlı bir bonobo maymununa topluluğun diğer üyeleri tarafından sırayla yardımcı olunmaktadır.Matriarkal bir sosyal yaşantıya sahip olan Bonoboların sorumluluk ve duyarlılık seviyesini göstermesi açısından bu örnek önemlidir.Zira bilindiği gibi Darwin de ahlakın doğrudan doğruya hayvanların sosyal içgüdülerinden türediğine ilişkin tahminler yürütmüştür. bu tahminlerin günümüzde bilimsel açıdan doğrulanması Darwin'in bilimsel ilerleme açısından önemini göstermektedir.

Bonoboların insan toplumlarına kıyasla ahlaki gelişmişliği, ilerlemenin teknoloji veya şehirlerle değil eşitlik seviyesiyle ve dayanışma duygusuyla ilişkili olduğunu göstermektedir.De Wall'ın dediği gibi, empati ve dayanışmadan yoksun bir toplumda yaşanmaya değmez.

Frans De Wall akıcı bir dille ahlakın evrimsel kökenine ilişkin güzel bir yolculuğa çıkarıyor okuyucularını.

Dinsel dogmalara karşı çıkarken son derece barışçıl ve nazik bir dil kullanıyor.Eleştirel bakış açısını ve görüşlerini bilimsel bulgular ve gözlemsel

dayanaklarla temellendiriyor. ikna edici bir tutarlılığa ve samimiyete sahip gözüküyor

ve şu cümleleri kuruyor : " Dindar olsun olmasın bütün insanlarla ilişkilerimde, neye inandıklarına değil ne kadar dogmatik olduklarına bakarak kesin bir sınır çiziyorum."

Belki farkındalığımızı artırır umuduyla Frans De Waal'ın şu cümleleri ile bitirmek istiyorum:"bizler çift kutuplu maymunlarız.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

İyi günümüzde bonobolar kadar iyi, kötü günümüzde şempanzeler kadar mütehakkim ve sert olabiliyoruz."^[1]

Fırat Karaaslan

17 Aralık 2023

https://risus-fratkaraaslan.blogspot.com/2023/12/bonobo-ve-ateist-kitabina-dair.html