Bilgisayar Evrimi

1.Kısım: M.Ö. 2400 Yılından Vakum Tüplerine

Bilgisayar teknolojisinin kökenleri, binlerce yıl öncesine, M.Ö. 2400'lere kadar uzanır. Abaküs adı verilen ilk hesaplama aracı, antik Çin ve Mezopotamya kültürlerinde kullanılmıştır. Mekanik ve basit olmasına rağmen, abaküs temel matematiksel işlemleri gerçekleştirmek için kullanılmıştır.

1642 yılında matematikçi ve filozof Blaise Pascal, 'Pascaline' adını verdiği mekanik bir hesaplama makinesini geliştirdi. Pascaline, mekanik dişlilerle çalışan ve basit matematiksel işlemleri otomatik olarak gerçekleştirebilen ilk mekanik hesap makinesiydi.

Teknolojinin ilerlemesiyle, 1672 yılında matematikçi Gottfried Leibniz, 'Leibniz Çarkı' adı verilen temel hesap makinesini icat etti. Bu icat, Pascaline'nin sınırlamalarını aşarak dört işlemi gerçekleştirmenin ötesine geçebilen bir makineyi tanıttı. Leibniz Çarkı, karmaşık matematiksel işlemleri, özellikle karekök alma gibi daha sofistike hesaplamaları başarabilen bir mekanizmayı temsil etti. Aynı dönemde, Leibniz ikili sayı sistemi olan ikilik sistemi buldu, ancak bu sistemi pratik uygulamaya geçiren George Boole oldu.

Bilgisayar teknolojisinin temel taşlarından biri olan Boole cebiri, mantıksal ifadeleri ve operasyonları inceleyen bir matematik dalıdır. Bilgisayarların işlem mantığı için temel oluşturan bu cebir, günümüzde hala kullanılmaktadır.

Ancak, bu dönemdeki bilgisayarlar, insan müdahalesi gerektiren ve uzun süreçlerle çalışan makinelerdi. Charles Babbage, bu duruma bir çözüm getirmek amacıyla girdi alabilen, karmaşık sayıları saklayabilen, işlemci ve yazdırma mekanizmasına sahip bir bilgisayar tasarladı, ancak o dönemin teknolojik sınırlamaları nedeniyle bu tasarım gerçekleştirilemedi.

İlk dijital bilgisayar 1942 yılında John Atanasoff ve Clifford Berry tarafından yapıldı. Ancak, gerçek anlamda ilk dijital bilgisayar 1944 yılında Harvard'da IBM destekli Howard Aiken tarafından üretildi. Almanya'nın 'Colossus' bilgisayarı, şifre kırmada kullanılan ilk tam elektronik bilgisayar oldu ve Alan Turing'in bu alandaki çalışmaları da önemli bir etki yarattı.

ENIAC, 1946 yılında tam elektronik bir bilgisayar olarak üretildi. Ancak, 'Colossus' gibi gizli bir proje olduğu için savaşın bitimine kadar bilinmedi. Bu dönemdeki bilgisayarlar, vakum tüpleriyle çalışan büyük ve karmaşık makinelerdi.

2.Kısım: Transistör İcadı

John Bardeen, Walter Brattain ve William Shockley, transistörün icadında kilit roller üstlendiler. İlk transistör, 1947'de Bell Laboratories'te bu üç bilim insanının ortak çalışmasıyla gerçekleştirildi. Bu icat, elektronik cihazların temelini oluşturarak modern bilgisayar teknolojisinin gelişimine öncülük etti.

John Bardeen, Amerikalı bir fizikçi ve mühendisti. Transistörün icadı yanında, yarı iletkenlerin elektriksel özelliklerini anlamak ve geliştirmek üzerine yaptığı çalışmalarla da tanındı. Walter Brattain, Bardeen ve Shockley ile birlikte çalışarak, transistörün temel prensibini keşfetti ve ilk çalışan transistörü üretti.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

William Shockley, transistörün icadındaki katkıları nedeniyle 1956'da Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü. Ancak, zamanla Bell Laboratories'teki işbirliği içinde çalıştığı Bardeen ve Brattain ile arası açıldı. Shockley, kendi şirketi "Shockley Transistors"ı kurdu.

