Beyin Anatomisi
Beynin Anatomisi Ve Bölgeleri

- Blog Yazısı
Beyin, düşünceyi, hafızayı, duyguyu, dokunmayı, motor becerileri, görmeyi, nefes almayı, sıcaklığı, açlığı ve vücudumuzda ki süreçleri düzenleyen kompleks bir organdır. Beyin ve ondan uzanan omurilik birlikte merkezi sinir sistemini oluşturur.
Beynin fiziksel özellikleri nelerdir?
Ortalama bir yetişkinde yaklaşık 3 kilo ağırlığında olan beynin yaklaşık %60'ı yağdır. Geriye kalan %40'ı ise su, protein, karbonhidrat ve tuzların birleşimidir. Beynin kendisi bir kas değildir. Nöronlar ve glial hücreler de dahil olmak üzere kan damarlarını ve sinirleri içerir. Beynimizde gri madde ve beyaz madde bulunur. Beyinde gri madde daha koyu olan dış kısmı ifade ederken, beyaz madde alttaki daha açık olan iç kısmı ifade eder. Gri madde öncelikle nöron somalarından (yuvarlak merkezi hücre gövdeleri) oluşur ve beyaz madde çoğunlukla miyelin (koruyucu bir kaplama) ile sarılmış aksonlardan (nöronları birbirine bağlayan uzun saplar) oluşur. Beyin, sinir hücreleri sayesinde vücudun her yerine kimyasal ve elektriksel sinyaller gönderip alır. Farklı sinyaller farklı süreçleri kontrol eder ve beynimiz her birini yorumlar.

eynin Anatomisi
Beyin serebrum, beyin sapı ve beyincik olarak üç bölgeye ayrılabilir.
- Serebrum
Serebrum(beynin ön tarafı), merkezinde gri madde (serebral korteks) ve beyaz maddeden oluşur. Beynin en büyük kısmı olan beyin, hareketi başlatır, koordine eder ve sıcaklığı düzenler. Beynin diğer alanları konuşmayı, yargılamayı, düşünmeyi ve akıl yürütmeyi, problem çözmeyi, duyguları ve öğrenmeyi sağlar. Diğer işlevler görme, duyma, dokunma ve diğer duyularla ilgilidir.
Beyin zarı
Cortex(Latince) "kabuk" anlamına gelir ve beyni kaplayan dış gri maddeyi tanımlar. Korteks, kıvrımlarından dolayı geniş bir yüzey alanına sahiptir ve beyin ağırlığının yaklaşık yarısını oluşturur.
Serebral korteks iki yarıya veya yarım küreye bölünmüştür. Sırtlar (gyri) ve kıvrımlar (sulci) ile kaplıdır. İki yarım, başın önünden arkaya doğru uzanan geniş, derin bir olukta (hemisferik yarık, diğer adıyla medial uzunlamasına yarık) birleşir. Sağ yarım küre vücudun sol tarafını, sol yarım küre ise vücudun sağ tarafını kontrol eder. Bu iki yarım, beyaz maddeden ve korpus kallozum adı verilen sinir yollarından oluşan büyük, C şeklinde bir yapı aracılığıyla birbirleriyle iletişim kurar. Korpus kallozum serebrumun merkezindedir.
- Beyin sapı
Beyin sapı (beynin ortası) beyni omuriliğe bağlar. Beyin sapı orta beyin, pons ve medulladan oluşur.
Orta beyin. Orta beyin (veya mezensefalon), bir dizi farklı nöron kümesi (çekirdek ve kollikül), sinir yolları ve diğer yapıları içeren çok karmaşık bir yapıdır. Bu özellikler, işitme ve hareketten tepkileri ve çevresel değişiklikleri hesaplamaya kadar çeşitli işlevleri kolaylaştırır. Orta beyin aynı zamanda Parkinson hastalığından etkilenen, dopamin nöronları açısından zengin bir bölge olan ve hareket ve koordinasyonu sağlayan bazal ganglionların bir kısmı olan substantia nigra'yı da içerir.
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
KreosusKreosus'ta her 50₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
PatreonPatreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTubeYouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.
Diğer PlatformlarBu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.
Pons. Pons, gözyaşı üretimi, çiğneme, göz kırpma, odaklanma, görme, denge, işitme ve yüz ifadesi gibi bir dizi aktiviteyi mümkün kılan 12 kranial sinirden dördünün kaynağıdır. Adını Latince "köprü" sözcüğünden alan pons, orta beyin ile medulla arasındaki bağlantıdır.
Medulla. Beyin sapının alt kısmında medulla, beynin omurilikle buluştuğu yerdir. Medulla hayatta kalmak için gereklidir. Medullanın işlevleri, kalp ritmi, nefes alma, kan akışı, oksijen ve karbondioksit seviyeleri dahil olmak üzere birçok bedensel aktiviteyi düzenler. Medulla hapşırma, kusma, öksürme ve yutma gibi refleks aktivitelerini üretir.
Omurilik , medullanın tabanından kafatasının alt kısmındaki büyük bir açıklığa doğru uzanır. Omurlar tarafından desteklenen omurilik, beyne ve vücudun geri kalanına mesajlar taşır.
- Beyincik
Beyincik (“küçük beyin”), başın arkasında, temporal ve oksipital lobların altında ve beyin sapının üzerinde yer alan, beynin yumruk büyüklüğünde bir kısmıdır. Serebral korteks gibi iki yarım küresi vardır. Dış kısım nöronları içerir ve iç kısım serebral korteks ile iletişim kurar. Görevi istemli kas hareketlerini koordine etmek ve duruş, denge ve dengeyi korumaktır. Yeni çalışmalar beyinciğin düşünce, duygu ve sosyal davranıştaki rollerinin yanı sıra bağımlılık, otizm ve şizofrenide olası rolünü araştırıyor.
Menenksler
Menenksler beyninizi ve omuriliğinizi (merkezi sinir sistemi) kaplayan ve koruyan üç zar tabakasıdır. Bu zarlar (beyninizi korur ve sabitler ve merkezi sinir sisteminizi çevreleyen kan damarları, sinirler, lenfatikler ve beyin omurilik sıvısı için bir destek sistemi sağlar. Bu zarlar şu şekilde bilinir:
Dura mater: Bu, kafatasınıza en yakın olan dış katmandır.
Araknoid mater: Bu orta tabakadır.
Pia mater: Beyin dokusuna en yakın olan iç katmandır.

