Akademik Makale Yazımınızı Geliştirecek Öneriler

Akademik makale, okunması ve yazması kolay olmalıdır. Akademisyenlerin asıl amaçı okuyucu tarafından kolayca anlaşılabilir bir şekilde araştırmasını ve sonuçlarını anlatmak olmalıdır. Akademik eğitim boyunca öğrencilere belirli bir yapıda makale yazmaları öğretilmiş ve dayatılmış. Peki bunların hangileri gerçekten doğru ve ya gerekli? Hadi gelin, Amsterdam Üniversitesi'nden Prof. Wagenmakers'ın akademik makale yazımınızı geliştirecek 10 önerisine bir göz atalım.^[1]

1) Makalenizin amacını açıkça ve erkenden belirtin

Öğrenciler, önce literatür taraması ve ardından araştırmanın amacını anlatacak yapıda yazma eğilimindedir. Fakat gerçekte bu, makale yazımında çok tercih edilmeyen bir tutumdur. Okuyucu, makalenin ilk bir kaç paragrafında, okumaya başladığı makalenin ne amaçladığını öğrenmek ister, yoksa sıkılır, ilgisini kaybeder veya art arda gelen bilgiler arasında kaybolur.

2) Somut örnekler kullanın

Genel olarak soyut teorik kavramların somut örneklerle açıklığa kavuşturulması gerekir. Eğer bir teoriden veya fenomenden bahsediyorsanız, o konuyu araştırmış kaynaklardan, kaynakta kullanılan örnekler ile desteklemeniz önerilir. Sizin konu hakkında örnekler yaratmanızdan ise, konu üstüne yayınlanmış makalelerdeki örnekleri kullanmanız tavsiye edilir.

3) Sözcüklerle savaş

Yine derslerin ve ödevlerin öğrencilere empoze ettiği, uzun ve karmaşık cümleler ile yazma alışkanlığı... Basit ve kısa cümleler kurmaya gayret gösterin. Bir makalenin genellikle kelime sayısı sınırı bulunmadığını unutmayın. Örneğin "Birinin içinde bulunduğu ruh halinin, o kişinin sergilediği yaratıcılık düzeyini etkilediği ileri sürülmüştür. Özellikle duygulanım ile yaratıcılığın pozitif yönde ilişkili olduğu varsayılmıştır" demeyin. Bunun yerine, "Önceki çalışmalar, insanların iyi bir ruh halindeyken daha yaratıcı olduklarını öne sürüyor" deyin.

4) İstatistiksel düzyazıdan kaçının

İstatistik dili sonuç bölümüne aittir. Bu dili makalenin diğer bölümlerinde kullanmaktan kaçınılmalıdır. "Ayrılma miktarı ile cinsel yaşamdan alınan tatmin arasında anlamlı pozitif bir korelasyon bulundu" demeyin. Bunun yerine, "Katılımcılar cinsel hayatlarından memnun olduklarında, olmadıkları zamana göre daha fazla ayrılmıştılar" deyin.

5) Sonuçlarınızın sunumunu ve yorumlarını entegre edin

Yine öğrencilerde karşılaşılan, sonuç bölümündeki sayı ve istatistik bombardımanı... Genellikle öğrenciler sonuçların yorumlanmasını sadece tartışma başlığı altında yapma eğilimindedirler. Bu prosedür ne kadar objektif ve bilimsel olsa da, okuyucunun okuduğu sonuçların ne anlama geldiğini anlaması gerekmektedir. Sonuçların teorik incelemesini tartışma bölümünde yapılabilir fakat sonuç bölümünde raporlanan sayıların ne anlama geldiği hakkında küçük açıklamalar yapılması önerilir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

6) Makaleye yapılar ekleyerek tutarlı düzen oluşturun

Makalenin gidişatının tutarlı olduğuna emin olun. Örneğin özette A, B ve C konularını tartışacağınızı belirttiğinizde bu sırayı tüm makale boyunca koruyun. Veya bir paragrafa "İlk hipotezimiz doğrulandı (...)" ifadesiyle başladığınızda, okuyucu gelecekteki bir paragrafın "İkinci hipotezimiz doğrulanmadı (...)" ile başlamasını bekler. Genel olarak akademik yazılar, bilgileri okuyucunun beklentilerine uygun olarak sunduğunda anlaşılırdır. Yanlış beklentiler oluşturmayın.

7) Alt başlıklar aracılığıyla yapı ekleyin

Öğrenciler genellikle giriş, sonuç ve tartışma bölümlerine alt başlık eklemekten çekinirler. Ancak bilgilendirici alt başlıklar makaleye netlik katmaktadır.

8) Geçiş cümleleri ile yapı ekleyin

Birkaç paragraf, daha önce sunulanları daha sonra sunulacak olanlara bağlayan "Ancak", "Buna karşılık", "Bu amaçla" veya "Özetle" gibi geçiş ifadeleriyle başlarsa makale daha açıklayıcı ve akıcı hale gelir. Akademisyenler bu geçiş ifadelerini romancılardan çok daha fazla kullanır. Bunun nedeni geçiş ifadelerinin asıl amacı güçlü beklentiler oluşturarak yapıyı sağlaştırmaktır. Tembel okuyucular hep bir geçiş cümlesi arayışında makale okurlar :)

9) Tek bir cümlede bir veya ikiden fazla fikir ifade etmeyin

Tüm fikir ve konuları tartışacak zamanınız ve yeriniz var makalede. Daha önce de önerildiği üzere hali hazırda uzun ve karmaşık cümlelerden kaçınmalısınız. Bununla beraber cümlelerde ne söylemek istediğinize karar verip sadece onu söylemeniz diğer fikirin gölgede kalmasını engelleyecektir.

10) Cümlelere eski bilgilerle başlayın ve yeni bilgilerle bitirin

Bir dizi cümle arasındaki geçişlerde, her cümle birbirine sorunsuz bir şekilde bağlanmalıdır. Akıcı bir metin, okuyucunun metni rahatça anlamasını sağlar. Her cümle, bir sonraki cümlenin üzerinde duracağı bilgileri aktarır, böylece okuyucu beklenmedik konu veya vurgu değişiklikleriyle karşılaşmaz.