Antik Mısır’daki Kedi Mumyaları

Antik Mısır'da kediler, tanrıların temsilcileri olarak görülürdü ve onlara çok saygı duyulurdu. Bu kutsallık, kedilerin özenle mumyalanarak sonsuzluğa taşınmasında kendini en belirgin şekilde göstermektedir.

Bastet Tanrıçası'nın Önemi

Antik Mısır tanrılarına baktığımızda, bir kaç kedi başlı tanrısal figür görüyoruz, bilinen ilk kedi başlı tanrısal figürün ise Mafdet olduğunu görüyoruz. Fakat, kedilerin mumyalanmasında Bastet diğer tanrıçalara göre daha önemlidir. Kedilerle ilgili bu kadar Mısır mitolojisinde, güneş tanrısı Ra'nın kızı olarak karşımıza çıkan Bastet yuvanın, evcilliğin, kadınların sırlarının, kedilerin, bereketin ve de doğurganlığın Mısır’a özgü tanrıçasıdır. Kadın ve çocuklar başta olmak üzere evleri kötü ruhlardan ve hastalıklardan korurdu. Bastet ,görünüş olarak genellikle bir kedi ya da kedi başlı bir kadın figürü olarak betimlenmiştir.

TarihPedia

Kediler ve Bastet karakter bakımından bir çok ortak özelliğe sahiptir. Kedilere verilen değer, anlam ve önem Bastet'e de yüklendiği için ve buna ek olarak kediler fiziksel ve sembolik olarak Tanrıça Bastet'i somutlaştırdığı için bu Antik Mısır'da kedileri daha özel kılıyordu. Bu nedenle Bastet’in onurlandırıldığı tapınaklarda ve ritüellerde kediler önemli bir yer tutar ve bu kedilere yapılan ritüel sunular, tanrıçanın koruyucu etkisinden yararlanmak amacıyla mumyalanırlardı.

Antik Mısır Kültürü

Eski Mısırlılar binlerce yıl boyunca birçok hayvana tapındılar. Kediler ise Antik Mısır'ın kuruluşundan yıkılışına kadar neredeyse 3.000 yılı aşkın süre boyunca hem sosyal hem de dini uygulamalarda önemli bir yere sahipti.

Araştırmalar, kedilerin Yakın Doğu ve Mısır'da kendi kendine evcilleştiğini gösteriyor. Evcil kediler, özellikle evleri zararlılardan koruma işlevleri nedeniyle yüksek değer gördüler; fareleri ve diğer kemirgenleri avlayarak tahıl ambarlarını korudular, bu da tarım toplumunda bereket ve refahın sembolü olmalarını sağladı. Bunun yanı sıra sahiplerinin zenginlik ve prestijini yansıtmak için kediler besleniyor ve bakımları özenle yapılıyordu. Kediler ayrıca estetik ve sanatsal temsilin bir parçası olarak da kültürde yer aldı. Mısır sanatında, kedilerin zarif ve bağımsız doğası sıklıkla resmedilmişti. Kedilere yönelik bu sanatsal betimlemeler, onların güzellik ve zarafet simgeleri olarak kabul edilmesini sağladı.

Ne yazık ki, kedilere bu kadar çok atfedilen önem, Antik Mısır'da olumsuz bir durumu beraberinde getirmişti. Kediler dini adak olarak büyük miktarlarda mumyalanmaya başlamış ve sayısız kedi kurban ederek mumyalanmıştı. 1887 ve 1889'da Bastet tapınağı kazıldığında 300 binden fazla mumyalanmış kedi bulundu.

Kedilerin Mumyalanma Süreci

Kediler Bastet inanışının kalbi olan Bubastis şehrinde mumyalanırdı ve hatta kendilerine ait mezarlıkları bile verilirdi. Bir kediyi mumyalamak için mumyacılar iç organlarını çıkarırdı; çürümesini önlemek için kum veya toprakla değiştirir, ardından korunmasını sağlamak için tuza batırılmış bandajlara sararlardı. Kedinin bacakları ve kuyruğu bu işlem sırasında içeri sokulur ve duruşu neredeyse insan arkadaşlarının duruşunu yansıtır.

Sergilenen Kedi Mumyaları

Türkiye

Aksaray ve çevresinde yapılan kazılarda bulunan 10, 11 ve 12. yüzyıllara ait kedi, bebek ve yetişkin insandan oluşan toplam 13 mumya müzede sergileniyor. Bu mumyaların içinde bin yıllık kedi mumyası da bulunuyor.

İngiltere (British Museum)

Yetişkin bir kedinin mumyası (arka bacaklar pelvise doğru itilmiş ve ön bacaklar gövdeye doğru çekilmiş; iskelet travma belirtisi olmaksızın tamamlanmış görünüyor; yumuşak doku mevcut); açık ve koyu kahverengi dar keten şeritlerden oluşan sargılar, tekrarlayan bireşkenar dörtgen deseni oluşturacak şekilde ustalıkla düzenlenmiştir; yüz hatları gözler için kaba ketenden uygulanan düğmelerle modellenmiştir, ağız köşeleri kabarık bir görünüm vermek için içten yastıklanmıştır, ağız ve bıyıklar keten ipliklerle daha da temsil edilmiştir ve gözler ve ağız kahverengi boya ile vurgulanmıştır.

Carnegie Museum of Natural History (Amerika)

Mumyalanmış bir kedi ve x-ray görüntüsü.