eynin Lobları ve Neleri Kontrol Ediyorlar?
Her beyin yarıküresi (serebrumun bölümleri) lob adı verilen dört bölüme sahiptir: frontal, parietal, temporal ve oksipital. Her lob belirli işlevleri kontrol eder.
Frontal lob. Beynin en büyük lobu olan başın ön kısmında yer alan ön lob, kişilik özellikleri, karar verme ve hareketle ilgilidir. Kokunun tanınması genellikle ön lobun kısımlarını içerir. Ön lob, konuşma yeteneğiyle ilişkili olan Broca bölgesini içerir.
Paryetal lob. Beynin orta kısmı olan parietal lob, kişinin nesneleri tanımlamasına ve mekansal ilişkileri (kişinin vücudunun kişinin etrafındaki nesnelerle karşılaştırıldığı yer) anlamasına yardımcı olur. Parietal lob aynı zamanda vücuttaki ağrı ve dokunmanın yorumlanmasında da rol oynar. Parietal lob, beynin konuşulan dili anlamasına yardımcı olan Wernicke alanını barındırır.
Oksipital lob. Oksipital lob, beynin görme ile ilgili olan arka kısmıdır.
Temporal lob. Beynin yanları, temporal loblar kısa süreli hafıza, konuşma, müzik ritmi ve bir dereceye kadar koku tanıma ile ilgilidir.

eyne Kan Temini
Vertebral arterler ve karotid arterler beyne kan ve oksijen sağlar.
Dış karotid arterler boynunuzun yanlarına kadar uzanır ve bölgeye parmak uçlarınızla dokunduğunuzda nabzınızı hissedebileceğiniz yerdir. İç karotid arterler kafatasına dallanır ve kanı beynin ön kısmına dolaştırır.
Vertebral arterler omurgayı takip ederek kafatasına girerler ve burada beyin sapında birleşerek beynin arka kısımlarına kan sağlayan baziler arteri oluştururlar.
Beynin tabanına yakın bir yerde bulunan ve ana arterleri birbirine bağlayan bir kan damarı döngüsü olan Willis çemberi , kanı beynin önünden arkaya doğru dolaştırır ve arteriyel sistemlerin birbirleriyle iletişim kurmasına yardımcı olur.
- 2
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- hopkinsmedicine. Brain Anatomy And How The Brain Works. (14 Temmuz 2021). Alındığı Tarih: 22 Nisan 2024. Alındığı Yer: hopkinsmedicine | Arşiv Bağlantısı
- C. C. M. Professional. Brain: How It Works, Function, Parts & Conditions. Alındığı Tarih: 22 Nisan 2024. Alındığı Yer: Cleveland Clinic | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 25/04/2025 08:08:22 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/17400
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.