Silikon Vadisi'nin doğuşuna gelince, William Shockley'un katı kişiliği ve geçimsiz tutumu, bir grup yetenekli bilim insanını kendi şirketini kurmaya yönlendirdi. Bu grup, 1956 yılında "Shockley Transistors" şirketinden ayrılarak Silikon Vadisi'ni kuran 8 kişiydi: Robert Noyce, Gordon Moore, Julius Blank, Jean Hoerni, Eugene Kleiner, Jay Last, Sheldon Roberts ve Victor Grinich.

William Shockley'un yönetim tarzına karşı duydukları rahatsızlık, bu 8 kişinin kendi yollarına gitmelerine yol açtı. Robert Noyce ve Gordon Moore liderliğindeki bu grup, yeni bir teknoloji merkezi olan Silikon Vadisi'nde bir araya gelerek büyük bir etki yarattı. Bu bölge, zamanla teknoloji ve inovasyonun merkezi haline geldi ve dünyanın en önemli teknoloji şirketlerinin birçoğuna ev sahipliği yapmaya devam etmektedir.

Robert Noyce, 1957'de 'Fairchild Semiconductor' şirketini kurdu. Burada, entegre devre teknolojisinin geliştirilmesine odaklanan bir ekip oluşturdu. Noyce, entegre devrelerin üzerindeki bağlantı tellerini geliştiren ve bu sayede daha karmaşık devreleri entegre etmeyi mümkün kılan planar süreç adlı bir üretim yöntemini geliştirdi. Bu, entegre devrelerin seri üretime geçirilmesinde önemli bir adımdı.

Ancak, daha sonra Noyce, Gordon Moore ile birlikte, Intel Corporation'ı kurarak yonga endüstrisinde daha büyük bir etki yaratmıştır. Intel, özellikle mikroişlemci teknolojisinin lideri olarak bilinir ve bu, Robert Noyce'un liderliğindeki bir ekip tarafından sağlanan bir inovasyonun sonucudur. Intel'in ilk amacı çip üretmekti, ancak daha sonra şuna karar verdiler; programlanabilir bir çip üretme fikriydi ve 1971 yılında Intel 4004 adlı ilk işlemcisini üretti.

Şimdi gelelim Apple'ın kurucusuna. Steve Jobs ve Steve Wozniak. İlk başta garajda ürettikleri Apple 1 bilgisayarını bir akşam yemeğinde arkadaşlarına tanıttılar ve sattılar, ama sadece bir kişi bunu geliştirmeliyiz dedi. O kişi de Steve Jobs idi. Bundan sonrasını her ne kadar detaylı yazmasam da sizlere önemli olan bir olayı daha anlatmak istiyorum.

1970'li yıllarda Commodore PET gibi bilgisayarlar çıkmaya başladı. IBM 1982 yılında Intel 8080 işlemcili IBM PC'yi piyasaya sürdü ve pazar payını Apple ve Commodore'dan geri aldı. Fakat 1976 yılında Gary Kildall, bilgisayarlar arasında bir köprü görevi görecek ve bilgisayarların birbirine uyumlu yapacak CP/M adında bir işletim sistemi yazdı ve bununla birlikte bir milyoner olacaktı. IBM her ne kadar Gary'e 200,000 dolara CP/M'i almak istese de Gary bu potansiyeli gördü ve hayır dedi. IBM ise başka birisinin kapısını çaldı. Bill Gates yani. Bill Gates, dos işletim sistemini yazdı ve verdi. IBM'in pazar payı her ne kadar artsa da daha sonradan bu pazar payı azaldı ve IBM'in tekelinden kurtuldular. Gary ve Steve Jobs, Bill Gates'in ve Intel'in başarısı karşısında bir şey yapamamışlardı, ama Apple'ın son bir silahı vardı, o da kullanım kolaylığıydı. Steve Jobs, Xerox Alto bilgisayarında mouse vardı ve bir şeylere tıklayarak işlemlerini yapmaya olanak tanıyordu.

Apple ise Apple Lisa ve daha sonra ise Macintosh piyasaya sunmuştu. Bill Gates ise bunu görüp Windows 1.0 piyasaya sürmüştü. Apple göre bu bariz fikir hırsızlığıydı. Her ne kadar eninde sonunda anlaşma yapılsa da Apple ve Microsoft zaman zaman iş birliği yaptığı oldu. Bundan sonrası ise 1995 yılı ve sonrası oluyor. Bundan sonra da hiçbir şey eskisi gibi olmadı.